Η Χούντα, ισπανική λέξη η οποία σημαίνει ένωση, δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός της ελληνικής πραγματικότητος, αντιθέτως ήταν απόρροια ζυμώσεων του ψυχροπολεμικού κλίματος μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ο πόλεμος κατασκόπων μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενώσεως επηρέασε άμεσα μικρότερες χώρες οι οποίες ωστόσο δεν είχαν και τόσο καθαρό παρελθόν.
Η μετεμφυλιακή Ελλάς, έχοντας ακόμη νωπές τις μνήμες του εθνοκτόνου σπαραγμού του 1945-1949 μαστιζόταν από μία συνεχή κομμουνιστική φοβία και αυτό ήταν έκδηλο σε όλες τις τάξεις της διοίκησης του κράτους. Ο Τύπος, οι μυστικές υπηρεσίες, ο στρατός αλλά και η αστυνομία, ήταν όλα οργανωμένα προς καταστολή και αντομετώπισιν τυχόν «δημοκρατικής εξεγέρσεως».
Κρίνοντας τα γεγονότα και την ιστορία σχεδόν πέντε δεκαετίες μετά, μπορεί να πεί κανείς πως η Επταετία ήρθε ομαλά σαν φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Από τις 15 Ιουλίου 1965 η χώρα ζούσε μία πρακτική ακυβερνησία, καθώς ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος μετά την αναγκαστική παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου αδυνατούσε να συγκροτήσει σταθερή κυβέρνηση πλειοψηφίας στην Βουλή.
Η Αποστασία (αποστάτες χαρακτηρίστηκαν οι πρωθυπουργοί και υπουργοί αυτών των κυβερνήσεων, που σχηματίστηκαν μετά την παραίτηση του Παπανδρέου καθώς και οι βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου που τελικά στήριξαν αυτές τις κυβερνήσεις, καθώς υπήρχε η εντύπωση σε πολιτικούς, δημοσιογράφους αλλά και ιστορικούς ότι η στήριξη που παρείχαν δεν πήγαζε από πολιτική ή ιδεολογική συμφωνία, αλλά ήταν προϊόν χρηματισμού και υποσχέσεων για ανάληψη κυβερνητικών αξιωμάτων) αλλά και η οικονομική διαφωνία της ελληνικής πολιτείας με τον Ελληνοαμερικανό Τομ Πάπας, ιδιοκτήτη της ESSO (νυν ΕΚΟ) έπαιξαν καθοριστικό ρόλο έτσι ώστε να ενεργοποιηθούν αντιδημοκρατικοί στρατιωτικοί, και πιο συγκεκριμένα, πολλά μέλη του ΙΔΕΑ.
O ΙΔΕΑ και το σχέδιο Προμηθέας
Αυτή ακριβώς η χρονική συγκυρία είναι από τις σημαντικότερες εκείνης της περιόδου. Ο ΙΔΕΑ (Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών) ήταν μία παράνομη στρατιωτική οργάνωση εντός του Στρατού στην οποία δρούσε και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, υφιστάμενος του στρατηγού Νάτσικα. Ο προαναφερθείς επιχειρηματίας, στενά συνδεδεμένος με την CIA ανήσυχος για τα συμφέροντά του, και φοβούμενος τις συνεχόμενες «σοσιαλιστικές» μεταρρυθμίσεις του Παπανδρέου, υπονόμευσε την κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου. (Την σύνδεση με την CIA έχει παραδεχθεί και αποκαλύψει ο ίδιος ο Τομ Πάπας σε συνέντευξή του στον Φρέντυ Γερμανό).
Ξημερώματα 21ης Απριλίου 1967, το σχέδιο Προμηθεύς (κινητοποίηση Στρατού σε περίπτωση εισβολής Σοβιετικών στρατευμάτων σε ελληνικό έδαφος) ενεργοποιείται με απόλυτη επιτυχία. Αρχικά 100 τεθωρακισμένα στην Αττική, καταλαμβάνουν το υπουργείο Εθνικής Αμύνης, εν συνεχεία οι τάξεις του Στρατού ενεργοποιούνται σε όλη την Ελλάδα και οι συνταγματάρχες Γεώργιος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Μακαρέζος και ο ταξίαρχος Στυλιανός Πατακός, καταλαμβάνουν πραξικοπηματικά την εξουσία.
