Όπως έχει γνωστοποιήσει ο κ. Θεοδωρικάκος η υποβολή αιτήσεων με τον νέο Αναπτυξιακό νόμο, «θα γίνει κυρίως τον Ιούνιο και ίσως προλάβουμε ένα τελευταίο διάστημα του Μαΐου και φυσικά μέσα Ιουλίου. Οι αξιολογήσεις του νέου Αναπτυξιακού νόμου θα γίνουν Σεπτέμβριο και Οκτώβριο και Νοέμβριο».
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η προσαρμογή στις νέες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, μέσα από τη θέσπιση νέων καθεστώτων ενίσχυσης και την απλοποίηση των διαδικασιών για τη χορήγηση ενισχύσεων και κινήτρων.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης που αναμορφώνει το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, επεκτείνει την επιδότηση σε μεσαίες επιχειρήσεις και εισάγει νέες διαδικασίες για ταχύτερη αδειοδότηση και χρηματοδότηση επενδύσεων βρίσκεται σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως και τις 2 Μαΐου 2025.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο σχέδιο νόμου, διευρύνεται η βάση των επιχειρήσεων που μπορούν να ενισχυθούν και επεκτείνεται, για πρώτη φορά, η δυνατότητα επιδότησης και στις μεσαίες επιχειρήσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση επενδύσεων σε περιοχές με σοβαρά οικονομικά και δημογραφικά προβλήματα, όπως παραμεθόριες περιφερειακές ενότητες, περιοχές με κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω του 70% του εθνικού μέσου όρου, ή περιοχές που αντιμετωπίζουν πληθυσμιακή συρρίκνωση λόγω δυσμενών συνθηκών, καθώς και περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
Τα νέα καθεστώτα ενίσχυσης του Αναπτυξιακού Νόμου
Σημαντική μεταβολή επέρχεται με το νέο σχέδιο νόμου στον αριθμό και τη μορφή των καθεστώτων ενίσχυσης. Σε αντίθεση με τον ισχύοντα Αναπτυξιακό Νόμο 4887/2022, ο οποίος περιλάμβανε δεκατρία καθεστώτα, το νέο πλαίσιο προβλέπει δώδεκα θεματικά καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων. Η διαφορά εντοπίζεται στην κατάργηση του Καθεστώτος Ενίσχυσης 5 με τίτλο «Έρευνα και Εφαρμοσμένη Καινοτομία», του οποίου οι δράσεις ενσωματώνονται πλέον στο ευρύτερο καθεστώς «Σύγχρονες τεχνολογίες», πρώην «Ψηφιακός και Τεχνολογικός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων».
Τα δώδεκα καθεστώτα του νέου αναπτυξιακού πλαισίου είναι:
- 1. Σύγχρονες τεχνολογίες
- 2. Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων
- 3. Κοινωνική επιχειρηματικότητα και χειροτεχνία
- 4. Περιοχές ειδικής ενίσχυσης
- 5. Αγροδιατροφή – Πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – Αλιεία και Υδατοκαλλιέργεια
- 6. Μεταποίηση – Εφοδιαστική αλυσίδα
- 7. Επιχειρηματική εξωστρέφεια
- 8. Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων
- 9. Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
- 10. Μεγάλες επενδύσεις
- 11. Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας
- 12. Επιχειρηματικότητα 360°
Επιπλέον, τροποποιούνται και οι χρόνοι ανταπόκρισης των δημόσιων οργάνων, με στόχο την αποσυμφόρηση και επιτάχυνση των εγκριτικών διαδικασιών σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο.
