Το “Φανάρι του Διογένη” του Νικόλα Άσιμου, θεωρείται ο καλύτερός του δίσκος. Ένας τραγουδοποιός που φιλοσόφησε την ζωή, έζησε όπως πίστευε, αλλά δεν άντεξε τα “πρέπει” του “συστήματος” και “έφυγε” με την θηλιά στον λαιμό!
“Είπα κι εγώ ν’ αλλάξω ζωή, ν’ αρχίσω καινούργιο παιχνίδι…
…Άλλος μασάει και άλλος σωπαίνει κι ο σκυφτός λαός να περιμένει.
Για τα δεσμά μας, δεν φταίει πάντα η σκλαβιά, μα η υποταγμένη μας καρδιά. Μ’ ένα φανάρι ξαναγυρνάς τις νύχτες, ψάχνεις γι’ ανυπόταχτες ματιές…”!
Ένας διαφορετικός άνθρωπος ο Νικόλας, που δεν συμβιβάστηκε με τον ψεύτικο κόσμο και τις υποκλίσεις στους ισχυρούς. Όπως έλεγε φίλος του, “υπήρξαν άνθρωποι που υποσχέθηκαν πολλά και άλλοι που δεν υποσχέθηκαν τίποτα και κάναν πολλά”!
Στο δικό του “γιουσουρούμ” ο Νικόλας έβαλε την δική του μοναδική πινελιά…”Για τα δεσμά μας δεν φταίει πάντα η σκλαβιά, μα η υποταγμένη μας καρδιά”!
Ο Νικόλας Άσιμος είχε την δική του θεώρηση για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Κατανοούσε με απόλυτη διαύγεια την επίφαση ελευθερίας και δημοκρατίας, αλλά πολύ περισσότερο κατανοούσε την ουσία της έννοιας “εξουσία”!
“…τι υπουργός, τι δικαστής, τι οικογενειάρχης, τι ψηφοφόρος, τι αγάς, το ίδιο πράγμα είναι, την εξουσία την μετράς με το δικό σου είναι…”!
Ο ταραχώδης βίος του Νικόλα Άσιμου θέτει κάποια ερωτήματα ως προς την φύση των “θεσμών”, της κοινωνίας, του τρόπου που γαλουχήθηκαν όλοι μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικό, το οποίο όμως αφήνει εν τέλει στο περιθώριο όλους όσους οραματίζονται ή αντιλαμβάνονται διαφορετικά τον κόσμο και αρνούνται να ενταχθούν με όρους καθαρά συστημικούς, εντείνοντας εν τέλει το χάσμα, μεταξύ αυτών που “από την κούνια” δεν αναρωτήθηκαν ποτέ αν θα ‘πρεπε να είναι έτσι τα πράγματα κι εντάχθηκαν αναντίρρητα σ’ αυτό που το λέμε “σύστημα” ως “απειλητική” ή “εχθρική” πραγματικότητα, σαν έναν τόπο ανελευθερίας, όπου το όνειρο πεθαίνει πριν καν γεννηθεί, γιατί αποτελεί ενδεχόμενη αντί – συστημική απειλή!Ο Νικόλας Άσιμος πάλεψε με τα θηρία κι έστειλε το αντισυστημικό του μήνυμα μέσα από τα τραγούδια του! “Έσκουξε” κι έκραξε για ότι παράγει άβολους πολίτες, ψηφοφόρους-πρόβατα!
Κάπου τα “θέλω” του ανταμώνουν με εκείνα του Βάρναλη: “Φτωχέ, σου μάραναν κόποι και πόνοι τη θέληση άβουλη, πιωμένη αφιόνι! Αν είναι ο λάκκος σου πολύ βαθύς, χρέος με τα χέρια σου να σηκωθείς”!
Ο Νικόλας έβλεπε την προβατοποίηση και την συχαινόταν. Έναν κόσμο καθοδηγούμενο και πειθαρχούμενο, υπάκουο απόλυτα στον τσοπάνη και στα τσομπανόσκυλα!
Πρόβατο = τροφή, νερό, στέγη και τελικά μετά το γάλα και το μαλλί στο αφεντικό, το τομάρι στο τσιγκέλι!
