Κατά το χρονικό αυτό διάστημα, ο χάρτης των ξενόγλωσσων προπτυχιακών των ελληνικών πανεπιστημίων έχει διευρυνθεί: συνολικά 9 ΞΠΠΣ λειτουργούν κατά τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά.
Ένα από τα επιπλέον προγράμματα, αναμένεται να έρθει από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών την ερχόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, με το πρώτο του ΞΠΠΣ, μπαίνοντας έτσι στην «οικογένεια» των ελληνικών ΑΕΙ που προσφέρουν αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο. Πρόκειται για το πρόγραμμα «International Bachelor’s Program in Business and Technology» (Διεθνής Διοίκηση και Τεχνολογία) και είναι το δεύτερο αγγλόφωνο πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών που αφορά στην οικονομική επιστήμη.
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Μανωλόπουλο, διευθυντή του ΞΠΠΣ Διεθνούς Διοίκησης και Τεχνολογίας (International Business and Technology), το πρόγραμμα σχεδιάζεται να δεχθεί 60 πρωτοετείς φοιτητές και έχει ως στόχο να καταρτίσει στελέχη με μία «νέα νοοτροπία» μέσα στη σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα, «την ικανότητα να συνδυάζει κανείς τις νέες αρχές διοίκησης σε παγκόσμιο επίπεδο με την εξέλιξη της τεχνολογίας που οικοδομεί μια έντονη συνειδητοποίηση τόσο του εαυτού τους όσο και του λειτουργικού περιβάλλοντος γύρω τους».
«Το αγγλόφωνο ΠΠΣ του ΟΠΑ φιλοδοξεί, πρώτον, να καλύψει το μεγάλο κενό που εντοπίζεται στην ξενόγλωσση πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα, σε θέματα που αποτελούν τον κοινό τόπο μεταξύ της διοικητικής επιστήμης και των τεχνολογικών εφαρμογών στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Δεύτερον, να εκπαιδεύσει νέους επιστήμονες με έμφαση στις σύγχρονες δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την εξάσκηση της διοικητικής επιστήμης σε διεθνές / παγκόσμιο επίπεδο, και, τρίτον, να ενισχύσει την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και να παράξει νέα γνώση στις γνωσιακές περιοχές της διοίκησης και της τεχνολογίας», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μανωλόπουλος.
Ο αριθμός των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, ωστόσο, δεν αναμένεται να μείνει στο 10. Ήδη, από την ερχόμενη χρονιά έχει ανακοινωθεί ότι θα αρχίσει τη λειτουργία του το αγγλόφωνο πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, με τίτλο «BA in Applied Philosophy in Business Decision making» (Εφαρμοσμένη Φιλοσοφία στη λήψη Επιχειρηματικών Αποφάσεων).
Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναμένεται η έναρξη τουλάχιστον πέντε νέων ΞΠΠΣ για την ερχόμενη χρονιά. Δυο εκ των προγραμμάτων αυτών, αναμένεται να προέλθουν από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, ένα στον τομέα της Μαιευτικής και ένα από το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής, σε συνεργασία με το Neapolis University της Πάφου (Κύπρος) με τίτλο «Product design Engineering» (Μηχανική Σχεδίασης Προϊόντων).
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, πάντως, έχει ήδη μπει στον χάρτη της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης προπτυχιακού επιπέδου πολύ δυναμικά, με δύο προγράμματα που άρχισαν να λειτουργούν από την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά (2024-25). Πρόκειται για τα προγράμματα «Creative Writing, Arts and Humanities» (Δημιουργική Γραφή, Τέχνες και Ανθρωπιστικές Επιστήμες) και «Economics and Sustainable Development» (Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη).
