«Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νοῦ μου, πάρεξ ἐλευθερία καί γλῶσσα».
Η ελληνική γλώσσα κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις γλώσσες του κόσμου, γεγονός που την καθιστά άξια ετήσιου εορτασμού στις 9 Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού μας ποιητή, Διονυσίου Σολωμού. Ελευθερία και γλώσσα ήταν η έγνοια του Σολωμού που οραματιζόταν και τις δύο να τις κερδίσει το έθνος του. Ο εορτασμός αυτός αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα διαχρονικά, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού.
Η γλώσσα, είτε ως προφορικός είτε ως γραπτός λόγος, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης, από την καθημερινή επικοινωνία μέχρι την έκφραση των ανώτερων πνευματικών αναζητήσεων. Στην ελληνική γλώσσα διατυπώθηκαν και καταγράφηκαν σπουδαία διανοήματα που σφράγισαν την εξέλιξη της σκέψης. Ρητορική, ποίηση, πεζογραφία, θεολογία, ιστορία, φιλοσοφία και επιστήμες είναι μερικοί μόνο από τους τομείς που άνθησαν μέσα από αυτήν.
Η μοναδικότητα της ελληνικής γλώσσας διαφαίνεται όχι μόνο μέσα από τον πλούτο του λεξιλογίου της και την πολυσημία των λέξεών της, αλλά κυρίως μέσα από τη μακραίωνη και αδιάλειπτη παράδοσή της. Έχοντας γνωρίσει υψηλή καλλιέργεια, έγινε το όχημα μέσω του οποίου αποτυπώθηκαν ανώτερες μορφές πολιτισμού. Μέσα από αυτήν προσδιορίστηκαν για πρώτη φορά επιστημονικές και φιλοσοφικές έννοιες, πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα. Στην ελληνική γράφτηκαν τα Ευαγγέλια, μεταφέροντας το μήνυμά τους σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ από τα ομηρικά έπη έως τα νεότερα λογοτεχνικά έργα, η ελληνική υπήρξε γλώσσα έκφρασης αριστουργημάτων της παγκόσμιας γραμματείας.
Η ελληνική γλώσσα, με τη διαχρονική της δυναμική, έχει επηρεάσει βαθιά άλλες γλώσσες. Χιλιάδες ελληνικές λέξεις έχουν ενσωματωθεί στο διεθνές λεξιλόγιο, εμπλουτίζοντας τις γλώσσες των λαών. Παράλληλα, η ίδια η ελληνική έχει δεχθεί επιρροές, γεγονός φυσιολογικό για κάθε ζωντανό γλωσσικό οργανισμό που εξελίσσεται μέσα από τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, διατηρώντας ωστόσο την εσωτερική του συνοχή και την ιστορική του συνέχεια.
Η αξία και η οικουμενική διάσταση της ελληνικής γλώσσας αντανακλώνται και στον διαχρονικό θαυμασμό που της έχουν επιφυλάξει ξένοι μελετητές. Από τον Μάικλ Βέντρις και τον Τζον Τσάντγουικ, που αποκρυπτογράφησαν τη Γραμμική Β και απέδειξαν την ελληνική της ταυτότητα, έως τους σύγχρονους σπουδαστές που μαθαίνουν νέα ελληνικά, η γλώσσα μας παραμένει αντικείμενο αφοσίωσης και έρευνας. Δεν μπορούμε, βέβαια, να παραλείψουμε εκείνους που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην καλλιέργειά της – τους πνευματικούς ανθρώπους που την υπηρέτησαν με αφοσίωση, αναδεικνύοντάς την και αναδεικνυόμενοι μέσα από αυτήν.
Η ελληνική γλώσσα από τον Όμηρο και τον Πλάτωνα μέχρι τον Σολωμό και τον Σεφέρη, παραμένει ένας ζωντανός οργανισμός. Παραμένει ένας θησαυρός που αξίζει να τον διατηρήσουμε, να τον προστατεύσουμε και να διαδώσουμε, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας.
Σήμερα, όλοι εμείς που έχουμε την τύχη να μιλούμε αυτή τη γλώσσα, υποδεχόμαστε τη μέρα αυτή με αίσθημα ευθύνης και βαθιά αγάπη για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Η ελληνική γλώσσα είναι ο θεμέλιος λίθος της ταυτότητάς μας, διακριτικό γνώρισμα του πολιτισμού μας και αναπόσπαστο στοιχείο της παιδείας μας.
Ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πιερίας
Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής
