Η συγκυρία της παρουσίασης της έκθεσης μόνο τυχαία δεν είναι. Με αφορμή την εκλογή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχουν φουντώσει οι συζητήσεις για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Η πιθανή απόσυρση των ΗΠΑ από συμφωνίες του ΝΑΤΟ και η μείωση ή διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ στην Ουκρανία, εντείνει τις προκλήσεις και τους κινδύνους για την ασφάλεια της ΕΕ, υποστηρίζουν όσοι ζητάνε περισσότερα χρήματα για όπλα και στρατιωτικές υποδομές.
Εξάλλου ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι ως πρόεδρος θα άφηνε τη Ρωσία να κάνει «ό,τι στο διάολο θέλει» και ότι δεν εγγυάται την προστασία των κρατών-μελών της Ατλαντικής συμμαχίας, αν δεν πληρώσουν όσα τους αναλογούν για τις αμυντικές δαπάνες – αυξάνοντάς τις τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ.
Εκτοξεύονται οι μετοχές της βιομηχανίας όπλων
Οι έμποροι όπλων ανοίγουν σαμπάνιες, καθώς οι μετοχές των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών εκτοξεύονται, όπως πληροφορεί το Εuronews. Για παράδειγμα η μετοχή της ιταλικής αμυντικής εταιρείας Leonardo SpA σημείωσε άλμα 17% μετά την εκλογή του Τραμπ, και η μετοχή της γερμανικής εταιρείας κατασκευής όπλων Rheinmetall εκτινάχθηκε κατά 22%.
Οι επενδυτές διαβλέπουν ευκαιρίες για μεγάλες μπίζνες, καθώς η Ευρώπη, λαδώνει την πολεμική της μηχανή.
Υβριδικές απειλές
Ο πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας Σαούλι Νιινίστο, που έχει συντάξει την έκθεση για την «Πολιτική και στρατιωτική Προετοιμασία και Ετοιμότητα», συνιστά στην ΕΕ «να υιοθετήσει μια πιο προορατική προσέγγιση όσον αφορά την ετοιμότητα και τη συνολική ασφάλεια, αντί να αντιδρά απλώς σε γεγονότα-σοκ, καθώς ο κόσμος γίνεται πιο επιρρεπής σε κρίσεις και λιγότερο προβλέψιμος».
Οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική των κοινοτικών κονδυλίων, για να ανακατευθύνουν ως και το 1/3 του προϋπολογισμού της ΕΕ σε αμυντικές δαπάνες
Οι συστάσεις της έκθεσης περιλαμβάνουν «καλύτερες αξιολογήσεις κινδύνου, κοινοποίηση απειλών στο ευρύ κοινό χωρίς πρόκληση πανικού προκειμένου οι πολίτες να μπορούν να προετοιμαστούν (….) ενίσχυση του πολιτικοστρατιωτικού συντονισμού και του κοινού σχεδιασμού, καθώς και ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των πληροφοριών για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι υβριδικών απειλών». Η μεγέθυνση των κοινών επενδύσεων είναι απαραίτητη για την επίτευξη αυτών των στόχων, υποστηρίζει ο κ. Νιινίστο.
Επενδύσεις 500 δισ. για άμυνα
Οι συστάσεις της έκθεσης θα συμβάλουν στο πρόγραμμα της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής μόλις αυτή εκλεγεί, μεταξύ άλλων μέσω της επικείμενης ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ετοιμότητα της ΕΕ και της Λευκής Βίβλου για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται σε αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, προς τέρψη των «γερακιών» της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Η έκθεση Νιινίστο, η οποία έχει τις ευλογίες της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, υποστηρίζει ότι τουλάχιστον 20% του κοινοτικού προϋπολογισμού πρέπει να δεσμευθεί στην άμυνα, την ασφάλεια, και την αντιμετώπιση κρίσεων.
Συγκεκριμένα η Έκθεση, δηλώνει ότι τα κονδύλια για στρατιωτικές δαπάνες δεν επαρκούν για την αμυντική θωράκιση της ΕΕ απέναντι σε μελλοντικούς κινδύνους, ούτε για τη μακροπρόθεσμη στήριξη της Ουκρανίας και ότι πρέπει να αυξηθούν δραστικά. Παραπέμπει δε στην εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι «με βάση το στρατηγικό πλαίσιο και τις διαπιστωμένες ανάγκες, η απαιτούνται πρόσθετες αμυντικές επενδύσεις ύψους περίπου 500 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία».
Τι τα θέλουμε τα όπλα;
Όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ των Financial Times, οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική των κοινοτικών κονδυλίων, για να ανακατευθύνουν ως και το 1/3 του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2021-27 σε αμυντικές δαπάνες.
Τα κονδύλια αυτά θα αφαιρεθούν από τα Ταμεία Συνοχής, που αποσκοπούν στη μείωση της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Όπως σημειώνεται, η αλλαγή πολιτικής υπαγορεύεται από τις προκλήσεις που θέτει η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία
Λεφτά για όπλα με… «κονδύλια συνοχής»
Από τα χρήματα των Ταμείων Συνοχής της ΕΕ, που έχουν θεωρητικά κοινωνικό χαρακτήρα, έχει δαπανηθεί μόνο το 5%. Οι χώρες που είναι μεγαλύτεροι δικαιούχοι, όπως η Πολωνία, η Ιταλία και η Ισπανίας, έχουν δαπανήσει ακόμη λιγότερα.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα κονδύλια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού ή την άμεση χρηματοδότηση του στρατού, αλλά επιτρέπονται οι επενδύσεις στα λεγόμενα προϊόντα «διπλής χρήσης», όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Οι πρωτεύουσες των κρατών μελών θα ενημερωθούν τις επόμενες εβδομάδες ότι θα έχουν πλέον μεγαλύτερη ευελιξία βάσει των κανόνων για τη διάθεση των κονδυλίων συνοχής για τη στήριξη των αμυντικών τους βιομηχανιών και των έργων «στρατιωτικής κινητικότητας», όπως η ενίσχυση δρόμων και γεφυρών για την ασφαλή διέλευση αρμάτων μάχης, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.
Με αυτό το εύσχημο τρικ, τα χρήματα θα δοθούν απευθείας στο λεγόμενο στρατιωτικο-βιομηχανικο σύμπλεγμα, εγκρίνοντας χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, ακόμα και αν απαγορεύεται η αγορά όπλων με τα κονδύλια του Ταμείου Συνοχής.
