Το 2022, η ροή πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ ήταν κατά μέσο όρο 21 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA). Αυτό ισοδυναμεί με περίπου το 21% του παγκόσμιου εμπορίου αργού.
Η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή έχει επαναφέρει στο παγκόσμιο προσκήνιο τη σημαντικότερη πετρελαϊκή αρτηρία του κόσμου. Το Στενό του Ορμούζ αναγνωρίζεται ευρέως ως ένα ζωτικής σημασίας σημείο διέλευσης του πετρελαίου. Ευρισκόμενη μεταξύ του Ιράν και του Ομάν, η πλωτή οδός είναι ένα στενό αλλά στρατηγικά σημαντικό κανάλι που συνδέει τους παραγωγούς της Μέσης Ανατολής με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο. Και είναι κομβικό για το πετρέλαιο.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA), το 2022, η ροή πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ ήταν κατά μέσο όρο 21 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, η οποία ισοδυναμεί με περίπου το 21% του παγκόσμιου εμπορίου αργού.
Επομένως οποιαδήποτε διαταραχή στο συγκεκριμένο σημείο, μπορεί να εκτινάξει τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, να αυξήσει το κόστος αποστολής και να δημιουργήσει σημαντικές καθυστερήσεις στον εφοδιασμό.
Για πολλούς ενεργειακούς αναλυτές, ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές του πετρελαίου πολύ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι .
«Η χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε κάλλιστα να είναι εάν το Ισραήλ χτυπήσει το Ιράν [και] το Ιράν σε αντίποινα προσπαθήσει να μπλοκάρει το Στενό του Ορμούζ», σχολιάζει στο CNBC, ο Άλαν Γκέλντερ, ενεργειακός αναλυτής στη Wood Mackenzie.
″ [Αυτό θα είχε πολύ πιο δραματικό αποτέλεσμα, επειδή μέσω αυτού μεταφέρεται το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράκ — και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε κάποιο βαθμό — που είναι οι κάτοχοι της παγκόσμιας πλεονάζουσας ικανότητας », είπε ο Γκέλντερ.
Η απάντηση του Ισραήλ και οι φόβοι για το πετρέλαιο
Η «υπόσχεση» του Ισραήλ να αντεπιτεθεί στο Ιράν μετά την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους την περασμένη εβδομάδα πυροδότησε εικασίες ότι η χώρα θα μπορούσε σύντομα να εξαπολύσει επίθεση στην ενεργειακή υποδομή της Τεχεράνης.
Το Ιράν, το οποίο έχει δεσμευτεί για μια δυναμική απόκρισή του σε περίπτωση περαιτέρω ισραηλινών ενεργειών, είναι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Οι ενεργειακοί αναλυτές εμφανίζονται διχασμένοι αναφορικά με τη έως τώρα αντίδραση των αγορών.
Ο Saul Kavonic, ανώτερος ερευνητικός αναλυτής της MST Financial, δήλωσε ότι οι διακοπές του εφοδιασμού κατά μήκος των Στενών του Ορμούζ θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις τιμές του πετρελαίου σημαντικά υψηλότερα.
«Εάν δούμε μια επίθεση στην ιρανική παραγωγή, περίπου το 3% της παγκόσμιας προσφοράς θα μπορούσε να περιοριστεί και ακόμη και αν δούμε απλώς αυστηρότερες κυρώσεις, αυτό θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να περιορίζει την προσφορά έως και 3%. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να δει το πετρέλαιο να πλησιάζει τα 100 ή ακόμα και να ξεπερνά τα 100 δολάρια ανά βαρέλι», είπε ο Κάβονιτς στο « Squawk Box Asia » του CNBC στις 3 Οκτωβρίου.
«Εάν [η διέλευση μέσω του στενού του Ορμούζ] επηρεαστεί, μιλάμε για μια επίπτωση στην τιμή του πετρελαίου που θα ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα σοκ στις τιμές του πετρελαίου της δεκαετίας του 1970 στον απόηχο της ιρανικής επανάστασης και του αραβικού πετρελαϊκού εμπάργκο , και τώρα μιλάμε για 150 δολάρια συν, για ένα βαρέλι πετρέλαιο», πρόσθεσε.
Το πετρέλαιο στα 350 δολάρια
Ο Bjarne Schieldrop, επικεφαλής αναλυτής εμπορευμάτων στη σουηδική τράπεζα SEB, δηλώνει στο CNBC ότι ο γενικός κανόνας στις αγορές εμπορευμάτων είναι ότι εάν η προσφορά περιοριστεί σοβαρά, τότε η τιμή μπορεί να εκτοξεύεται μεταξύ πέντε και δέκα φορές από τα κανονικά της επίπεδα.
«Επομένως, εάν τα χειρότερα γίνουν χειρότερα και τα στενά του Ορμούζ ήταν κλειστά για ένα μήνα ή περισσότερο, τότε το αργό πετρέλαιο Brent πιθανότατα θα εκτοξευόταν στα 350 USD/b, η παγκόσμια οικονομία θα κατρακυλούσε και η τιμή του πετρελαίου θα έπεφτε ξανά κάτω από τα 200 USD/ β ξανά σε κάποιο χρονικό διάστημα», ανέφερε ο Schieldrop.
«Όμως, βλέποντας πού βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου αυτή τη στιγμή, η αγορά δεν φαίνεται να έχει μεγάλες πιθανότητες για μια τέτοια εξέλιξη», πρόσθεσε.
Τι γίνεται με τις αγορές φυσικού αερίου;
Ο Warren Patterson, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην ολλανδική τράπεζα ING, δήλωσε ότι τυχόν διακοπές στη διέλευση κατά μήκος του Στενού του Ορμούζ θα έχουν αλυσιδωτές συνέπειες για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.
«Η βασική ανησυχία, αν και εξακολουθεί να είναι ακραία, θα ήταν ότι αυτές οι διακοπές θα διαχυθούν στα στενά του Ορμούζ, επηρεάζοντας τις ροές πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο», είπε ο Πάτερσον σε ένα ερευνητικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε στις 4 Οκτωβρίου, εκτιμώντας ότι σε ένα τέτοιο σενάριο οι τιμές θα ανέβουν σε νέα υψηλά, ξεπερνώντας το ρεκόρ των περίπου 150 δολ./βαρέλι του 2008. Πρόσθεσε επίσης ότι οποιαδήποτε διακοπή του εφοδιασμού σε σχέση με τα στενά του Ορμούζ δεν θα περιοριστεί στην αγορά πετρελαίου.
«Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε διαταραχές στις ροές [υγροποιημένου φυσικού αερίου] από το Κατάρ, που αποτελεί περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου εμπορίου LNG», συνέχισε.
«Αυτό θα ήταν ένα σοκ για τις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου, ιδιαίτερα καθώς περνάμε στον χειμώνα του βόρειου ημισφαιρίου, όπου βλέπουμε μεγαλύτερη ζήτηση φυσικού αερίου για θέρμανση. Ενώ βλέπουμε άνοδο της νέας εξαγωγικής ικανότητας LNG, αυτή εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερη από τον όγκο των εξαγωγών του Κατάρ», πρόσθεσε.
