Οι αγορές είχαν σε μεγάλο βαθμό υποτιμήσει τον γεωπολιτικό κίνδυνο τους τελευταίους μήνες και τώρα εκφράζονται φόβοι για ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές.
Οι επενδυτές σπεύδουν να μειώσουν το επενδυτικό ρίσκο και στρέφονται σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, ενώ έντονη ανησυχία προκαλεί η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και φυσικού αερίου λόγω αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο, καθώς οι οικονομίες απειλούνται και από το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από όπου διέρχεται το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Αν και η εκτίμηση των αναλυτών είναι για τιμή $ 100+/βαρέλι, μπορεί οι τιμές του «μαύρου χρυσού» να φθάσουν και τα $ 120 το βαρέλι, οδηγώντας σε επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων, σε μία τέτοια περίπτωση.
Η στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει την άνοδο των τιμών του πετρελαίου στα 77 δολάρια ανά βαρέλι αυτή την εβδομάδα (από 82 δολ. που ήταν πέρυσι τέτοια εποχή), μια αύξηση 20% σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν.
Η διάρκεια και η ένταση του νέου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν θα κρίνει το μέγεθος της ζημιάς που θα υποστεί η ελληνική οικονομία σε μια ενδεχόμενη νέα ενεργειακή κρίση.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης έσπευσε να επισημάνει ότι η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή δεν επηρεάζει τον σχεδιασμό της ΔΕΘ. Όμως επεσήμανε, ότι εάν κλείσουν τα στενά του Ορμούζ θα είναι μια εξαιρετικά αρνητική επίπτωση.
Όπως εκτιμά η Optima Bank, κάθε αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά 10 δολάρια ανά βαρέλι μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 0,4%, ενώ κάθε αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 10 ευρώ ανά MWh ενδέχεται να προκαλέσει μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3%.
Η ελληνική οικονομία
Η ελληνική οικονομία έχει ένα ισχυρό αναπτυξιακό story. Η ελληνική οικονομία διαθέτει τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια έναν “ελεύθερο διάδρομο” ανάπτυξης σε συνθήκες δημοσιονομικής σταθερότητας υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρξει μεγαλύτερη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή ή άλλες απρόβλεπτες αρνητικές εξελίξεις στο ταραγμένο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η Ελληνική Οικονομία θα είναι και το 2025, μια από τις πρώτες σε ανάπτυξη στην Ε.Ε.
Η κρίση βρίσκει τα δημοσιονομικά της Ελλάδος με 43 δισ. ευρώ ταμειακά διαθέσιμα. Το 2024 καταγράφηκε για πρώτη φορά από το 2019 μεταστροφή του αποτελέσματος της γενικής κυβέρνησης από έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ το 2023 σε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας σημαντικά την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού. Οι επιδόσεις αυτές αποτελούν ιστορικό ορόσημο για τα δημοσιονομικά δεδομένα τουλάχιστον της τελευταίας τριακονταετίας.
Παράλληλα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η Ελλάδα πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, κατά 10,3 ποσοστιαίες μονάδες σε 153,6% του ΑΕΠ.
Επίσης η εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι σε πολύ καλό δρόμο. Πρωτογενές πλεόνασμα 5,3 δισ. «έγραψε» ο κρατικός προϋπολογισμός στο πεντάμηνο, με τα έσοδα από τους φόρους να είναι αυξημένα 1,773 δισ. ή 7% έναντι του στόχου κα τις δαπάνες μειωμένες 2,7%.
Οι υπολογισμοί στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εκτιμούν ότι ο προϋπολογισμός του 2025 θα κλείσει με υπερπλεόνασμα που θα ξεπερνάει το 4% του ΑΕΠ , υψηλότερο των 10 δισ.
Ομόλογα
Τα ελληνικά ομόλογα παρουσιάζονται ιδιαίτερα ανθεκτικά, το τελευταίο διάστημα, όταν εκδηλώνεται παγκόσμιο «ξεπούλημα» στις αγορές ομολόγων.
H Ελλάδα πρωταγωνίστρια στην αγορά ομολόγων, τόνιζαν αναλυτές στο Bloomberg, όταν τον περασμένο μήνα, ενώ οι παγκόσμιες αγορές κλονίζονταν από την ανησυχία για τα διογκούμενα ελλείμματα, τα ελληνικά ομόλογα σημείωσαν ράλι.
