Όποιος επιθυμεί ειρήνη πρέπει να ετοιμάζεται για πόλεμο. Είναι διαδεδομένη η φράση αυτή, γνωστή από την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας περί την Μεσόγειο θάλασσα. Τότε σε μεγάλη έκταση είχε επικρατήσει η λεγόμενη ρωμαϊκή ειρήνη με την υποταγή όλων των πέριξ της Μεσογείου λαών στη Ρώμη, που είχε αποκληθεί κοσμοκράτειρα. Ασφαλώς οι ασκήσαντες την εξουσία στην αυτοκρατορία επιθυμούσαν να διατηρηθεί η ειρήνη, την οποία είχαν επιβάλει στους κατακτημένους λαούς, χωρίς όμως οι κατακτητές να απωλέσουν τα κυριαρχικά επ’ αυτών «δικαιώματα». Και ναι μεν με την κατάκτηση της χώρας μας από τους Ρωμαίους έπαψαν οι εμφύλιες συρράξεις, που οδήγησαν τους αρχαίους προγόνους μας σε έσχατη αδυναμία, όμως το ιδεώδες δεν είναι η ειρήνη εν υποταγή, αλλά εν ελευθερία.
Ήδη από τον πρώτο μ.Χ. αιώνα είχε αρχίσει η εισβολή βαρβαρικών φύλων στην ευρωπαϊκή ήπειρο και αυτή πύκνωσε κατά τους ακόλουθους αιώνες. Έπρεπε λοιπόν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία να είναι έτοιμη να τα αντιμετωπίσει, να είναι δηλαδή έτοιμη για πόλεμο, προκειμένου να διατηρηθεί η ρωμαϊκή ειρήνη. Αυτό όμως δεν συνέβη λόγω εκφυλιστικών τάσεων, που εκδηλώθηκαν στο περιβάλλον των ασκούντων την εξουσία. Έτσι τελικά το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας υπέκυψε στους βαρβάρους, οι οποίοι το κατέλυσαν. Το ανατολικό όμως παρέμεινε επί χίλια ακόμη έτη μεταμορφωθέν σταδιακά, με τη διαδοχική απώλεια εδαφών, από ρωμαϊκό σε ελληνικό.
Στον αντίποδα του συνθήματος που παραθέσαμε στην αρχή του άρθρου βρίσκεται το ομηρικό «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης» (Έκτωρ). Σ’ αυτό κυριαρχεί το χρέος υπεράσπισης της πατρίδας από επίβουλο εχθρό χωρίς αναφορά σε πόλεμο, που βέβαια είναι αναπόφευκτος σε περίπτωση εισβολής. Αυτό το χρέος έρχεται να απαξιώσει το σύνθημα της μετανεωτερικότητας «Δεν κάνω πόλεμο, κάνω έρωτα».
Οι υποταγμένοι στη Ρώμη λαοί δεν αντιμετώπιζαν δίλημμα σε περίπτωση εισβολής βαρβάρων στα εδάφη τους. Η ρωμαϊκή εν υποταγή ειρήνη ήταν αναμφισβήτητα προτιμητέα από την παρουσία των ορδών, που λεηλατούσαν, έσφαζαν και ατίμαζαν. Όμως οι λαοί ποθούν την ελευθερία τους. Το έδειξε αυτό περίτρανα ο Θουκυδίδης στην εξιστόρηση του διαλόγου Αθηναίων και Μηλίων, οι οποίοι αρνήθηκαν να υποταχθούν στους πρώτους και υπέστησαν συμφορά. Πολλοί εξάγουν από το συμβάν αυτό τη συμβουλή φρόνησης προς τους αδυνάτους: Υποταχθείτε στον ισχυρό, για να αποφύγετε τον όλεθρο! Φαίνεται ότι διαχρονικά η συμβουλή αυτή έγινε αποδεκτή από πλήθος ισχυρών και αδυνάτων, οι οποίοι υπέκυψαν και παραδόθηκαν στον κατακτητή είτε για να επωφεληθούν από την παράδοση (προδότες) είτε για να επιβιώσουν (αποκλίνοντες από το χρέος).
