Το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας αν και παρουσιάζεται ως «εκσυγχρονισμός» στην πραγματικότητα, όμως, φέρνει στο προσκήνιο μια επικίνδυνη τάση που εξελίσσεται εδώ και χρόνια: με τη συστηματική απαξίωση των Μονίμων Υπαξιωματικών ΑΣΣΥ και των Μονίμων Υπαξιωματικων των θεσμών των ΕΜΘ και ΕΠΟΠ, δηλαδή εκείνων που κρατούν όρθιο το στράτευμα στην καθημερινή του λειτουργία.
Πίσω από βαρύγδουπες διατυπώσεις και οργανωτικά σχήματα, κρύβεται μια πολιτική επιλογή: η υποτίμηση της εργασίας και της προσφοράς των στελεχών που δεν ανήκουν στην «κορυφή» της στρατιωτικής ιεραρχίας.
Αυτή η επιλογή δεν είναι ουδέτερη. Και σίγουρα δεν είναι αθώα.
Οι Σχολές Υπαξιωματικών υπήρξαν διαχρονικά τα φυτώρια της μεσαίας διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η εκπαίδευση, η τεχνική επάρκεια, η πειθαρχία και η επιχειρησιακή ευθύνη που αναλαμβάνουν οι απόφοιτοί τους αποτελούν θεμέλιο της στρατιωτικής συνοχής.
Κι όμως, το νομοσχέδιο φαίνεται να τις αντιμετωπίζει σαν έναν «δεύτερο» και υποδεέστερο πυλώνα, μειώνοντας το κύρος τους και περιορίζοντας την επαγγελματική αναγνώριση όσων αποφοιτούν από αυτές.
Η υποβάθμιση αυτή δεν είναι τυχαία ούτε απομονωμένη. Αποτελεί κρίκο σε μια αλυσίδα αποφάσεων που συρρικνώνουν τον ρόλο των Υπαξιωματικών, σαν να πρόκειται για ένα ενοχλητικό ενδιάμεσο επίπεδο στην ιεραρχία.
Είναι κοινό μυστικό –και στις μονάδες και στα φυλάκια– ότι οι Μόνιμοι Υπαξιωματικοι προέλευσης ΕΜΘ και ΕΠ.ΟΠ ( Εθελοντές Μακράς Θητείας και οι Επαγγελματίες Οπλίτες) αποτελούν την πραγματική μηχανή των Ενόπλων Δυνάμεων. Είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται στο πεδίο, στις ειδικότητες που κανείς δεν θέλει, στις υπηρεσίες που δεν φαίνονται, στις αποστολές που δεν διεκδικεί κανείς.
Παρ’ όλα αυτά, το νομοσχέδιο:
τους κρατά εγκλωβισμένους σε ασφυκτικά όρια εξέλιξης,
αγνοεί προσόντα και εμπειρία,
και διατηρεί ένα καθεστώς εργασιακής ανισότητας που θα θεωρούνταν απαράδεκτο σε οποιονδήποτε άλλο δημόσιο φορέα.
Όταν οι άνθρωποι που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος θεωρούνται «αναλώσιμοι», τότε το πρόβλημα δεν είναι υπηρεσιακό – είναι βαθιά πολιτικό.
Αν κάποιος πιστεύει ότι μια σύγχρονη στρατιωτική δύναμη μπορεί να λειτουργήσει με Υπαξιωματικούς παρκαρισμένους σε χαμηλόβαθμες θέσεις, στάσιμους μισθολογικά και υποτιμημένους ιεραρχικά, τότε αγνοεί κάτι θεμελιώδες:
χωρίς αυτούς, τα επιτελεία δεν επιχειρούν, τα οπλικά συστήματα δεν λειτουργούν, και το προσωπικό δεν διοικείται.
Η αποδυνάμωση της μεσαίας και κατώτερης βαθμίδας είναι στρατηγικό σφάλμα. Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου η χώρα απαιτεί μέγιστη ετοιμότητα.
Συνοψιζοντας μπορουμε να ισχυριστουμε οτι το μήνυμα του νομοσχεδίου ειναι: “Δεν σας υπολογίζουμε”
Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα.
Όχι μια ή δύο διατάξεις, αλλά το συνολικό μήνυμα που εκπέμπεται:
ότι οι Υπαξιωματικοί όλων των προελεύσεων είναι εργαλεία που μπορούν να αναδιαμορφώνονται κατά βούληση, χωρίς διάλογο, χωρίς αξιοκρατία, χωρίς προοπτική.
Κι όταν το προσωπικό ενός τόσο κρίσιμου θεσμού αισθάνεται παραμερισμένο, το αποτέλεσμα είναι αναπόφευκτο: απογοήτευση, παραιτήσεις, διάρρηξη εμπιστοσύνης.
Αυτή δεν είναι μεταρρύθμιση. Είναι υπονόμευση.
Απαιτείται πολιτικό θάρρος – όχι πρόχειρες λύσεις
Η αλήθεια είναι απλή: ένα σύγχρονο αμυντικό δόγμα χρειάζεται σύγχρονη αντίληψη για τα στελέχη του.
Απαιτεί:
σαφείς δρόμους εξέλιξης για τους Μόνιμους Υπαξιωματικους προέλευσης ΑΣΣΥ, ΕΜΘ και ΕΠΟΠ,
θεσμική ενίσχυση των Σχολών Υπαξιωματικών,
εργασιακή δικαιοσύνη,
και μια ιεραρχία που δεν αντιμετωπίζει ανθρώπους ως αναλώσιμους.
Χωρίς αυτά, το νομοσχέδιο δεν θα αφήσει πίσω του «μεταρρύθμιση», αλλά ένα τεράστιο κενό εμπιστοσύνης.
Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας οφείλει να καταλάβει κάτι που οι ίδιοι οι στρατιωτικοί γνωρίζουν καλά:
η άμυνα της χώρας δεν είναι δομές και χαρτιά.
Είναι άνθρωποι.
Κι όταν αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν υποτιμημένοι, κανένας εκσυγχρονισμός δεν μπορεί να σταθεί.
Το νέο νομοσχέδιο δεν “αναδιαρθρώνει” απλώς· απαξιώνει.
Και, αν δεν υπάρξει άμεση και γενναία διόρθωση, το κόστος θα το πληρώσουν όχι μόνο οι απόφοιτοι Μόνιμοι Υπαξιωματικοι προέλευσης ΑΣΣΥ, ΕΜΘ και ΕΠΟΠ, αλλά η ίδια η επιχειρησιακή ικανότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Θεοχάρης Στύλος