Ο Νικόλας είχε πρότυπό του το “άλογο του γιουσουρούμ”, που είναι και η προσωποποίηση του, ο εαυτός του!
Θεωρούσε πως το άλογο συμβολίζει κι εκπροσωπεί κάθε “άσιμο” του σήμερα, οποιονδήποτε κι ο,οτιδήποτε βρίσκεται εκτός των προκαθορισμένων ορίων που θέτει η “συστημική” κουλτούρα των εχόντων!
Τι όμως συμβολίζει το άλογο; Από την αρχαιότητα φορέας δύναμης και περηφάνειας. Τραχύ, ενστικτώδες, περήφανο, “χαλάει” το παιχνίδι στην σκακιέρα. Χαλάει τα αναρίθμητα κουτάκια!
Ανακατεύει το άσπρο με το μαύρο, το κάρβουνο με την άμμο και το μείγμα είναι ασπρόμαυρο, ακατάλληλο για την καύση. Ένα ανακάτεμα χωρίς αρχή και τέλος! Το “σύστημα” παντοδύναμο, αλλά στο ανακάτεμα κάτι παθαίνει. Χάνει την σειρά του. Και όταν στην κούρσα συμμετέχουν πολλά άλογα, εκνευρίζεται και χάνει την σειρά του! Γι αυτό θέλουν στο παιχνίδι λίγους κι ελεγχόμενους. Πρόβατα κι όχι άλογα!
Το ήξερε αυτό ο Νικόλας. Δεν μπορείς να τα βάλεις ευθέως με το “σύστημα”. Θα χάσεις. Ελέγχει όλους τους μηχανισμούς εξουσίας. Το άλογο με την δυναμική του χαλάει τα κουτάκια στο σκάκι, “μαύρο – άσπρο”. Ό,τι χαλάει, χαλάει. Ό,τι καταστραφεί δεν γυρνά στην πρότερη – καθαρή – μορφή του! Απλά το άλογο χαλώντας τα κουτάκια, κερδίζει χρόνο απορυθμίζοντας το “σύστημα”!
Το άλογο περήφανο κι ατίθασο, παίζει με τους δικούς του όρους, σ’ ένα παιχνίδι με προκαθορισμένους κανόνες από τους ισχυρούς και διαλύει προκλητικά όλα τα σημαδεμένα ασπρόμαυρα κουτάκια που έχουν επιβάλλει εκείνοι στην κοινωνία! Το άλογο με την δυναμική του, αλλάζει τους κανόνες και κερδίζει χρόνο!
Παιχνίδι μοναχικό παίζει το άλογο, χαλώντας τα τετραγωνάκια στο τάβλι, δημιουργώντας προβλήματα στους θεσμούς, που έχουν προκαθορίσει την μοίρα όσων συμβιβάζονται, παίζοντας το παιχνίδι που τους έχουν γράψει με τους δικούς τους όρους!
Για τα “Πρέπει” αυτά μίλησε κάποτε και ο Οδυσσέας Ελύτης: “Πάρε το “Π” από την κορφή και γδάρτο μέχρι το “Ι”! Την ελευθερία κανένας δεν στην χαρίζει και ειδικά οι “θεσμοί”. Την αναζητάς χωρίς “πρέπει” κι εξωθεσμικά αν χρειαστεί!
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει Ελευθερία με τα “πρέπει” των θεσμών. Ο Νικόλας Άσιμος αυτό ακριβώς δεν άντεξε. Τα “πρέπει” αυτού του κόσμου και στην ιδιωτική κλινική που τον “κλειδώσαν”, έφτασε να μην μπορεί να πιάσει ούτε την κιθάρα. Δεν λύγιζαν ούτε τα δάχτυλά του. Ούτε γελούσε πια! Ξαναγέλασε μόλις έφτιαξε την θηλιά! Μόνον τότε χαμογέλασε στον εαυτό του. Στο γιουσουρούμ του ουρανού!
Να είναι καλά εκεί που είναι και σίγουρα ασυμβίβαστος και περήφανος!
Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος
