Στο οικονομικό επιτελείο έχουν βγάλει χαρτί και μολύβι και κάνουν όλες τις απαραίτητες προσομοιώσεις προκειμένου να διαπιστώσουν ότι η άσκηση βγαίνει, διότι σε καμία περίπτωση δεν θέλουν να υπονομεύσουν τη δημοσιονομική σταθερότητα που με τόσο κόπο η χώρα έχει κερδίσει. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θέλουν πάση θυσία να τη διατηρήσουν.
Στο πλαίσιο αυτό, αναζητείται επιπλέον δημοσιονομικός χώρος προκειμένου να υπάρξουν κοινωνικές παροχές σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη για τα νοικοκυριά, τα οποία έχουν να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος ζωής, είτε αυτό προέρχεται από την ακρίβεια στα είδη των σούπερ μάρκετ είτε από τις υψηλές τιμές των ενοικίων που κάνουν το θέμα της στέγης εξαιρετικά δύσκολο.
Ένα μεγάλο μέρος των μέτρων που θα ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό, τα οποία ωστόσο ακόμη δεν έχουν κλειδώσει, έχουν σαφή προσανατολισμό στην κατεύθυνση βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών.
Οι βασικοί άξονες στους οποίους θα κινηθούν οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων της στέγασης και του δημογραφικού, η αναβάθμιση των υπηρεσιών της δημόσιας υγείας και παιδείας, καθώς και η στήριξη των ευπαθών ομάδων.
Η προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η στήριξη των νοικοκυριών, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες οικογένειες και την απόκτηση κατοικίας. Η στήριξη των συνταξιούχων παραμένει επίσης υψηλά στη κυβερνητική ατζέντα, με τα συναρμόδια υπουργεία να επεξεργάζονται μέτρα για τη βελτίωση της οικονομικής τους κατάστασης. Κεντρική θέση έχουν η στεγαστική πολιτική, η αναδιάρθρωση των κοινωνικών επιδομάτων και η ενίσχυση της απασχόλησης για νέους και γυναίκες.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, τα μέτρα που θα ανακοινωθούν, χωρίς να έχουν ωστόσο οριστικοποιηθεί, είναι:
Α. Στέγη
- Πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ»: Διεύρυνση των ορίων του προγράμματος για την ένταξη περισσότερων ενδιαφερόμενων πολιτών. Το πρόγραμμα θα πριμοδοτήσει για την επόμενη διετία τον τραπεζικό δανεισμό 20.000 δικαιούχων με υψηλότερα ηλικιακά όρια (για δικαιούχους ηλικίας 30-49 ετών), ενώ θα ισχύουν και διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια (έως 40.000 ευρώ). Το ποσό για τους πολύτεκνους θα αυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε παιδί, ενώ τα επιτόκια δανεισμού για την αγορά στέγης θα είναι μηδενικά.
- Επιτόκια χορηγήσεις: Αναζητείται φόρμουλα προκειμένου να προσφέρονται δάνεια με χαμηλότερα επιτόκια για τις τρίτεκνες οικογένειες.
- Βραχυχρόνια μίσθωση: Θέσπιση περιορισμών για τη βραχυχρόνια μίσθωση, ώστε να μπορέσουν να απελευθερωθούν ακίνητα και να στραφούν στη μακροχρόνια μίσθωση. Εξετάζεται η θέσπιση μέγιστου αριθμού ενοικιάσεων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατά τη διάρκεια του έτους.
- Κλειστά διαμερίσματα: Χορήγηση κινήτρων και αντικινήτρων ώστε να ανοίξουν κλειστά διαμερίσματα, αυξάνοντας την προσφορά. Ταυτόχρονα, θα προωθηθούν και προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών.
- Κοινωνική αντιπαροχή: Προώθηση του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή» για την ανέγερση περισσότερων από 2.500 κατοικιών για πολίτες ηλικίας έως 39 ετών. Σημαντική θα είναι και η ενίσχυση των πολύτεκνων οικογενειών από το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή».
