Η Μαρία Φωτακοπούλου είναι μια σύγχρονη διασώστρια επίπλων που στα χέρια της ξαναγεννιούνται παλιά φθαρμένα έπιπλα, έτοιμα να διηγηθούν νέες ιστορίες.
«Θυμάμαι την πρώτη φορά που έπιασα πινέλο. Όλα ξεκίνησαν από έναν μπουφέ και έναν κόμπο στο στομάχι», επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Μαρία Φωτακοπούλου και εξηγεί πως, «ήταν πριν 13 χρόνια, όταν μια φίλη μου χάρισε έναν παλιό μπουφέ. Μεγάλος, βαρύς, φθαρμένος. Κι εγώ; Πανικός. “Κι αν τον χαλάσω;” αναρωτιόμουν. Δεν ήξερα από πινέλα, ούτε από τεχνικές. Ήξερα μόνο ότι κάτι μέσα μου έλεγε, “μην το πετάξεις”. Εκείνη η πρώτη πινελιά όμως ήταν η αρχή ενός ταξιδιού που δεν είχα φανταστεί. Αυτός ο φόβος όμως έγινε δάσκαλός μου. Κάθε λάθος ήταν μάθημα. Κάθε φθορά, ευκαιρία για τέχνη. Ρώταγα μαστόρους, διάβαζα, δοκίμαζα. Σταδιακά άρχισα να “διαβάζω” το ξύλο, να ακούω την ιστορία που κουβαλά. Από τότε έχω αναπαλαιώσει πάνω από 300 έπιπλα και έχω βοηθήσει σχεδόν 180 ανθρώπους να τολμήσουν το ίδιο. Όλα ξεκίνησαν με εκείνη την πρώτη πινελιά και συνεχίζονται με την ίδια λαχτάρα».
Μια παλιά καρέκλα μπορεί να είναι η αγκαλιά της γιαγιάς
Όπως η ίδια υπογραμμίζει, μια δεύτερη ευκαιρία στα έπιπλα, «είναι δεύτερη ευκαιρία στις μνήμες. Σημαίνει να μη διαγράφεις αυτό που έχει φθαρεί, αλλά να του δίνεις φροντίδα και αγάπη για να συνεχίσει την ιστορία του. Είμαι διασώστρια συναισθηματικών επίπλων, το λέω έτσι γιατί αυτό κάνω: βοηθάω ανθρώπους να κρατήσουν ζωντανές τις σχέσεις, τα βιώματα, τις ρίζες τους, μέσα από ένα κομμάτι ξύλο που έχει υπάρξει κομμάτι της ζωής τους. Μια παλιά καρέκλα μπορεί να είναι η αγκαλιά της γιαγιάς. Ένα ντουλάπι, η μυρωδιά της μητέρας. Κάθε έπιπλο έχει ψυχή και για μένα, αξίζει να την τιμήσουμε. Να τη διασώσουμε. Κάθε έπιπλο είναι ένα συναισθηματικό τεκμήριο, μια ανοιχτή επιστολή από το παρελθόν. Δεν πιστεύω στη διακόσμηση ως “στυλ” μόνο. Πιστεύω στις γρατζουνιές, στις φθορές, στην πατίνα του χρόνου. Η αναπαλαίωση για μένα είναι ένας τρόπος να διασώσουμε ό,τι θεωρούμε αναντικατάστατο».
Η Μαρία Φωτακοπούλου, διευκρινίζει πως για να αναπαλαιώσει κάποιος με επιτυχία ένα παλιό έπιπλο, το πρώτο που χρειάζεται είναι, «αγάπη, όχι όμως για τη διακόσμηση αλλά για την ιστορία. Δεν χρειάζεσαι πτυχίο για να ξεκινήσεις, ούτε τέλεια χέρια. Χρειάζεσαι απλώς τη διάθεση να φροντίσεις κάτι που άλλοι θα πετούσαν. Να δεις την ομορφιά στη φθορά. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός ή ‘’μάστορας”. Χρειάζεται μόνο να έχει πάθος, περιέργεια και σεβασμό. Να μην φοβάται να λερωθεί, να πειραματιστεί, να νιώσει παιδί. Η γνώση δεν έχει ηλικία. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος για εμένα, υπάρχει μόνο πρόθεση, αγάπη και διάθεση για μάθηση. Το ταξίδι είναι πολύ πιο σημαντικό από την τελειότητα. Και ο δρόμος αυτός είναι γεμάτος δημιουργικότητα, θεραπεία και απίθανες ανακαλύψεις. Στα μαθήματά μου λέω πάντα: “Δεν γεννήθηκε κανείς με πινέλο στο χέρι. Αλλά όλοι μπορούμε να το πιάσουμε”. Το θέμα δεν είναι να ξέρεις, είναι να θέλεις. Κι άμα το αγαπήσεις, δεν σταματάς».
