Τη νέα αύξηση θα λάβουν σύντομα όσοι είναι δικαιούχοι σχετικά μικρής προσωπικής διαφοράς. Και θα είναι επιπρόσθετη όλων των άλλων (συνολικά 15) αυξήσεων που έχουν ήδη ανακοινωθεί και δρομολογηθεί στο δημόσιο, για το 2025 και στα επόμενα χρόνια.
Στο τέλος Μαΐου του 2024 έληξε η αναστολή συμψηφισμών αυξήσεων λόγω μισθολογικής εξέλιξης, σε δικαιούχους προσωπικής διαφοράς στο δημόσιο. Το μέτρο εφαρμόστηκε εκτάκτως λόγω της πληθωριστικής κρίσης, από τον Ιούνιο του 2022 και για μια διετία. Ως αποτέλεσμα, πλέον οι μισθολογικές αυξήσεις λόγω αλλαγής κλιμακίου δεν «μεταφράζονται» σε αύξηση αποδοχών αλλά μόνον σε μείωση της προσωπικής διαφοράς, όπως ίσχυε με μνημονιακούς νόμους από το 2011 και μετά, με τις διατάξεις περί «υπερβάλλουσας μείωσης» μισθών.
Από την άλλη όλες οι νέες αυξήσεις που έχουν δοθεί ή δρομολογηθεί από το 2023 (κατά 1,4 δισ. ετησίως ήδη και άλλα 1,16 δισ. μελλοντικά) με βάση τον κατώτατο μισθό τον Απρίλιο, το επίδομα επικινδυνότητας κλπ, δεν εξαρτώνται και δεν συμψηφίζονται με τη μισθολογική διαφορά, αλλά παρέχονται σε όλους ανεξαιρέτως τους υπαλλήλους.
Ωστόσο ο μηχανισμός της προσωπικής διαφοράς έχει προκαλέσει σημαντική στρέβλωση όλα αυτά τα χρόνια: σε υπαλλήλους ίδιων φορέων, με ίδια έτη υπηρεσίας και ίδια τυπικά προσόντα, έχει οδηγήσει σε σημαντική διαφοροποίηση των συνολικών αποδοχών, στις αυξήσεις βάσει μισθολογικής εξέλιξης. Διαφοροποίηση προκύπτει λ.χ. επειδή οι υπάλληλοι προσελήφθησαν σε διαφορετική χρονική στιγμή, ή προήχθησαν σε διαφορετική χρονική στιγμή, ή γιατί αναγνωρίστηκε το μεταπτυχιακό τους σε διαφορετική χρονική στιγμή κλπ.
Ωστόσο, όπως τόνισε ο υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, «ένας υπάλληλος που έχει 700 ευρώ προσωπική διαφορά δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται το ίδιο κατά τη μισθολογική του εξέλιξη με έναν υπάλληλο του ίδιου μισθολογικού κλιμακίου που έχει πχ 100 ευρώ προσωπική διαφορά και λαμβάνει 680 ευρώ λιγότερα».
Παραδοξότητες
Ο Θάνος Πετραλιάς παρουσίασε με στοιχεία τις αδικίες που έχουν δημιουργηθεί.
Ορισμένα πραγματικά παραδείγματα:
– Δύο υπάλληλοι της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων με 25 έτη υπηρεσίας στο 13ο Μισθολογικό Κλιμάκιο (ΜΚ): και οι δύο λαμβάνουν βασικό μισθό 1.870 ευρώ, αλλά ο ένας έχει προσωπική διαφορά 225 ευρώ ενώ ο άλλος 608 ευρώ. Οι συνολικές αποδοχές του πρώτου είναι 2.095 ευρώ ενώ του δεύτερου 2.478 ευρώ. Διαφορά 382 ευρώ.