Μοναδική αντίδραση, από τον υπουργό Δημοσίας Τάξεως, Γεώργιο Ράλλη ο οποίος όμως με χρονική καθυστέρηση και τελικώς αναποτελεσματικά, ειδοποίησε τον ταξίαρχο Ορέστη Βιδάλη στην Θεσσαλονίκη, προς ενεργοποίηση του Γ’ Σώματος Στρατού, έτσι ώστε να αποτραπεί η εξάπλωση του Προμηθέως στην Βόρεια Ελλάδα. Η έγκαιρη όμως κινητοποίηση αυτού του σώματος από τον αρχηγό του ΓΕΣ Οδυσσέα Αγγελή, κατέστησε τις κινήσεις του υπουργού ουσιαστικά ανούσιες.
Η συνέχεια λίγο πολύ γνωστή σε όλους. Διπλωματική διεθνής απομόνωση (πλην ΗΠΑ), οικονομική κακοδιαχείριση, κλίμα τρομοκρατίας των πολιτών, λογοκρισία, αλλά και μαζικές διώξεις αντιφρονούντων ήταν μερικά από τα εγκλήματα τα οποία κατέστησαν την Χούντα ανεπιθύμητη στην κοινή γνώμη. Τα αρχικά φιλολαϊκά έργα, όπως εκατοντάδες κατασκευές δρόμων σε όλη την χώρα δεν ήταν δυνατές να αλλάξουν το κλίμα.
Η αντίσταση, ο Ιωαννίδης και το δράμα της Κύπρου
Καθ’όλη την διάρκεια της Επταετίας υπήρξαν ζυμώσεις προκειμένου να ανατραπούν οι Δικτάτορες. Το κίνημα εναντίον της Χούντας μπορεί κανείς να το αποκαλέσει εθνικό, χωρίς να βάφεται με αποχρώσεις πολιτικών παρατάξεων, χωρίς όμως να έχει βρει εξ΄αρχής παλλαϊκή απήχηση. Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και κατά την διάρκεια της κατάληψης του Πολυτεχνείου τα παράνομα τότε κόμματα ήταν κατά βάσιν διχασμένα. Ακόμη και το Ναυτικό ανεπιτυχώς προσπάθησε να καθαιρέσει τους Συνταγματάρχες με δημοκρατικά όμως κίνητρα.
Όσο περίεργο και εάν ακούγεται η 17η Νοεμβρίου άνοιξε τον δρόμο για μία ακόμη Χούντα. Ωστόσο ενδυνάμωσε την πίστη του έθνους πως η Δικτατορία μπορεί να πέσει μόνο με προσωπική δράση του καθενός. Άλλο ένα πραξικόπημα, αυτήν την φορά από τον Ταξίαρχο Δημήτριο Ιωαννίδη, ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο με πρόφαση την επιβολή της δημοσίας τάξεως στις 25 Νοεμβρίου 1973. Η κατά τα φαινόμενα φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος, ενεργοποίησε τον Ιωαννίδη ο οποίος θέλησε να «σώσει την Επανάσταση από την φατρία του Παπαδόπουλου.»
Ο νέος δικτάτορας όμως φανερά υποκινούμενος αλλά και έρμαιο της Αμερικής έπαιξε σημαντικό ρόλο στα εγκληματικά για τον Ελληνισμό γεγονότα της Κύπρου. Παρόλη την στρατικοποίηση του κράτους αλλά και της ευθύνης προασπίσεως της Νήσου, η ανικανότητα ήταν έκδηλη κατά τα γεγονότα. Ανεπιτυχής επιστράτευση αλλά και λάθος χειρισμοί, οδήγησαν στην ήττα, την διχοτόμηση του νησιού αλλά και στον ξεριζωμό χιλιάδων Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες.
Η επιστροφή Καραμανλή και η δίκη
Τελικά στις 24 Ιουλίου 1974 και έχοντας καταστρέψει την οικονομία (ρυθμός ανάπτυξης -6,5%) η Χούντα έπεσε. Την ίδια μέρα καταφθάνει στην Αθήνα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής προκειμένου να ηγηθεί της Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος. Οι πραξικοπηματίες αργότερα συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη στις 22 Μαρτίου 1975. Η δίκη ξεκίνησε στις 28 Ιουλίου και διήρκησε μέχρι την 24 Αυγούστου 1975.
Για την ιστορία, οι ποινές που επιβλήθηκαν στους πραξικοπηματίες είχαν ως εξής:
Γεώργιος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Πατακός, και Νικόλαος Μακαρέζος καταδικάζονται «εις θάνατον»,
Oκτώ άλλοι κατηγορούμενοι καταδικάζονται σε ισόβια,
Έπτά σε ποινές προσκαίρου καθείρξεως,
Δύο αθωώνονται.
Οι εις θάνατον ποινές μετατρέπονται την ίδια ημέρα σε ισόβια από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή
