Ο γνωστός Γεωπόνος M.s.c. Υποψήφιος Διδάκτωρ “Εδαφολογίας” Βασίλης Έξαρχος για μία ακόμη φορά κάνει παρέμβαση και μας ενημερώνει για το πόσο σημαντική είναι για την ανάπτυξη του Ακτινιδίου η θερμοκρασία.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή… κάθε φυτικός οργανισμός αυξάνεται και αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε ένα εύρος θερμοκρασιών όπου ονομάζεται ως “βέλτιστο” και εκεί υπάρχει ένα ανώτερο και ένα κατώτερο όριο. Εάν υπερβεί το ανώτερο προξενούνται μόνιμες βλάβες με αποτέλεσμα ο φυτικός οργανισμός να αδυνατεί να ολοκληρώσει τον βιολογικό του κύκλο και μερικές φορές να ξεραίνεται.
Οι όλο και πιο υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ετών του καλοκαιριού (κλιματική αλλαγή) δημιουργούν όλο και μεγαλύτερες καταπονήσεις (stress) στα φυτά που καλλιεργούνται σε πολλές περιοχές της χώρας μας. Η έκταση της βλάβης αυτής εξαρτάται από τη γενικότερη ανθεκτικότητα του φυτού, την ηλικία του οργάνου, τη διάρκεια της θερμικής καταπόνησης κ.α.
Είναι γνωστό ότι τα Ακτινίδια ζούσαν για χιλιάδες χρόνια ως αυτοφυή φυτά σε πεδιάδες, λόφους, δάση και βουνά στην Νοτιοδυτική Κίνα σε παραποτάμιες περιοχές του ποταμού Yang-Tsen.Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το εκεί κλίμα της φυσικής παρουσίας του Ακτινιδίου ως Ηπειρωτικό, μιας και εκτός των άλλων χαρακτηριστικών, το καλοκαίρι εκεί η μέση θερμοκρασία κυμαινόταν 27-30ΟC με συχνές και σωστά κατανεμημένες βροχές.
Η Ελλάδα όπως γνωρίζουμε ανήκει στο “Μεσογειακό” τύπο κλίματος με χαρακτηριστικά του κλίματος των “Εύκρατων” ζωνών κατά τη χειμερινή περίοδο και των “Υποτροπικών” ζωνών και των υψηλών πιέσεων κατά το θέρος. Οι πιο θερμοί μήνες του έτους για τη χώρα μας είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν καταγραφούν υψηλές θερμοκρασίες, μπορούν να προκληθούν τεράστιες ζημιές στο φυτό της Ακτινιδιάς, όπως Ηλιοεγκαύματα στους καρπούς και στα φύλλα και εάν το πρόβλημα συνεχιστεί, Ξήρανση των φυτών (Guoetal., 2017).
Επίσης, ως αποτέλεσμα του συνεχόμενου θερμικού “σοκ” έχουμε καρπόπτωση και φυλλόπτωση στα φυτά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η θερμοκρασία άνω των 40ΟC μπορεί να επιφέρει σοβαρά προβλήματα στην Ακτινιδιά έως και τον θάνατο(Guo, Yuan, Dou, &Yue, 2017).
Η αντοχή της ακτινιδιάς στις υψηλές θερμοκρασίες είναι συνάρτηση της ηλικίας, της θρεπτικής και της υδατικής κατάστασης του φυτού (Cacioppo, 1986).
Οι αποκρίσεις των φυτών της Ακτινιδιάς στις υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να δημιουργήσουν βραχυχρόνιες φυσιολογικές “Προσαρμογές”. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό στη φυσιολογία ως “Εγκλιματισμός”(MANUEL&MOLLES, 2008).
Με άλλα λόγια τα φυτά των Ακτινιδίων στη χώρα μας “έμαθαν”(Εγκλιματισμός)να ζουν τους καλοκαιρινούς μήνες σε υψηλότερες θερμοκρασίες(35-40ΟC) από αυτές που είναι ιδανικές για την ανάπτυξη τους (27-30ΟC) όπως προαναφέραμε στην αρχή… ζουν αλλά παράγουν όμως με μειωμένες ποσοτικές και ποιοτικές αποδόσεις…
Αυτή η προσαρμογή δυστυχώς όμως δεν μεταφέρεται με το γενετικό υλικό (DNA) στα νεότερα φυτά μέσω της αναπαραγωγής. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που τα νεαρά Ακτινίδια (τα νεόφυτα δηλαδή) είναι πιο ευάλωτα, δεν μεγαλώνουν και ξεραίνονται πιο εύκολα σε σχέση με τα παραγωγικά (παλιά) Ακτινίδια που εγκλιματίστηκαν μέσα στη διάρκεια των ετών…
Στις φωτογραφίες(Νο.1,2και 3) βλέπετε φυτά Ακτινιδίων που είναι σε “θερμικό” σοκ.
Σε επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε με ποιους τρόπους μπορούμε να βοηθήσουμε τα φυτά της Ακτινιδιάς που παθαίνουν “θερμοπληξία” και κινδυνεύουν να ξεραθούν, ώστε να επιβιώσουν και να παράγουν καλύτερα.
του Γιάννη Τσιμπονίδη