Ο σχεδιασμός του προγράμματος «Δημιουργική Γραφή, Τέχνες και Ανθρωπιστικές Επιστήμες» «υπαγορεύτηκε από το σύγχρονο επιστημονικό, ακαδημαϊκό και κοινωνικό πλαίσιο», σύμφωνα με τον διευθυντή του προγράμματος, Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο και προσφέρει θεματικές «που ακολουθούν τις σύγχρονες τάσεις ιστορίας, θεωρίας και κριτικής της λογοτεχνικής παραγωγής, της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής γραφής και της ενσωμάτωσης σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης της λογικής της Δημιουργικής Γραφής».
Όσο για το πρόγραμμα «Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη», ο διευθυντής του προγράμματος, Νικόλαος Τσούνης, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «αυτή τη στιγμή είναι το μοναδικό ξενόγλωσσο προπτυχιακό πρόγραμμα που προσφέρεται τόσο στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας όσο και στην Ελλαδική επικράτεια στην οικονομική επιστήμη και ιδιαίτερα στους κλάδους της οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης, κυκλικής οικονομίας, περιβαλλοντικών οικονομικών και στη χρήση τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης».
Η Ελλάδα ως διεθνής πόλος στην Εκπαίδευση
Η ανάπτυξη ολοένα και περισσότερων ξενόγλωσσων -αγγλόφωνων μέχρι στιγμής- προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών έρχεται ως συνέπεια της ξεκάθαρης προτεραιότητας της ελληνικής πολιτείας, και πιο συγκεκριμένα, του υπουργείου Παιδείας για διεθνοποίηση των ελληνικών ΑΕΙ.
«Το υπουργείο Παιδείας τα τελευταία χρόνια, έχει αποδείξει εμπράκτως και πολλαπλώς την προσήλωσή του στη στήριξη του διεθνούς ανοίγματος της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης, τόσο μέσω καινοτόμων νομοθετικών μεταρρυθμίσεων όσο και μέσω της παροχής χρηματοδοτικών εργαλείων στα πανεπιστήμια για την υλοποίηση του κοινού για όλους μας στόχου να καταστεί η Ελλάδα διεθνής πόλος εκπαίδευσης», ανέφερε σχετικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θοδωρής Παπαϊωάννου, εκτελεστικός διευθυντής της Study in Greece, ΑΜΚΕ των ελληνικών ΑΕΙ και εθνικού φορέα για τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφειά τους.
Από τις επαφές με εκπροσώπους αντίστοιχων φορέων, όπως είναι το SiG, στο εξωτερικό, ο κ. Παπαϊωάννου επεσήμανε ότι οι συζητήσεις «συνοδεύονται από ενθουσιασμό για τη θεαματική πρόοδο των τελευταίων ετών και την πεποίθηση ότι η Ελλάδα έχει, ως χώρα, το υπόβαθρο και την προοπτική να καταστεί υπολογίσιμη δύναμη στον χώρο του study abroad».
Όπως πρόσθεσε, η δράση του SiG είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς «εξασφαλίζεται, για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, η ενιαία και συντεταγμένη προβολή των ελληνικών πανεπιστημίων καθώς και η παρουσία της Ελλάδας σε μία σειρά διεθνών εκθέσεων για την προσέλκυση φοιτητών (recruitment fairs) που πραγματοποιούνται σε διάφορες χώρες».
Οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα καθίσταται σταδιακά διεθνής πόλος στην Εκπαίδευση, σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου είναι οι εξής: «Η ιστορία και η πολιτισμική της αίγλη, το χαμηλό κόστος των σπουδών και της καθημερινής ζωής εν γένει σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το μεσογειακό κλίμα και ο τρόπος ζωής που προσφέρεται για φοιτητική ζωή».
«Οι ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό θεωρούν την Ελλάδα έναν ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό σπουδών και, ως εκ τούτου, αρκετές φορές, η διεθνής ζήτηση για προγράμματα σπουδών σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι τα ελληνικά πανεπιστήμια προσφέρουν. Πρέπει, δηλαδή, να δημιουργηθούν πολύ περισσότερα προγράμματα, ειδικά προπτυχιακά, για να ανταποκριθούμε στο διεθνές ενδιαφέρον», πρόσθεσε ο κ. Παπαϊωάννου.
