Στις 4 Ιανουαρίου 2023, ένας κάτοικος της Θεσσαλονίκης δέχθηκε τρεις διαδοχικές κλήσεις στο κινητό του τηλέφωνο με απόκρυψη. Όταν την επόμενη μέρα διαπίστωσε ότι δεν λάμβανε εισερχόμενες κλήσεις απευθύνθηκε στον πάροχο υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας όπου διατηρεί σύνδεση.
Από την εξυπηρέτηση πελατών πληροφορήθηκε ότι είχε ενεργοποιηθεί η προώθηση στο κινητό του, ενώ ενημερώθηκε ότι έγινε προώθηση των εισερχόμενων κλήσεων σε άγνωστο αριθμό. Κάποιος φαίνεται πως κατάφερε να υποδυθεί τον πραγματικό συνδρομητή του αριθμού του και χρησιμοποιώντας τα πραγματικά στοιχεία του 37χρονου εξέτρεψε τις κλήσεις του σε άλλο αριθμό κινητού τηλεφώνου.
Μέσω του «επιχειρησιακού» αριθμού τηλεφωνίας, ο δράστης μπήκε στη συνέχεια ανενόχλητος στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπέζης (e-banking) του 37χρονου, απ’ όπου μετέφερε με διαδοχικές συναλλαγές άνω των 90.000 ευρώ από τραπεζικούς του λογαριασμούς τόσο προς ψηφιακή τράπεζα όσο και προς διαδικτυακή στοιχηματική εταιρεία.
Αυτό ίσως ήταν το πιο εντυπωσιακό, από πλευράς λείας, «χτύπημα» που φαίνεται να διέπραξε το κύκλωμα κυβερνοεγκηλματιών, τον βασικό πυρήνα του οποίου φέρεται να συγκροτούσαν τέσσερις 24χρονοι από τη Θεσσαλονίκη. Τα «λαγωνικά» της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος της ΕΛ.ΑΣ. κατάφεραν κατόπιν πολύμηνων ερευνών να φτάσουν στα ίχνη τους, αποκωδικοποιώντας τη σύνθετη όσο και πολυσχιδή εγκληματική τους δράση.
Επιδεικνύοντας μεγάλη εξοικείωση στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και του Διαδικτύου, αλλά και γνωρίζοντας τον τρόπο λειτουργίας παρόχων υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας, τραπεζικών ιδρυμάτων, ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος και ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων, οι νεαροί κατηγορούμενοι φαίνεται ότι έκαναν τη μία ψηφιακή απάτη μετά την άλλη, «ξαφρίζοντας» -άμεσα ή έμμεσα- τους τραπεζικούς λογαριασμούς ανυποψίαστων πολιτών.
Στα 315.000 ευρώ η λεία σε διάστημα 9 μηνών
Η δικογραφία τούς καταλογίζει 26 περιπτώσεις απάτης, πανελλαδικά, εκ των οποίων 4 σε απόπειρα. Σε διάστημα 9 μηνών, από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Ιούνιο του επόμενου έτους, αποκόμισαν κέρδη που υπολογίζονται σε 315.948 ευρώ, ενώ αποπειράθηκαν να υφαρπάξουν επιπλέον 40.648 ευρώ.
Για να συσκοτίσουν τις χρηματικές ροές, οι ίδιοι προμηθεύονταν ή κατάρτιζαν πλαστά νοθευμένα έγγραφα, ενώ τα χρήματα που άρπαζαν αναλαμβάνονταν είτε από ΑΤΜ τραπεζών είτε μέσω μεταφορών σε ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, ψηφιακές τράπεζες, στοιχηματικές εταιρείες κ.ά. Για το σκέλος αυτό, της μεταφοράς κεφαλαίων, είχαν τη βοήθεια συνεργών τους -συνήθως ευκαιριακών ατόμων- που αποτελούσαν τους κομιστές των χρημάτων (money mules).
Δύο στη φυλακή, ένας ελεύθερος υπό όρους
Μεταξύ των πράξεων που τούς αποδίδονται είναι εγκληματική οργάνωση, απάτη με υπολογιστή, παράνομη πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών, ψευδή βεβαίωση, πλαστογραφία, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες κ.ά. Ήδη, οι πρώτοι τρεις εξ αυτών πέρασαν το κατώφλι του ανακριτή Θεσσαλονίκης για να δώσουν εξηγήσεις και δύο κρίθηκαν προσωρινά κρατούμενοι, ακολουθώντας τον δρόμο για τις φυλακές (ο τρίτος αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους και ο τέταρτος έχει λάβει κλήση να απολογηθεί).
Εν αρχή ην …το Dark Web
Βασικός «μοχλός» για την τέλεση των ψηφιακών απατών αποτέλεσε, σύμφωνα με τη δικογραφία, η πρόσβαση του κυκλώματος σε ιστοτόπους του λεγόμενου σκοτεινού διαδικτύου (Dark Web), απ’ όπου αγόραζαν ψηφιακά αρχεία με διαπιστευτήρια πρόσβασης (password/username), άλλες συναφείς κρίσιμες πληροφορίες, άυλα μέσα πληρωμής και προσωπικά δεδομένα ανυποψίαστων πολιτών, τα οποία ήταν προϊόν υποκλοπής από άγνωστους.
Τον ρόλο αυτό φαίνεται πως είχε αναλάβει ο ένας από τους δύο προφυλακισθέντες, ο οποίος κατείχε τεχνικές και πληροφοριακές γνώσεις. Ο ίδιος φέρεται -κατά την ίδια δικογραφία- να είχε απασχολήσει το παρελθόν τις διωκτικές αρχές με ανάλογες πράξεις.
«Ψάρευαν» τους κωδικούς OTP
Έχοντας πρόσβαση στα δεδομένα αυτά, οι δύο προφυλακισθέντες μπορούσαν να αποκτήσουν μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε υπηρεσίες e-baniking, ψηφιακής διακυβέρνησης (e-GOV), ψηφιακές υπηρεσίες παρόχων κινητής τηλεφωνίας και σε εφαρμογές επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης.
Μία συνηθισμένη πρακτική κατά τη δικογραφία ήταν αυτή του phising, όπου υπέκλεπταν είτε μέσω δημοφιλούς εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης είτε μέσω αποστολής μηνύματος (SMS) τους 6ψήφιους κωδικούς μίας χρήσης (Οne Τime Password-OTP) στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής.