Β. Δημογραφικό
Ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα βρίσκεται και το δημογραφικό, με την κυβέρνηση να επιδιώκει, μέσω μιας δέσμης παρεμβάσεων, να στηρίξει την οικογένεια και να δώσει τη δυνατότητα στα νέα ζευγάρια να προγραμματίζουν την επόμενη ημέρα με μεγαλύτερη ευκολία.
- Επιδόματα: Αναδιάρθρωση επιδομάτων με περαιτέρω αύξηση στο επίδομα παιδιού, καθώς και αναμόρφωση των υπολοίπων. Θα διπλασιαστούν τα επιδόματα για το δεύτερο, τρίτο παιδί και ούτω καθεξής.
- Περίθαλψη: Πρόσβαση παιδιών σε περισσότερες δωρεάν παιδιατρικές εξετάσεις.
- Φοροελαφρύνσεις: Χορήγηση φοροελαφρύνσεων για επιχειρήσεις που προσφέρουν έξτρα παροχές στους εργαζόμενους που έχουν παιδιά.
- Εργασία: Επέκταση του επιδόματος μητρότητας για εργαζόμενες με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, καθώς και στην εκπαίδευση για ωρομίσθιες καθηγήτριες και δασκάλες.
Γ. Ασφαλιστικό-εργασιακό
Το συνταξιοδοτικό και το εργασιακό αποτελούν προτεραιότητες για την κυβέρνηση. Οι παρεμβάσεις αναμένεται να εστιαστούν στους εξής άξονες:
– Συντάξεις: Αύξηση στις κύριες συντάξεις με βάση νέο δείκτη μισθών, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των μισθών από την 1η Ιανουαρίου 2025. Η αύξηση όλων των κύριων συντάξεων αναμένεται να ανέλθει στο 2,5%-3%.
– Εισφορά αλληλεγγύης: Μείωση της επιβάρυνσης των συνταξιούχων από την εισφορά αλληλεγγύης, καθώς οι αυξήσεις στις συντάξεις «ροκανίζονται» λόγω της εισφοράς.
– Προσωπική διαφορά: Πιθανή χορήγηση έκτακτου επιδόματος προσωπικής διαφοράς στους χαμηλοσυνταξιούχους, που δεν θα λάβουν καθόλου ή θα λάβουν μικρό μέρος της αύξησης 2,5%-3% στις αποδοχές τους από την 1η Ιανουαρίου 2025.
– Επίδομα ανεργίας: Αλλαγές στον τρόπο και στο ύψος του επιδόματος. Θα συνδέεται με τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης των εργαζομένων. Επίσης, θα είναι ετεροβαρές, δηλαδή περισσότερα χρήματα στην αρχή της ανεργίας και λιγότερα στο τέλος.
– Παροχές: Αύξηση των μη συνταξιοδοτικών παροχών (επιδόματα ασθένειας κ.λπ.) του ΕΦΚΑ για τους μη μισθωτούς.
– Συλλογικές συμβάσεις: Ενίσχυση κλαδικών και περιφερειακών συλλογικών διαπραγματεύσεων και περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού. Στόχος είναι να αυξηθούν οι συλλογικές συμβάσεις μέσω μιας δέσμης παρεμβάσεων και κινήτρων.
– Απασχόληση: Ενίσχυση της απασχόλησης νέων κάτω των 30 ετών, της απασχόλησης γυναικών και ενθάρρυνση της απασχόλησης για τους άνω των 55 ετών.
Δ. Έκτακτο επίδομα
Η θετική πορεία των εσόδων το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024 αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο διεύρυνσης των δικαιούχων του κοινωνικού επιδόματος που θα χορηγηθεί στο τέλος του χρόνου, με προϋπόθεση να μην διαταραχθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Το έκτακτο επίδομα αναμένεται να το λάβουν πάνω από 2 εκατομμύρια πολίτες, συνταξιούχοι και ευάλωτα νοικοκυριά. Το ποσό αυτό θα προκύψει από τη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων, που ανέρχεται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Τέλος, τα μόνιμα μέτρα θα αφορούν την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.
Θανάσης Παπαδής