Σε αντίθεση προς τους Ρωμαίους, οι οποίοι σεβάστηκαν τους πολιτισμούς των κατακτημένων λαών, μάλιστα προσέλαβαν και στοιχεία των πολιτισμών αυτών, ιδιαίτερα του ελληνικού, άλλοι κατακτητές, αργότερα, επιχείρησαν την επιβολή στους κατακτημένους του πολιτισμού τους, πρώτα οι Άραβες και αργότερα οι Οθωμανοί στην περιοχή μας. Γιατί όμως οι κατακτημένοι λαοί δεν αντέταξαν ισχυρή άμυνα στον εισβολέα; Η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στην αντίθεσή τους προς την κεντρική εξουσία (Κωνσταντινούπολη). Αυτή δεν είχε συνειδητοποιήσει, ενώ βρισκόταν σε πρόοδο ο εξελληνισμός της αυτοκρατορίας ότι οι λαοί της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής επιθυμούσαν την ανεξαρτησία τους και δεν ανέχονταν πλέον την καθηγεμόνευση από τόσο μακρινό κέντρο διοίκησης. Η τάση αυτή αποστασιοποίησης εκδηλώθηκε αρχικά, λόγω αδυναμίας στρατιωτικής, ως υιοθέτηση αιρετικών χριστιανικών δοξασιών, η οποία ίσως εξηγεί και την σε συντομότατο χρονικό διάστημα υποταγή στους επελαύνοντες Άραβες. Αργότερα ο ηθικός εκφυλισμός και η καταδυνάστευση από τους οικονομικά ισχυρούς γαιοκτήμονες συνετέλεσαν στην ταχύτατη κατάκτηση της Μικράς Ασίας από τους Οθωμανούς. Οι υποταγμένοι στους Άραβες λαοί μπορεί να διατήρησαν τις ονομασίες των χωρών τους έπαψαν όμως να είναι πρωτίστως Αιγύπτιοι, Σύροι, Μεσοποτάμιοι. Δηλώνουν Άραβες πλην των ολίγων, που δεν υπέκυψαν στην πίεση προς εξισλαμισμό. Μεταξύ αυτών οι ορθόδοξοι αυτοπροσδιορίζονται «Ρουμ ορτοδόξ» χωρίς όμως να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα με τους μουσουλμάνους σε αντίθεση με τα ισχύοντα κατά την περίοδο της ισχύος της ρωμαϊκής ειρήνης, ιδιαίτερα την όψιμη, κατά την οποία όμως εκδηλώθηκε άγριος ο κατά των χριστιανών διωγμός.
Κύλισαν αιώνες. Κατ’ αυτούς, η ευρωπαϊκή ήπειρος δοκιμάστηκε και από άλλες βαρβαρικές εισβολές, κυριότερες από τις οποίες η εισβολή Γερμανοφράγκων, που σάρωσε τη Δυτική Ευρώπη και Σλάβων, που έθεσαν σε δοκιμασία την αυτοκρατορία μας, τη Ρωμανία (Βυζάντιο). Στη Δυτική οι κατακτητές αφάνισαν τους κατακτηθέντες λαούς, κυριάρχησαν και επέβαλαν τη φεουδαρχία. Στην Ανατολική σχηματίστηκε, κατά τον 18ο αιώνα, καθώς είχε πάψει η Ασία να αποστέλλει βαρβαρικές ορδές, ισχυρό σλαβικό κράτος, η Ρωσία. Ήδη όμως οι κατακτητές της Δύσης είχαν αποδοθεί σε αγώνα κυριαρχίας συγκρουόμενοι μεταξύ τους επί αιώνες, μετά τη βραχύβια επικράτηση είδους ρωμαϊκής ειρήνης επί Καρλομάγνου. Έκτοτε και μέχρι σήμερα οι πόλεμοι εκδηλώνονται ως κατακτητικοί και προκαλούνται από τα πάθη απληστίας και κυριαρχίας ηγετών, οι οποίοι θεωρούν τους λαούς, που εξουσιάζουν, ως ανήκοντες στην απόλυτη δικαιοδοσία τους. Επωφελούνται από τα ιδανικά των λαών, οι οποίοι ποτέ δεν έπαψαν, στη μεγάλη πλειοψηφία των πληθυσμών τους, να εκδηλώνουν τη θρησκευτική τους πίστη και τη φιλοπατρία. Βέβαια μετά την επικράτηση της γαλλικής επανάστασης, που σήμανε την αρχή του τέλους της φεουδαρχίας, με τη μόρφωση των εθνών, που υποκατέστησαν τα φέουδα, καλλιεργήθηκε έντονος εθνικισμός, ο οποίος δηλητηρίασε και την λεγόμενη καθ’ ημάς Ανατολή. Η έξαρση του εθνικισμού οδήγησε στις φρικτές πολεμικές συγκρούσεις του εικοστού αιώνα, από τις οποίες υπέστη μεγάλη απώλεια αίματος και φοβερές καταστροφές η ευρωπαϊκή ήπειρος, αλλά και μεγάλο μέρος της Ασίας, καθώς χώρα της, η Ιαπωνία, είχε εν πολλοίς εκδυτικιστεί.
