Ολοκληρώθηκε με εξαιρετική επιτυχία το 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ), το οποίο φιλοξενήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών.
Το διήμερο 11–12 Οκτωβρίου 2025, η Ομοσπονδία των Βλάχων πραγματοποίησε το συνέδριο με κύριο θέμα: «Βλαχόφωνος Ελληνισμός και σύγχρονες προκλήσεις».
Πλήθος επιστημόνων στην Ακαδημία Αθηνών
Το Συνέδριο διοργανώθηκε με την πολύτιμη υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκέντρωσε πλήθος διακεκριμένων επιστημόνων. Στις εργασίες συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι της Πολιτείας, της Ακαδημαϊκής Κοινότητας και πολιτιστικών φορέων τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.
Οι ανακοινώσεις του Συνεδρίου κάλυψαν ευρύ φάσμα θεμάτων και έδωσαν απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα.
Η συμβολή του Βλαχόφωνου Ελληνισμού
Αρκετές ανακοινώσεις παρουσίασαν τη μεγάλη συμβολή του βλαχόφωνου Ελληνισμού στην ελληνική παιδεία και την κοινωνία. Αναδείχτηκε η σημαντική παρουσία και η προσφορά Βλάχων Ευεργετών και Λογίων στους θεσμούς της ελληνικής Εκπαίδευσης και στον ευρύτερο εθνικό βίο. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάστηκαν μέσα από αρχειακές πηγές το έργο και η προσωπικότητα επιφανών Ελληνοβλάχων, όπως οι Ζάππα, ο Ζωγράφου, οι Σίνα, ο Κωλέττης και οι Δούμπα.
Καταγραφή των ελληνοβλάχικων ιδιωμάτων
Στη διάρκεια του συνεδρίου παρουσιάστηκε η πρόοδος στις εργασίες καταγραφής των ελληνοβλάχικων ιδιωμάτων, αποκλειστικά με το ελληνικό αλφάβητο. Επιβεβαιώθηκε η άμεση ανάγκη ολοκλήρωσης αυτής της καταγραφής και η περαιτέρω μελέτη τους.
Η ιστορική πορεία και η Διασπορά
Αναλύθηκε εκτενώς η ιστορική πορεία των Ελληνοβλάχων τόσο στον ιστορικό ελλαδικό χώρο όσο και στην ευρωπαϊκή Διασπορά. Ειδικότερα, έγινε ανάλυση της γεωγραφικής και ιστορικής διασποράς των βλαχόφωνων πληθυσμών από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα, καθώς και η καθοριστική συμβολή τους σε οικονομικές, κοινωνικές και θρησκευτικές διεργασίες στις περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν.
Παράδοση, μνήμη και Τεχνητή Νοημοσύνη
Οι παραδόσεις των Ελληνοβλάχων αναδείχθηκαν ως μια ζωντανή έκφραση του σύγχρονου Ελληνισμού. Δόθηκε έμφαση στην ανάγκη για επανεκτίμηση και ενσωμάτωση της Παράδοσης σε σύγχρονα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων και των νέων τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Θεωρίες και απόρριψη της αμφισβήτησης
Παρουσιάστηκαν οι εθνογενετικές διαδικασίες, αλλά και οι κυρίαρχες θεωρίες για τους Βλάχους, με έμφαση στην ταυτότητά τους στον Μεσαίωνα και στους νεότερους χρόνους. Αναδείχτηκαν τα κριτήρια συγκρότησης της βλαχικότητας ως ρωμαϊκότητας, ενώ δόθηκε ειδικό βάρος στην κατηγορηματική απόρριψη θεωριών που αμφισβητούν την ελληνικότητα των βλαχόφωνων πληθυσμών.
Η εργαλειοποίηση του γλωσσικού και η «επινοημένη γλώσσα»
Στο κλείσιμο των ανακοινώσεων, δόθηκε έμφαση, μέσω μιας τεκμηριωμένης παρουσίασης, στο θέμα της εργαλειοποίησης του γλωσσικού. Επιχειρείται, με όχημα τη γλώσσα, αφενός η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των Ελληνοβλάχων και αφετέρου η κατασκευή μιας επινοημένης «αρμάνικης γλώσσας», με στόχο τη δημιουργία μιας «διακριτής αρμάνικης εθνικής ταυτότητας». Παρουσιάστηκαν με σαφήνεια οι δράσεις και οι παράγοντες από Οργανώσεις του Εξωτερικού που, εργαλειοποιώντας τα βλάχικα ιδιώματα, επινοούν τεχνητούς διαχωρισμούς, εμφανίζοντάς τα ως «εθνική αρμάνικη ταυτότητα».
Τέλος, συζητήθηκε η διακρατική συμμετοχή και συνεργασία των Ελληνοβλάχων.
Διάλογος με τον Απόδημο Ελληνισμό
Κατά τις δύο στρογγυλές τράπεζες της Κυριακής, διαμορφώθηκε ένας ουσιαστικός διάλογος μεταξύ Ελληνοβλάχων από την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Βουλγαρία, τον Καναδά και τη Σερβία. Ο κοινός στόχος είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αποδήμων, καθώς και η ενδυνάμωση των δεσμών τους με την Ελλάδα.
Ο Πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και Πρόεδρος Βλαχοφώνου Αποδήμου Ελληνισμού, κ. Μιχάλης Μαγειρίας, κατά την ολοκλήρωση των εργασιών, υπογράμμισε:
«Το 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της ΠΟΠΣΒ έδειξε με απόλυτη σαφήνεια ότι ο βλαχόφωνος Ελληνισμός είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής και πολιτισμικής συνέχειας του Ελληνισμού. Είναι δική μας ευθύνη να διαφυλάξουμε αυτή την κληρονομιά, να την αναδείξουμε και να την εντάξουμε δυναμικά στον σύγχρονο δημόσιο διάλογο, δημιουργώντας έτσι γόνιμο έδαφος για μελλοντικές δράσεις, επιστημονική τεκμηρίωση και διεθνή συνεργασία».