Επιλέξιμες επενδύσεις είναι:
* Η δημιουργία νέας εγκατάστασης,
* Η επέκταση της παραγωγικής ικανότητας,
* Η διαφοροποίηση παραγωγής υφιστάμενης εγκατάστασης σε νέα προϊόντα ή υπηρεσίες,
* Η θεμελιώδης αλλαγή στην παραγωγική διαδικασία ή στην παροχή υπηρεσιών
Επιπλέον, είναι επιλέξιμη η απόκτηση στοιχείων ενεργητικού από εγκατάσταση που έχει κλείσει ή επρόκειτο να κλείσει αν δεν αγοραζόταν. Όμως, σημειώνεται ότι, η εξαγορά μετοχών επιχειρήσεων δεν επιδοτείται καθώς δεν υπολογίζεται ως αρχική επένδυση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι με το νέο νόμο διευρύνεται τη βάση των επιχειρήσεων που μπορούν να ενισχυθούν και επιδοτούνται και μεσαίες επιχειρήσεις. Μέχρι πρότινος, το εν λόγω κίνητρο ήταν προσβάσιμο αποκλειστικά από τις μικρές επιχειρήσεις.
Πλέον, αποκλείονται μόνο οι μεγάλες, οι οποίες ωστόσο εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε άλλα βασικά κίνητρα, όπως:
- η φορολογική απαλλαγή,
- η επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης,
- και η επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.
Τα παραπάνω κίνητρα παραμένουν διαθέσιμα και στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Σημειώνεται ότι, το νέο καθεστώς «Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και Χειροτεχνίας» εισάγει το κίνητρο της χρηματοδότησης του επιχειρηματικού κινδύνου, το οποίο περιλαμβάνει επιδότηση επιτοκίων για δάνεια υψηλού ρίσκου ή κάλυψη εξόδων ασφαλίστρων.
Ανάλογες δυνατότητες χρηματοδότησης παρέχονται σε όλα τα καθεστώτα του νέου νόμου, όπου τόσο οι ΜμΕ όσο και οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν δάνεια με την εγγύηση ή την ενίσχυση του Ελληνικού Δημοσίου. Οι ΜμΕ μπορούν να προσφύγουν στα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ), ενώ οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα δανειοδότησης μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Πέντε βασικά είδη ενισχύσεων
Στο πλαίσιο του νέου Αναπτυξιακού νόμου προβλέπονται πέντε βασικά είδη ενισχύσεων:
- Η φορολογική απαλλαγή, που απαλλάσσει από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των προ φόρου κερδών.
- Η επιχορήγηση, δηλαδή η χρηματική ενίσχυση από το Δημόσιο για την κάλυψη μέρους των επιλέξιμων δαπανών.
- Η επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία μπορεί να διαρκέσει έως επτά έτη από την ολοκλήρωση της επένδυσης.
- Η επιδότηση μισθολογικού κόστους για νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται.
- Και η χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, με κάλυψη επιτοκίων ή ασφαλίστρων δανείων μειωμένης εξασφάλισης.
Επιπλέον, προβλέπεται κίνητρο ταχείας αδειοδότησης, που εφαρμόζεται ειδικά στις μεγάλες επενδύσεις και στις «Περιοχές Ειδικής Ενίσχυσης». Οι σχετικές άδειες θα πρέπει να εκδίδονται εντός δύο μηνών, ενώ η έγκριση περιβαλλοντικών όρων εντός τριών.
Όπως έχει επισημάνει ο υπουργός, «για πρώτη φορά στον νέο αναπτυξιακό νόμο υπάρχει ξεχωριστό καθεστώς συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ για επενδυτικά σχέδια τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ που θα αναπτυχθούν στους παραμεθόριους νομούς. Αυτό αφορά πρωτίστως τη Μακεδονία μας και τη Θράκη που στηρίζουμε με πράξεις. Τα άλλα δύο καθεστώτα, τα οποία επίσης θα χρηματοδοτηθούν με 150 εκατ. ευρώ έκαστο, αφορούν τη μεταποίηση και τις μεγάλες επενδύσεις άνω των 15 εκατ. ευρώ η καθεμία. Συνολικά το 2025 και το 2026 θα δοθούν 900 εκατ. ευρώ σε φοροαπαλλαγές και επιχορηγήσεις, με προτεραιότητα στην παραμεθόριο και τις πιο φτωχές περιοχές της πατρίδας μας. Δίνουμε μεγάλο βάρος στη μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και φυσικά στην επίλυση του δημογραφικού που είναι ένα εθνικό ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας».
Επιπλέον, για τις επιχειρήσεις που υπάγονται στο καθεστώς «Μεγάλων Επενδύσεων», παρέχεται δυνατότητα χρηματοδότησης είτε με βραχυπρόθεσμα δάνεια έναντι της επιχορήγησης είτε με μακροπρόθεσμα δάνεια για την υλοποίηση της επένδυσης. Η χρηματοδότηση μπορεί να προέλθει από το Ταμείο Εγγυοδοσίας ή άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Παράλληλα, τόσο οι μικρομεσαίες όσο και οι μεγάλες επιχειρήσεις που υπάγονται στο ίδιο καθεστώς μπορούν να αιτηθούν χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Τα ανώτατα ποσά ενίσχυσης καθορίζονται ως εξής: έως 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένες επιχειρήσεις και έως 50 εκατ. ευρώ για ομάδες συνδεδεμένων ή συνεργαζόμενων επιχειρήσεων. Τα όρια αυτά προσαυξάνονται κατά 50% όταν η ενίσχυση παρέχεται μέσω φορολογικής απαλλαγής.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το νομοσχέδιο προβλέπει ενίσχυση επενδύσεων σε τομείς με υψηλό αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Περιλαμβάνονται δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες, καινοτομία (τεχνολογική, διαδικαστική, οργανωτική), μέτρα ενεργειακής απόδοσης – πλην των παρεμβάσεων σε κτίρια – καθώς και για την αποδοτική χρήση φυσικών πόρων και τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία.
Επιλέξιμες είναι επίσης οι επενδύσεις για την παραγωγή και συμπαραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), για την εξυγίανση περιβαλλοντικής ζημίας και την αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων, για την προστασία ή την επαναφορά της βιοποικιλότητας, καθώς και για την εφαρμογή λύσεων που βασίζονται στη φύση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ακόμη προβλέψεις για επαγγελματική κατάρτιση, για την εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, αλλά και για την πρόσληψη εργαζομένων που ανήκουν σε μειονεκτική θέση ή είναι άτομα με αναπηρία.
Τέλος, υπενθυμίζεται, η δήλωση του υπουργού στο ΑΠΕ -ΜΠΕ σχετικά με την ανάκτηση περίπου 500 εκατ. ευρώ από ανεκτέλεστα έργα προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων. Όπως έχει επισημάνει: «Η διαδικασία ανάκτησης των περίπου 500 εκατ. ευρώ προχωρά με συνέπεια, διαφάνεια και αποφασιστικότητα. Πρόκειται για προκαταβολές από 1.410 επενδυτικά σχέδια των αναπτυξιακών νόμων του 2004 και του 2011, τα οποία είχαν λάβει χρήματα αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Η Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων έχει ήδη ολοκληρώσει έναν εκτεταμένο έλεγχο, και έχει ξεκινήσει η διαδικασία ανάκτησης των χρημάτων αυτών.
Συνεχίζουμε τη διερεύνηση και για τον αναπτυξιακό νόμο του 2016. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας αποτελεί για εμάς κορυφαία προτεραιότητα. Τα χρήματα που θα επιστραφούν, είτε θα κατευθυνθούν άμεσα προς αναπτυξιακούς σκοπούς, ενισχύοντας τομείς όπως η μεταποίηση, είτε θα διατεθούν μέσω του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για κοινωνικούς σκοπούς.
Είναι ζήτημα ηθικής και πολιτικής ευθύνης απέναντι στους συμπολίτες μας να μην αφήσουμε ούτε ένα ευρώ να πάει χαμένο. Ακολουθούμε το δόγμα της απόλυτης διαφάνειας και της λογοδοσίας, γιατί τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων είναι ιερά και πρέπει να αξιοποιούνται με τρόπο που εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και την ανάπτυξη της χώρας».
