Μία νέα εποχή κινδύνων θα ανοίξει η επιβολή δασμών από πλευράς των ΗΠΑ, οι οποίοι είναι προγραμματισμένοι να ανακοινωθούν σήμερα (2.4.25).
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, oι δασμοί με τους οποίους έχει απειλήσει ο Ντόναλτ Τραμπ συνιστούν τους πιο εκτεταμένους εμπορικούς περιορισμούς των ΗΠΑ εδώ και έναν αιώνα, θα προκαλέσει σε ένα «εγκεφαλικό επεισόδιο», το οποίο θα μπορούσε να ανατρέψει ο μεταπολεμικό παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, θέτοντας δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Nomura Holdings, Rob Subbaraman, δήλωσε πως «οι προτεινόμενοι αμοιβαίοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ σημαίνουν διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους».
Ο ίδιος ανέφερε πως «υποπτευόμαστε ότι τα κριτήρια για τους αμοιβαίους δασμούς των ΗΠΑ θα είναι πολύ ευρύτερα από αυτό, και μάλιστα πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν».
1. Στο στόχαστρο εμπόριο 33 τρισ. δολαρίων
Ενώ ο Τραμπ δεν έχει ακόμη προσδιορίσει τους στόχους, αυτός και τα στελέχη του επιτελείου του έχουν καλέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Μεξικό, τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, το Βιετνάμ και την Ινδία στην προσπάθεια να τιμωρήσουν αυτό που θεωρούν αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Τα προϊόντα της Κίνας έχουν ήδη επισημανθεί με σωρευτικό επιπλέον φόρο 20%.
Περίπου 33 τρισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο εμπόριο βρίσκονται στο στόχαστρο και οι χώρες από τη Βραζιλία μέχρι την Κίνα αντιμετωπίζουν πτώση από 4% έως 90% στις εξαγωγές τους στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.
Ο δείκτης αβεβαιότητας της παγκόσμιας εμπορικής πολιτικής της ομάδας εκτοξεύτηκε την χθες 1 Απριλίου 2025, στο υψηλότερο επίπεδο σε ρεκόρ που χρονολογούνται από το 2009.
Ο μέσος δασμός των ΗΠΑ σε όλες τις χώρες πιθανότατα θα αυξηθεί κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, σύμφωνα με οικονομολόγους της Goldman Sachs, προειδοποιώντας ότι θα αυξήσει τον πυρήνα του πληθωρισμού, θα αποδυναμώσει την ανάπτυξη και θα κλιμακώσει τον κίνδυνο ύφεσης.
2. Μετάβαση σε ένα «κόσμο δασμών»
Τα μέτρα τα οποία θα ανακοινωθούν σήμερα θα αποτελέσουν την έως τώρα αποκορύφωση των βημάτων που έχουν ήδη γίνει από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2025.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επιβάλει σωρευτικό πρόσθετο φόρο 20% σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά από την Κίνα και ισχύουν συντελεστές 25% σε τμήματα αγαθών από το Μεξικό και τον Καναδά. Υπάρχει επίσης παγκόσμιος δασμός 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.
Ο Τραμπ υπέγραψε επίσης μια διακήρυξη για την εφαρμογή δασμών 25% στα αυτοκίνητα και ορισμένες εισαγωγές ανταλλακτικών αυτοκινήτων, η οποία πρόκειται να τεθεί σε ισχύ στις 3 Απριλίου στην Ουάσιγκτον.
Ακολουθούν περαιτέρω δασμοί σε επίπεδο κλάδου, όπως για τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Ο Τραμπ είπε ότι οι λεγόμενοι αμοιβαίοι δασμοί του θα έχουν ως στόχο να ταιριάζουν με τους δασμολογικούς και μη δασμολογικούς φραγμούς που θέτουν οι εμπορικοί εταίροι στις αμερικανικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που οι αξιωματούχοι θεωρούν μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα με τις ΗΠΑ, ορισμένους φόρους και φόρους.
Για λίγο περισσότερο από ένα μήνα, οι αξιωματούχοι προσπαθούν να ακολουθήσουν την οδηγία του που ανακοινώθηκε στις 13 Φεβρουαρίου για «δίκαιο και αμοιβαίο εμπόριο».
3. Χτύπημα στο ΑΕΠ των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Κίνας και της Ινδίας
Για μήνες, οι αναλυτές προσπάθησαν να προβάλουν τις πιθανές συνέπειες των άμορφων δασμών, βασιζόμενοι σε ποικίλα σενάρια.
Η Bloomberg Economics λέει ότι μια μέγιστη προσέγγιση θα προσθέσει έως και 28 ποσοστιαίες μονάδες στους μέσους δασμολογικούς συντελεστές των ΗΠΑ – δημιουργώντας ένα χτύπημα 4% στο ΑΕΠ των ΗΠΑ και αυξάνοντας τις τιμές κατά σχεδόν 2,5%, σε μια περίοδο δύο έως τριών ετών.
Ο αντίκτυπος στους εμπορικούς εταίρους, σε όλα τα σενάρια, θα ήταν σοβαρός. Η Κίνα, η ΕΕ και η Ινδία θα μπορούσαν να είναι στην κορυφή της λίστας με τον πόνο όσον αφορά τον αντίκτυπο στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ — αν και οι οικονομίες τους μπορεί να τα καταφέρουν.
Ο Καναδάς και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας πιθανότατα θα αισθανθούν μεγαλύτερο συνολικό αντίκτυπο, σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg Economics.
4. Κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού
Ο στασιμοπληθωρισμός, όπου η αργή ανάπτυξη συνδυάζεται με επίμονα αυξημένες πιέσεις τιμών, αποτελεί επίσης ανησυχία.
Υπάρχουν παραλληλισμοί με το στασιμοπληθωριστικό επεισόδιο της δεκαετίας του 1970 που προκλήθηκε από το πετρελαϊκό σοκ, σύμφωνα με τον Shang-Jin Wei του Columbia Business School στη Νέα Υόρκη και πρώην επικεφαλής οικονομολόγο της Asian Development Bank: «Και οι δύο ήταν πολύ δυσάρεστες περίοδοι στην αμερικανική κοινωνία που προκάλεσαν δυστυχία σε πολλά νοικοκυριά. Αυτή τη φορά, κινδυνεύουμε να επαναλάβουμε τη δυσάρεστη πολιτική».
Πολλά, ωστόσο, εξαρτώνται από τα άγνωστα – πολλά από τα οποία πιθανότατα δεν θα απαντηθούν στις σημερινές ανακοινώσεις Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων των ακριβών τελικών δασμών ανά προϊόν και χώρας, τα αντίποινα των εμπορικών εταίρων και την ανταπόκριση των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
5. Ποικίλουν οι αντιδράσεις στους δασμούς Τραμπ
Οι εμπορικοί εταίροι έχουν υιοθετήσει μια ποικιλία προσεγγίσεων μέχρι στιγμής. Η Κίνα, που εδώ και καιρό εστίαζε ο Τραμπ, ανταπέδωσε τους δασμούς νωρίτερα φέτος, αν και ο επιπλέον φόρος ήταν μικρότερος από τον αμερικανικό και ίσχυε για ένα πιο περιορισμένο σύνολο αμερικανικών προϊόντων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς ανέλαβαν άμεσα αντίποινα κατά των καθηκόντων του Αμερικανού προέδρου στα μέταλλα.
Πολλές μεγάλες οικονομικές δυνάμεις προσπάθησαν να διαπραγματευτούν τους αποκλεισμούς από τις εισφορές. Χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Βιετνάμ, έχουν δεσμευτεί να αγοράσουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα για να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τα πλεονάσματά τους με τις ΗΠΑ και μείωσαν τις εισφορές εισαγωγής σε μια σειρά προϊόντων.
6. Αρνητικές οι αντιδράσεις στις αμερικανικές αγορές
Οι αμερικανικές μετοχές της Ripple Effects κατέγραψαν τη χειρότερη τριμηνιαία επίδοσή τους από το 2023 τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, αν και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου σημείωσε κέρδη.
Τα αμερικανικά ομόλογα ανέβηκαν σχεδόν 3%, εν μέρει χάρη στις αυξανόμενες ανησυχίες για την ανάπτυξη.
Ο χρυσός έχει φτάσει σε υψηλά ρεκόρ ενώ το δολάριο έχει αποδυναμωθεί. Ορισμένοι επενδυτές υποστηρίζουν ότι η απαισιοδοξία είναι υπερβολική και επισημαίνουν τις δυνατότητες για εμπορικές συμφωνίες εγκαίρως.
7. Ανησυχία από τις μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις
Πολλές αμερικανικές εταιρείες έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για νέους δασμούς που αυξάνουν το κόστος και οδηγούν σε περιθώρια κέρδους.
Τα ξένα στελέχη πρέπει να σταθμίσουν αν θα μεταφέρουν τουλάχιστον μέρος της παραγωγής στις ΗΠΑ για να παρακάμψουν τους δασμούς.
«Σαφώς, η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα το βλέπει με τρόμο» δεδομένης της έλλειψης σαφήνειας και των υψηλών διακυβεύσεων που εμπλέκονται στην εξισορρόπηση μιας οικονομίας που αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, δήλωσε ο Τζον Ντέντον, πρώην Αυστραλός διπλωμάτης που είναι τώρα γενικός γραμματέας του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου.