Η ανθρωπογεωγραφία των φοιτητών
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαϊωάννου, για τις προπτυχιακές σπουδές ενδιαφέρονται συνήθως φοιτητές από τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την ινδική υποήπειρο. Οι φοιτητές από τις ΗΠΑ ενδιαφέρονται περισσότερο για προγράμματα σύντομης διάρκειας (semester abroad & summer courses).
«Το ενδιαφέρον και ενθαρρυντικό, είναι το ότι τα δύο τελευταία χρόνια, με τη δημιουργία περισσότερων αγγλόφωνων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων αυξάνεται, σταδιακά, ο αριθμός τόσο των Αμερικανών όσο και των Ευρωπαίων που επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα ελληνικά πανεπιστήμια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, φοιτώντας σε Bachelors και Masters», σημείωσε ο κ. Παπαϊωάννου.
Όσο για την κατεύθυνση προς την οποία αξίζει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες των ελληνικών πανεπιστημίων για προσέλκυση φοιτητών, ο κ. Παπαϊωάννου επεσήμανε ότι «θα είχε νόημα να εστιάσουμε περισσότερο σε χώρες – αγορές της “γειτονιάς” μας με τις οποίες η Ελλάδα έχει μία εγγύτητα τόσο γεωγραφική όσο και πολιτισμική: Βαλκάνια, Ανατολική Ευρώπη, Αίγυπτος, Μέση Ανατολή».
«Θεωρώ, επίσης, ότι θα πρέπει να προσεγγίσουμε στρατηγικά την Ινδία, αλλά και χώρες της Κεντρικής Ασίας που ενδιαφέρονται να ανοιχθούν στη Δύση καθώς και να αυξήσουμε τις συνεργασίες και τα κοινά προγράμματα με μεγάλες χώρες του δυτικού κόσμου όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, αλλά και την Αυστραλία μέσω της αξιοποίησης της ισχυρής ελληνικής ομογένειας στη συγκεκριμένη χώρα», κατέληξε ο κ. Παπαϊωάννου.
Τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα που λειτουργούν
Υπενθυμίζεται, ότι το πρώτο βήμα διεθνοποίησης στο κομμάτι των προπτυχιακών προγραμμάτων έγινε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με την ανακοίνωση της ίδρυσης του ΞΠΠΣ «BA Program in the Archaeology, History, and Literature of Ancient Greece» (Αρχαιολογία, Ιστορία, Λογοτεχνία της Αρχαίας Ελλάδας) τον Οκτώβριο του 2019. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι πρώτοι απόφοιτοι του προγράμματος αυτού -και πρώτοι απόφοιτοι ξενόγλωσσου προπτυχιακούς προγράμματος στην Ελλάδα- ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους το καλοκαίρι του 2024.
Η συνέχεια έγινε με το πρώτο ιατρικό ΞΠΠΣ («Medical Degree»), από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2021 και ακολούθησε το ΕΚΠΑ με το δικό του το 2022. Στη συνέχεια, ΞΠΠΣ στην Ιατρική προσέφερε και το Πανεπιστήμιο Κρήτης («International Program» in Medicine», 2023).
Την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, λειτούργησαν τέσσερα νέα ΞΠΠΣ: το τέταρτο αγγλόφωνο πρόγραμμα Ιατρικής, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το πρόγραμμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής («BSc in Accounting and Finance») του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθώς επίσης και τα προγράμματα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, που προαναφέρθηκαν, «Creative Writing, Arts and Humanities» (Δημιουργική Γραφή, Τέχνες και Ανθρωπιστικές Επιστήμες) και «Economics and Sustainable Development» (Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη).
Αθηνά Καστρινάκη