– Δύο υπάλληλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών: ο ένας με 7 έτη υπηρεσίας στο 4ο ΜΚ έχει βασικό μισθό 1.339 ευρώ και 486 προσωπική διαφορά, δηλαδή σύνολο 1.825. Ο άλλος με 23 έτη υπηρεσίας έχει βασικό μισθό 1.711 ευρώ και προσωπική διαφορά 92 ευρώ, δηλαδή συνολικά 1.833 ευρώ. Με 16 έτη υπηρεσίας παραπάνω ο ένας από τον άλλον, παίρνουν σχεδόν τον ίδιο μισθό!
– Δύο υπάλληλοι του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο 10ο ΜΚ με 19 έτη υπηρεσίας. και οι δύο έχουν βασικό μισθό 1.693 ευρώ, αλλά ο ένας έχει προσωπική διαφορά 203 ευρώ ενώ ο άλλος 999 ευρώ. Οι συνολικές αποδοχές του πρώτου είναι 1.896 ευρώ ενώ του δεύτερου 2.699 ευρώ, δηλαδή 42% υψηλότερες αποδοχές.
«Έχουμε υπάλληλο που έχει 1.000 ευρώ προσωπική διαφορά και κάθεται δίπλα σε υπάλληλο που έχει μηδέν προσωπική διαφορά. Καταλαβαίνετε τι έχει συμβεί και μέσα στο υπουργείο Οικονομικών και σε άλλα υπουργεία» τόνισε ο κ.Πετραλιάς.
Τι αλλάζει από φέτος
Με αυτά τα δεδομένα, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι τυχόν παράταση της αναστολής των συμψηφισμών με μισθολογικές αυξήσεις χωρίς κριτήρια, θα οδηγούσε σε διαιώνιση των στρεβλών καταστάσεων αυτών.
Για το σκοπό αυτό το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει σύντομα να καταθέσει ρύθμιση, με βάση όμως κριτήρια που θα λαμβάνουν υπόψιν το ύψος της προσωπικής διαφοράς, ώστε να μη διαιωνίζονται -τουλάχιστον οι υπερβολικές- στρεβλώσεις.
Η βασική ιδέα της ρύθμισης είναι να προστατευθούν υπάλληλοι με μικρές προσωπικές διαφορές και, άρα, χαμηλότερες μελλοντικά αποδοχές, αλλά και να αποφευχθούν στο μέλλον οι υπερβολικές διαφορές και στρεβλώσεις μεταξύ των υπαλλήλων, όπως οι παραπάνω.
Πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα
Πρόκειται για εξορθολογισμό του μέτρου της προσωπικής διαφοράς στους μισθούς στο δημόσιο. Από το 2010 μισθοί και επιδόματα μειώθηκαν ή κόπηκαν στο δημόσιο, αλλά για χιλιάδες παλαιούς εργαζόμενους ο μισθός διατηρήθηκε σε υψηλότερα επίπεδα έναντι άλλων συναδέλφων τους, επειδή διατήρησαν μέρος των αποδοχών τους ως προσωπική διαφορά.
Στη συνέχεια, όμως, οι υπάλληλοι αυτοί εξαιρέθηκαν από τις αυξήσεις μισθών λόγω ωρίμασης (αυτές συμψηφίζονταν και μείωναν σταδιακά την προσωπική διαφορά) με εξαίρεση τη διετία μετά την πανδημία, λόγω ανάγκης να δοθούν αυξήσεις για κάλυψη των συνεπειών της ακρίβειας για τους εργαζομένους.
Ωστόσο η στρέβλωση που έχει διαμορφωθεί, έχει οδηγήσει σε υπαλλήλους «πολλών ταχυτήτων»: παλαιοί υπάλληλοι έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά σε σχέση με νέους συναδέλφους τους, ενώ μεγάλη διαφορά υπάρχει και… στην προσωπική διαφορά μεταξύ παλαιών υπαλλήλων που την διατήρησαν (πχ 70 ευρώ για κάποιους, έναντι πχ 700 ευρώ για άλλους).