«Αυτό που σώζουμε μας σώζει πίσω»
«Ο πρώτος μου μπουφές, που μου χάρισε η φίλη μου. Τον έβαψα γαλάζιο στο χρώμα του ουρανού. Τον δούλεψα με φόβο, αλλά και αυτοπεποίθηση μαζί. Θα τον θυμάμαι πάντα σαν το πρώτο βήμα, σε έναν νέο εαυτό. Εκείνο το “θράσος” να πω ναι, ενώ δεν ήξερα πού πάω. Όμως, το πιο αγαπημένο μου κομμάτι είναι μια τετράφυλλη ντουλάπα που έχω ακόμα στο υπνοδωμάτιό μου. Κάθε πρωί τη βλέπω και χαμογελάω. Μου φτιάχνει τη μέρα πραγματικά. Είναι η απόδειξη ότι αυτό που σώζουμε, μας σώζει πίσω. Στέκεται εκεί στιβαρή, σαν υπενθύμιση ότι τίποτα δεν είναι για πέταμα, αρκεί να του δώσεις χρόνο, χρώμα και αγάπη».
Αναφερόμενη στο κόστος συντήρησης και αναπαλαίωσης, υπογράμμισε πως δεν χρειάζεται να ξοδέψεις αρκετά χρήματα. «Μπορείς να ξεκινήσεις με βασικά υλικά, λίγη μπογιά και πολύ μεράκι. Σίγουρα, με τον καιρό, επενδύεις περισσότερο. Αλλά το πιο μεγάλο ‘’κόστος” είναι ο χρόνος σου αλλά αυτός είναι και ο θησαυρός. Όσο περισσότερο χρόνο του δώσεις, τόσο περισσότερο σου δίνει πίσω. Και κάτι ακόμα: το κόστος του να πετάμε τα πάντα χωρίς δεύτερη σκέψη είναι πολύ μεγαλύτερο. Οικονομικά, αλλά και συναισθηματικά. Τα “παλιομοδίτικα” έπιπλα έχουν ποιότητα, χαρακτήρα, ψυχή. Είναι κρίμα να χάνονται για πάντα. Η αναπαλαίωση δεν είναι ακριβό χόμπι. Είναι μια τέχνη που επιστρέφει πίσω πολλαπλάσια: σε αυτοπεποίθηση, δημιουργικότητα και ψυχική ισορροπία. Το μόνο που χρειάζεται είναι αγάπη κι ένα παλιό έπιπλο που περιμένει μια νέα αρχή».
Όταν σώζουμε ένα έπιπλο σώζουμε δέντρα νερό πρώτες ύλες και ενέργεια
«Θεωρώ ότι όλοι οφείλουμε να βάζουμε ένα λιθαράκι, για να διατηρούμε υγιή αυτό το “σπίτι” που μας φιλοξενεί: τη μητέρα Γη. Όταν σώζουμε ένα έπιπλο, δεν σώζουμε μόνο ξύλο. Σώζουμε δέντρα, νερό, πρώτες ύλες και ενέργεια. Το reclaimed, repurposed, reloved δεν είναι μόδα. Είναι στάση ζωής. Η αναπαλαίωση είναι σαν να λες στη Γη: “Σ’ ευχαριστώ, θα το ξαναχρησιμοποιήσω με αγάπη”. Δείχνει ότι σεβόμαστε το παρελθόν και δημιουργούμε υπεύθυνα το μέλλον. Αντί να καταναλώνουμε συνεχώς νέα πράγματα, μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά όσα έχουμε ήδη. Αναπαλαιώνοντας, δίνουμε και στο περιβάλλον χώρο να ανασάνει».
«Αυτό που με συγκινεί πιο πολύ τώρα, είναι τα ολιστικά σεμινάρια που κάνω κυρίως σε γυναίκες», τονίζει η Μαρία Φωτακοπούλου και σημειώνει πως, «εκεί δεν μιλάμε μόνο για χρώματα και τεχνικές. Μιλάμε για ζωή, για φόβους, για επιθυμίες, για ενδυνάμωση. Γιατί η αναπαλαίωση είναι και ψυχοθεραπεία. Είναι τρόπος να αγγίξεις το μέσα σου μέσα από ένα παλιό κομμάτι ξύλο κι ένα πινέλο.Θέλω να μεγαλώσω αυτό τον κύκλο. Να δημιουργήσω ένα βιβλίο με before-after φωτογραφίες και ιστορίες. Να φτιάξω μια κοινότητα όπου άνθρωποι θα βρίσκουν παρηγοριά και έμπνευση μέσα από τη δημιουργία. Να πω: “Να, εδώ υπήρχε μια γρατζουνιά. Και τώρα; Έγινε κάτι όμορφο”. Αυτό είναι το όραμά μου: να είμαι σπίθα για άλλες ψυχές. Και να θυμίζω ότι η φθορά δεν είναι τέλος. Είναι απλώς η αρχή μιας άλλης ομορφιάς. Η αναπαλαίωση με έχει αλλάξει. Με έχει σώσει. Και νιώθω ότι τώρα ήρθε η στιγμή να περάσω αυτή τη σπίθα σε όσους τη χρειάζονται».
Αλεξάνδρα Χατζηγεωργίου
