Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται «σταθερά και με συνέπεια» τα τελευταία χρόνια και η υπογεννητικότητα αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο μέλλον. Το θέμα είναι γνωστό, οι αιτίες το ίδιο, η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και παραθέτει δυσοίωνα στοιχεία για το μέλλον και η Πολιτεία σχεδιάζει πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Τα παραπάνω συζητήθηκαν στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μικρών Νησιών που πραγματοποιήθηκε 4-6 Οκτωβρίου στη Μήλο. Το συνέδριο συγκέντρωσε εκπροσώπους της κυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και φορείς της εκπαίδευσης και της καινοτομίας, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, όπως οι μεταφορές στις μικρονησιωτικές κοινωνίες, η πράσινη μετάβαση της ακτοπλοΐας, η λειψυδρία, η ενεργειακή αυτονομία, το περιβάλλον και η κοινωνία.
Μια ενδιαφέρουσα ενότητα του συνεδρίου ήταν η υπογεννητικότητά που «μαστίζει τις μικρές κοινωνίες» και οι επιπτώσεις της ιδιαίτερα στα μικρά νησιά.
Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων
Το φαινόμενο της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα καθώς και η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα γεγονός, το οποίο εξελίσσεται αδιάκοπα τα τελευταία 35-40 χρόνια. Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων σε 92 χρόνια, ανέφερε ο Νικόλαος Ζυγουρόπουλος, MD, ARSOG, AFRSH, MBA (INSEAD), MChem (Oxford University), χειρουργός γυναικολόγος – μαιευτήρας, ακαδημαϊκός υπότροφος, βοηθός καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιατρικής και Φαρμακευτικής «Carol Davila».
Η Ελλάδα πρόσθεσε έχει από τους χαμηλότερους ρυθμούς γεννήσεων στην Ευρώπη, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ορισμένα χωριά δεν έχουν καταγράψει ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια. Συμπλήρωσε ότι για να διασφαλιστεί η συνέχιση ενός έθνους/χώρας/περιοχής, ο δείκτης γονιμότητας θα πρέπει διαχρονικά να διατηρείται πάνω από 2,1 παιδιά/γυναίκα.
Το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ΕΕΑΙ) παρουσίασαν τις προτάσεις τους για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας. Οι εκπρόσωποί τους αναφέρθηκαν εκτενώς στην αιματολογική εξέταση της ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος Ορμόνη), την δωρεάν διάθεση της οποίας ανακοίνωσε στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός. Όπως είπαν, μπορεί να αποτελέσει ένα καίριο εργαλείο για τις γυναίκες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να γνωρίζουν το ωοθηκικό τους απόθεμα έγκαιρα.
«Αυτή η γνώση αποδεικνύεται αναγκαία για τον προγραμματισμό της ζωής τους και τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων σχετικά με τη γονιμότητά τους», ανέφερε ο πρόεδρος του ΙΣΑ και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, Γιώργος Πατούλης.
Το ΕΔΔΥΠΠΥ μέσα από τα ΚΕΠ Υγείας έχει ξεκινήσει δράση ευαισθητοποίησης του πληθυσμού για τη σημαντικότητα στην προληπτική μέτρηση του δείκτη γονιμότητας ΑΜΗ. Η δράση σύμφωνα με τον κ. Πατούλη θα επεκταθεί και στα μικρά νησιά.
«Δεσμευόμαστε για την πλήρη ενημέρωση, σχετικά με την αναγκαιότητα της ΑΜΗ, ώστε τα ζευγάρια, αλλά κυρίως οι νέες γυναίκες, να καταλάβουν πόσο σημαντική είναι η διενέργεια αυτής της εξέτασης. Συμβολικά στο πλαίσιο αυτό, το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων θα διαθέσει δωρεάν 500 εξετάσεις σε γυναίκες στα 40 μικρά νησιά μας», τόνισε. Η υπογεννητικότητα συνιστά μια σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των μικρών νησιών. Με τη μείωση του πληθυσμού τους, τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των κοινοτήτων αυτών, ανέφερε ο κ. Πατούλης.
«Είναι η 4η χρονιά που έχουμε αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ γεννήσεων και θανάτων στη χώρα μας. Αν δεν υπάρξουν συγκροτημένες πολιτικές που να δίνουν κίνητρο απόκτησης παιδιού στις νέες οικογένειες θα έχουμε ένα εξαιρετικά αρνητικό δεδομένο για τη χώρα μας. Εκτιμάται, ότι το 2050 ο πληθυσμός της Ελλάδας δεν θα ξεπερνά τα 7,5 εκατομμύρια», ανέφερε.
«Ήρθε η ώρα να ξεφύγουμε από μια απλή διαπίστωση της υπογεννητικότητας που όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει, και να πάμε σε μια πιο ουσιαστική δράση όχι μόνο μέσα από μέτρα οικονομικής στήριξης, αλλά και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού περί πρόληψης και διαφύλαξης της γονιμότητας», ανέφερε από την πλευρά του ο γγ της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής Κωνσταντίνος Πάντος. Έκανε λόγο για σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης στη χώρα μας αναφορικά με την φυσιολογία της γονιμότητας.
Μόνο μία στις 10 γυναίκες γνωρίζουν ότι μετά τα 35 έτη ξεκινάει η σταδιακή έκπτωση του ωοθηκικού αποθέματος, η οποία κορυφώνεται μετά τα 40. Το 48% δηλώνει ότι οι πιθανότητες φυσικής σύλληψης στην ηλικία των 40 κυμαίνονται μεταξύ 30-50%!!, ενώ στην πραγματικότητα είναι μεταξύ 3-5%…. Ως κύρια βασική πηγή ενημέρωσης αναφέρεται σε ποσοστό 60% το διαδίκτυο και μόνο 24% το σχολείο. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής. «Εάν συνειδητοποιήσει κανείς τα παραπάνω νούμερα θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι δραματικό το μέγεθος της άγνοιας των ανθρώπων για ένα τόσο θεμελιώδες και προσωπικό ζήτημα, το οποίο τους αφορά», ανέφερε ο κ. Πάντος.
Πρόσθεσε ότι «με τον ίδιο απότομο ρυθμό πέφτουν οι πιθανότητες απόκτησης παιδιού με την αύξηση της ηλικίας, είτε με φυσική είτε με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Αυτό είναι θεμελιώδες να συμπεριλαμβάνεται σε όποια ενημέρωση», τόνισε.
Η υπογεννητικότητα συνιστά μια σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των μικρών νησιών. Με τη μείωση του πληθυσμού τους, τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των κοινοτήτων αυτών, τόνισαν οι ομιλητές, καταλήγοντας ότι η Πολιτεία πρέπει να προσφέρει ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας και ποιοτικής υποστήριξης, προκειμένου να ενθαρρύνει τους νέους να τεκνοποιήσουν.
Ε. Φουσέκη