Το spread έχει πέσει στις 73 μονάδες ενώ στην αρχή του χρόνου ήταν στα επίπεδα των 85 και 90 μονάδων. Αυτή την εποχή η Ελληνική Δημοκρατία δανείζεται φθηνότερα ακόμη και από την Ιταλία και περίπου όσο η Γαλλία. Στις ΗΠΑ το 10ετές κρατικό ομόλογο πληρώνει 4,38%, ενώ το αντίστοιχο Ελληνικό μόλις 3,317%.
Με 43 δισ. ευρώ ταμειακά διαθέσιμα και έχοντας καλύψει τα 7,45 δισ. ευρώ από τα συνολικά 8 δισ. των ετήσιων δανειακών αναγκών της χώρας, το οικονομικό επιτελείο δεν «καίγεται» να βγει στις αγορές, γεγονός που δυναμώνει τα ελληνικά ομόλογα.
«Ταύρος» για τα ελληνικά ομόλογα παραμένει η αμερικανική τράπεζα JP Morgan και τα χαρακτηρίζει κορυφαία επενδυτική επιλογή και σημειώνει ότι τα ελληνικά assets έχουν ισχυρές άμυνες και “όπλα” απέναντι στις διεθνείς εξελίξεις χάρη στην ισχυρή μακροοικονομική πορεία και τις επίσης ισχυρές προοπτικές, τις περιορισμένες χρηματοδοτικές ανάγκες για το υπόλοιπο του 2025 που σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να “παρακολουθεί” από απόσταση τα όσα διαδραματίζονται στο διεθνές τοπίο, καθώς και το σταθερό πολιτικό σκηνικό.
Χρηματιστήριο – Τράπεζες
Η κρίση βρήκε το ελληνικό χρηματιστήριο μετά από ένα επτάμηνο ράλι (+30% ο ΓΔΤ και +60% οι τράπεζες), και η μέχρι τώρα υποχώρηση λόγω της σύγκρουσης χαρακτηρίζεται ως ελεγχόμενη. Όπως τονίζουν αρκετοί διεθνείς οίκοι, παρά την άνοδο το Χ.Α παραμένει ελκυστικό και οι αποτιμήσεις είναι σε σημαντικό discount σε σχέση με τις διεθνείς αγορές.
Η JP Morgan συγκαταλέγει την Ελλάδα και το ελληνικό χρηματιστήριο στη λίστα των χωρών που παρουσιάζουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες, εάν κάποιος δώσει βάρος στη σχέση κεφαλαιοποίησης της αγοράς σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδος. Με βάση την εκτίμηση για ΑΕΠ στα 240 δισ. ευρώ το 2025 η κεφαλαιοποίηση της χρηματιστηριακής αγοράς, η οποία ανέρχεται στα 125 δισ. ευρώ, αντιστοιχεί λίγο υψηλότερα από το 50% του ΑΕΠ.
Είναι σαφές πλέον ότι τα αντανακλαστικά των επενδυτών γίνονται πιο ευαίσθητα και η μεταβλητότητα θα επιστρέψει.
Οι ελληνικές τράπεζες, που στο παρελθόν αποτελούσαν την «αχίλλειο πτέρνα» της αγοράς είναι πλέον θωρακισμένες και σύμφωνα με την Eurobank Equities σημειώνει ότι, παρά το ράλι άνω του 40% από την αρχή του έτους, οι αποτιμήσεις τους παραμένουν μη απαιτητικές. Ενώ αναγνωρίζει τους αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους, βλέπει περιθώρια για περαιτέρω ανοδική πορεία στις αναβαθμίσεις κερδών.
Η οργανική κερδοφορία των τραπεζών παραμένει σε ιδιαίτερα ικανοποιητικά επίπεδα, καθώς η ισχυρή πιστωτική επέκταση και οι θετικές τάσεις στα έσοδα από προμήθειες λειτουργούν αντισταθμιστικά της αρνητικής επίπτωσης στο καθαρό έσοδο τόκων λόγου του χαμηλότερου επιτοκιακού περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Alpha Finance, οι τράπεζες διαθέτουν επιπλέον κεφαλαιακά περιθώρια περίπου Euro4 δισ. για μελλοντικές κινήσεις, ενώ και οι διοικήσεις των τραπεζών εμφανίζονται πλέον περισσότερο πρόθυμες να εξετάσουν κινήσεις εξαγορών με στόχο την ενίσχυση της κερδοφορίας.
Κωνσταντίνος Χριστοφιλέας
