Η ακρίβεια αφήνει βαθύ αποτύπωμα στις φετινές χριστουγεννιάτικες αγορές, επηρεάζοντας σχεδόν το σύνολο των καταναλωτών. Αυτό προκύπτει από έρευνα της Klarna σε συνεργασία με την Appinio, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2025 σε δείγμα 1.000 Ελλήνων καταναλωτών ηλικίας 18 έως 77 ετών. Τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι γιορτές του 2025 δεν θυμίζουν τις «ανέμελες» αγορές του παρελθόντος, αλλά έναν προσεκτικό οικονομικό ακροβατισμό.
Η άνοδος των τιμών αλλάζει τη συμπεριφορά
Σύμφωνα με τα ευρήματα, το 95,1% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι η αύξηση των τιμών επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιήσει τις φετινές αγορές. Στην πράξη αυτό μεταφράζεται σε πιο συντηρητικές επιλογές:
πολλοί καταναλωτές στρέφονται σε πιο οικονομικά προϊόντα, άλλοι περιορίζουν τις δαπάνες σε μη απαραίτητα είδη, ενώ αρκετοί δηλώνουν ότι θα αγοράσουν μόνο αν βρουν προσφορές.
Παράλληλα, ένα σημαντικό ποσοστό οργανώνει καλύτερα το γιορτινό τραπέζι για να αποφύγει τη σπατάλη τροφίμων, ενώ αρκετοί σκοπεύουν να αγοράσουν λιγότερα δώρα, βάζοντας φρένο στην υπερκατανάλωση.
Προϋπολογισμός πριν από το ταμείο
Η οικονομική πίεση οδηγεί τους καταναλωτές σε αυστηρό έλεγχο των εξόδων. Το 50,7% έχει θέσει συγκεκριμένο προϋπολογισμό για τις χριστουγεννιάτικες αγορές, δείχνοντας ότι οι αυθόρμητες αγορές υποχωρούν.
Το μεγαλύτερο ποσοστό κινείται στο εύρος 101–250 ευρώ, ενώ σημαντικό μέρος δηλώνει ότι δεν θα ξεπεράσει τα 100 ευρώ. Στον αντίποδα, μικρότερο ποσοστό σχεδιάζει δαπάνες άνω των 500 ευρώ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διαφοροποίηση ανά φύλο: οι άνδρες τείνουν να προγραμματίζουν υψηλότερες δαπάνες, ενώ οι γυναίκες συγκεντρώνονται κυρίως στις χαμηλότερες κατηγορίες προϋπολογισμού.
Έρευνα αγοράς και έλεγχος εξόδων
Η πλειονότητα των καταναλωτών δεν αγοράζει «στα τυφλά». Το 57,8% δηλώνει ότι κάνει ενδελεχή έρευνα πριν από κάθε αγορά, ενώ το 51,4% παρακολουθεί συστηματικά όλες τις δαπάνες του. Ένα μικρότερο, αλλά ενδεικτικό ποσοστό χρησιμοποιεί ακόμη και εφαρμογές προϋπολογισμού, δείχνοντας πόσο έχει αλλάξει η σχέση του καταναλωτή με το χρήμα.
Πότε γίνονται οι αγορές
Οι φετινές αγορές δεν συγκεντρώνονται σε μία περίοδο. Κάποιοι ξεκινούν ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου, άλλοι προτιμούν το δεύτερο μισό του μήνα, ενώ η πλειονότητα πραγματοποιεί τις αγορές της στις αρχές Δεκεμβρίου. Υπάρχει όμως και ένα ποσοστό που περιμένει μέχρι τις τελευταίες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, ελπίζοντας σε καλύτερες τιμές.
Προσφορές, δόσεις και «έξυπνες» πρακτικές
Οι καταναλωτές αξιοποιούν κάθε διαθέσιμο εργαλείο για να εξοικονομήσουν χρήματα. Οι αγορές σε περιόδους εκπτώσεων, τα εργαλεία σύγκρισης τιμών, τα κουπόνια, τα προγράμματα ανταμοιβής και η επιστροφή χρημάτων βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις.
Παράλληλα, περισσότερο από το 27% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει το τελευταίο δωδεκάμηνο υπηρεσίες Buy Now, Pay Later, όπως οι άτοκες δόσεις, κυρίως για αγορές δώρων. Το φαινόμενο αυτό δείχνει πως η ρευστότητα παραμένει περιορισμένη, αλλά η ανάγκη για κατανάλωση δεν εξαφανίζεται.
Online αγορές και Τεχνητή Νοημοσύνη
Η online αγορά παραμένει κυρίαρχη: πάνω από τους μισούς καταναλωτές αναζητούν και αγοράζουν προϊόντα μέσω διαδικτύου, ενώ αρκετοί ακολουθούν υβριδικό μοντέλο, με έρευνα online και αγορά σε φυσικό κατάστημα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 42,4% δηλώνει ανοιχτό στη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης για τις χριστουγεννιάτικες αγορές, κυρίως για σύγκριση τιμών, εντοπισμό προσφορών και προσωποποιημένες προτάσεις. Οι νεότερες ηλικίες πρωτοστατούν, δείχνοντας προς τα πού κινείται το μέλλον της κατανάλωσης.
Η εικόνα είναι καθαρή: τα Χριστούγεννα του 2025 έρχονται με φώτα, αλλά και με… κομπιουτεράκι. Η διάθεση υπάρχει, όμως η ακρίβεια επιβάλλει σύνεση. Και ο καταναλωτής, κουρασμένος αλλά πιο ώριμος, μετράει πρώτα και αγοράζει μετά.