Φάνηκε, μετά τη λήξη και της δεύτερης μεγάλης συμφοράς με τελικό συμβάν τη χρήση ενός τρομακτικού νέου τότε όπλου, να επικρατεί σύνεση και στους κατεστραμμένους λαούς, των «νικητών» και των ηττημένων, να αναδεικνύονται ηγέτες με σύνεση, που κατέβαλαν προσπάθειες για την εμπέδωση της ειρήνης. Όμως ανάλυση σε βάθος των πραγμάτων δείχνει ότι τα σπέρματα της καταστροφής δεν είχαν εξαλειφθεί. Η ιδεολογική κατ’ αρχήν, αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κόσμων, στους οποίους διαμοίρασαν τους λαούς οι «νικητές» φανέρωνε την ετοιμασία για πόλεμο. Σε καμιά φάση δεν έλειψε αυτή. Πολλές επιστημονικές ανακαλύψεις και η τρομακτική έξαρση της τεχνολογίας οφείλονται πρωτίστως σε έρευνες για κατασκευή ακόμη πιο καταστροφικών όπλων. Όλοι διακήρυτταν την προσήλωσή τους στα πανανθρώπινα ιδεώδη της ειρήνης και της ελευθερίας ενώ ετοιμάζονταν για νέες συρράξεις, που μέχρι σήμερα είχαν συνέπειες σε λαούς, στους οποίους συγκρούονταν τα συμφέροντα των ισχυρών (περιφερειακές συρράξεις). Μετά την κατάρρευση του στρατοπέδου του αποκληθέντος του «υπαρκτού σοσιαλισμού», θα ανέμενε κάποιος να επικρατήσει είδος ρωμαϊκής ειρήνης διάρκειας, αφού ούτε βάρβαροι πλέον απειλούν τον πλανήτη μας ούτε εσωτερικές ιδεολογικές αντιθέσεις διχάζουν τους λαούς. Όμως δεν έπαψε η σύγκρουση συμφερόντων, που προκαλεί τους πολέμους.
Κατά τις πρόσφατες δεκαετίες τον αποτυχημένο προλεταριακό διεθνισμό του κομμουνισμού υποκατέστησε ο κοσμοπολίτικος διεθνισμός του άγριου καπιταλισμού. Οι αναλαβόντες την «ιδεολογική» προπαγάνδα του έστρεψαν τα πυρά τους τόσο κατά της θρησκευτικής πίστης όσο και κατά της πατρίδας θεωρώντας αυτές ως τις αιτίες για τις συρράξεις, κατά το παρελθόν. Και έχουν πείσει μεγάλο πλήθος πολιτών σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου ότι το απατηλότατο αυτό σύνθημα εκφράζει την ιστορική αλήθεια. Και οι λαοί αυτού έχοντας υιοθετήσει τον προπαγανδιστικό λόγο εκδηλώνουν τάσεις αποστασιοποίησης τόσο από την πίστη όσο και από την πατρίδα με την ελπίδα να απολαύσουν τα αγαθά της ειρήνης. Θα τα απολαύσουν επί μακρόν ακόμη;
Στο επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε την πορεία, διεθνή και της χώρας μας, από τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο στο σήμερα.
«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»
