«Χαίρομαι πολύ που σας γνωρίζω γιατρέ, αχρείαστος να είστε». Αυτή είναι η απάντηση που παίρνω απ’ τη συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών όταν με ρωτούν την ειδικότητα μου και τους συστήνομαι ως Χειρουργός Μαστού – Μαστολόγος. Και εγώ απαντώ πως η ειδικότητα αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τη θεραπεία των παθήσεων του μαστού αλλά και με την πρόληψη. Γιατί ένα αναπόσπαστο μέρος του ετήσιου προληπτικού ελέγχου με μαστογραφία και υπερηχογράφημα, που οφείλει να κάνει κάθε γυναίκα άνω των 40 ετών που ανήκει στο γενικό πληθυσμό, είναι και η κλινική εξέταση από Χειρουργό Μαστού – Μαστολόγο. Ο λόγος; Ένα σημαντικό ποσοστό των βλαβών του μαστού που μπορεί να φτάσει κ το 10-15% είναι αόρατες στον απεικονιστικό/ακτινολογικό έλεγχο, αλλά μπορεί να είναι ψηλαφητές από το έμπειρο χέρι ενός ιατρού της ειδικότητας μου.
Ο προληπτικός έλεγχος των ασυμπτωματικών γυναικών που περιλαμβάνει κλινική εξέταση από Χειρουργό μαστού – Μαστολόγο και ακολουθείται από ψηφιακή μαστογραφία και από υπέρηχο μαστών καθοδηγούμενο απ’ τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης ή/και της μαστογραφίας έχει ευαισθησία πάνω από 90%. Που σημαίνει πως αν υπάρχει κάποια παθολογία (βλάβη)- είτε καλοήθης είτε κακοήθης- στο μαστό, αυτή κατά 90% θα βρεθεί και θα αντιμετωπιστεί. Το συγκεκριμένο ποσοστό είναι πολύ υψηλό καθώς όταν μιλάμε για ποσοστά στην ιατρική και ειδικά στην ογκολογία, 0% και 100% δεν υφίστανται.
Πολύ σημαντικό, επίσης, τόσο για τις ασυμπτωματικές γυναίκες που κάνουν τον καθιερωμένο ετήσιο έλεγχο τους, όσο και για αυτές που επιθυμούν να διερευνήσουν κάποιο σύμπτωμα απ΄το μαστό τους, είναι ο απεικονιστικός /ακτινολογικός έλεγχος να γίνεται σ’ ένα εξειδικευμένο κέντρο μαστού με έμπειρο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Το τρίπτυχο της επιτυχίας, λοιπόν, στον επιτυχή προληπτικό έλεγχο και στην έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση των παθήσεων των μαστού είναι κλινική εξέταση από έμπειρο Χειρουργό Μαστού – Μαστολόγο, ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών σε εξειδικευμένο στο μαστό κέντρο ή ακτινολόγο.
Γιατί όμως γίνεται τόσος ντόρος και συζήτηση και προβολή για την αξία της πρόληψης του καρκίνου του μαστού και όχι τόσο για άλλες μορφές καρκίνου; Οι λόγοι είναι πολλαπλοί: Πρώτον, ο καρκίνος του μαστού είναι το πιο συχνό είδος καρκίνου στις γυναίκες και ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στο γενικό πληθυσμό. Δεύτερον, στον προληπτικό έλεγχο των ασυμπτωματικών γυναικών μπορούν να ανιχνευτούν υψηλού ρίσκου βλάβες ή προκαρκινικές βλάβες και να αντιμετωπιστούν επιτυχώς πριν εξελιχθούν σε καρκίνο, τις περισσότερες φορές χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης. Και τρίτον και σημαντικότερο, αν ανευρεθεί καρκίνος του μαστού και είναι σε πρώιμο στάδιο, είναι πλήρως ιάσιμος και χωρίς την ανάγκη πραγματοποίησης μείζονων χειρουργικών επεμβάσεων ή εξουθενωτικών χημειοθεραπειών.
Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις γυναικών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού είτε σε πιο προχωρημένο στάδιο είτε με δυσμενής πρόγνωσης ιστολογικό τύπο, η πρόγνωση εξακολουθεί να είναι άριστη με τα υψηλότερα ποσοστά 10ετούς επιβίωσης σε σύγκριση με άλλους καρκίνους. Υπάρχει τεράστια πρόοδος και εξέλιξη τόσο στις τεχνικές της Ογκοπλαστικής Χειρουργικής του Μαστού όσο και στα διάφορα είδη φαρμακευτικών/συστηματικών θεραπειών. Πλέον, οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να διατηρήσουν το μαστό τους ακόμα και μετά από μεγάλες εκτομές, ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, να αποκτήσουν ένα καινούριο στήθος είτε από ένθεμα σιλικόνης είτε από ιστό που θα ληφθεί από κάποιο άλλο μέρος του σώματός τους. Για εκείνες που θα χρειαστούν κάποιο είδος φαρμακευτικής θεραπείας (ορμονοθεραπείας, χημειοθεραπείας, ανοσοθεραπείας), η αποτελεσματικότητα των σύγχρονων φαρμάκων είναι εντυπωσιακή, ενώ συνέχεια δημιουργούνται και εγκρίνονται προς κυκλοφορία νέα, ακόμα πιο αποτελεσματικά φάρμακα, προϊόντα των αμέτρητων επιστημονικών μελετών που πραγματοποιούνται παγκοσμίως. Πλέον, όλο και περισσότερες γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαστού ζουν περισσότερο και με καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ο αγώνας κατά του καρκίνου του μαστού δεν είναι άνισος καθώς σχεδόν καθημερινά καταγράφεται μια νίκη της επιστημονικής κοινότητας εναντίον του. Αυτό που πρέπει να θυμούνται όλες οι γυναίκες άνω των 40 ετών που ανήκουν στο γενικό πληθυσμό, δηλαδή αυτές χωρίς οικογενειακό ιστορικό και χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες κινδύνου, είναι ότι πρέπει μία φορά το χρόνο να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση από έμπειρο Χειρουργό Μαστού – Μαστολόγο, και σε ψηφιακή μαστογραφία και υπερηχογράφημα μαστών σε εξειδικευμένα κέντρα μαστού, ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη συμπτωμάτων. Κυρίως, δε θα πρέπει να φοβούνται οι γυναίκες να υποβληθούν στον προαναφερόμενο έλεγχο. Φυσικά, καμία γυναίκα, ανεξαρτήτου ηλικίας, δε θα πρέπει να παραμελεί τη μηνιαία αυτοεξέταση των μαστών μεταξύ 7ησ- 12ης ημέρας του κύκλου της και σε οποιοδήποτε σύμπτωμα ή εύρημα, να ζητά συμβουλή από Χειρουργό Μαστού – Μαστολόγο. Να θυμάστε, πως στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται τίποτα σοβαρό και το ραντεβού μας ανανεώνεται για μετά από ένα χρόνο.
Γεώργιος Μπούτσικος
Ογκοπλαστικός Χειρουργός Μαστού – Μαστολόγος
Δ/ντής Τμήματος Χειρουργικής Μαστού “ΙΑΣΩ Θεσσαλίας”
Consultant Oncoplastic Breast Surgeon
