Ψυχό-κοινωνιολογικό πιπεράτο του Καθηγητή Πιπερόπουλου
Συναντηθήκαμε στη γνωστή καφετέρια του πεζόδρομου (συνεχίζουν οι Αρμόδιοι να τον λένε πεζόδρομο), ρίχνοντας κάποιες ματιές στους περαστικούς, τα αγόρια και κορίτσια στην εφηβεία τους, μαμάδες με μικρά παιδάκια στα καροτσάκια τους και ακούγοντας τον ‘μουσικό του δρόμου’.
«Θυμήθηκα χθες Γιώργο αυτά που διαβάζαμε όταν ήμασταν γυμνασιόπαιδα ότι όπως έγραψε ο Πλάτωνας ‘όμοιος ομοίω αεί πελάζει’ αλλά εμείς οι νεοέλληνες πιστεύουμε πως ‘τα ετερώνυμα έλκονται’ και ενώ ο τραγωδός Σοφοκλής έγραψε στην Αντιγόνη ότι ο έρωτας είναι ‘ανίκητος μαχητής’ εμείς οι νέο-Έλληνες διαπιστώνουμε συχνά και αρκετά πεζά, ‘μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται’ και αν μου επιτρέπεις θα συνεχίσω Γιώργο και θα σε ρωτήσω πες μου ποιον ή ποια να επιλέξουν για ταίρι, για σύντροφο, όσοι και όσες δεν διαθέτουν ταίρι; Και που θα ξαναβρούνε εκείνη την εντυπωσιακά συγκινητική απογείωση του έρωτα, εκείνη την ανεπανάληπτα γλυκιά ζεστασιά του να ξέρει κανείς ότι και αγαπά και τον αγαπούν όταν συμβαίνει να είναι κιόλας δεσμευμένοι είτε με γάμο είτε με ‘σύμφωνο΄ συμβίωσης;»
«Φίλε μου Ανέστη, η επιλογή του προσώπου που θα καταλήξει να γίνει σύντροφος ή συντρόφισσα μοιάζει σε πολλές πτυχές της με τη διαδικασία της οικονομικής συνεργασίας ή συναλλαγής χωρίς, βέβαια, να χαρακτηρίζεται από την ψυχρότητα ή και την πεζότητα της οικονομικής παραμέτρου. Έτσι, διαλέγουμε για σύντροφο το άτομο που μας προσφέρει περισσότερα από όσα μας ‘κοστίζει’. Η θεωρία αυτή ταυτίζει τη διαδικασία της επιλογής με τρεις αξίες που ενσαρκώνει το άτομο που επιλέγουμε για φίλο, για σύντροφο ερωτικό ή για σύζυγο.
Συγκεκριμένα: πρώτον, διαλέγοντας ένα άτομο που είναι «ενδιαφέρων τύπος», διαθέτει πλούσια φαντασία και έχει καλές κοινωνικό-οικονομικές διασυνδέσεις που μας είναι χρήσιμες ενεργούμε με βάση την ‘ερεθιστική’ του αξία. Δεύτερον, όταν το πρόσωπο είναι συνεργάσιμο και μας βοηθά, διαθέτει μπόλικο ενθουσιασμό και θυσιάζει για μας ώρες και ενέργεια βοηθώντας μας να επιτύχουμε τους στόχους μας, τότε ενεργούμε με βάση τη ‘χρησιμότητά’ του και τρίτον, το άτομο που μας συμπαραστέκεται, μας ενθαρρύνει στις δύσκολες στιγμές και αναγνωρίζοντας τις επιτυχίες μας λέει μπράβο το επιλέγουμε γιατί δρα ‘ενισχυτικά’ στην οντότητα του ΕΓΩ μας…»
Δεν με διέκοψε ο Ανέστης και συνέχισα τον μονόλογό μου, την ψυχό-κοινωνιολογική ανάλυση στο θέμα μας.
«Ανέστη υπάρχει η άποψη στην ψυχοδυναμική θεωρία, σύμφωνα με την οποία καθοριστικό στοιχείο της επιλογής μας αποτελεί και το βιωματικό (ατομικό και συλλογικό) υποσυνείδητο υλικό που ο καθένας μας διαθέτει. Ο Carl Jung (όπως και ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας) πίστευε ότι σε κάθε άτομο προϋπάρχει ένα συγκεκριμένο ‘αρχέτυπο’ ή ένα ‘ιδεώδες’ πρότυπο που αφορά στη γυναίκα ή τον άνδρα που μας ταιριάζει. Όταν το άτομο συναντήσει, έστω τυχαία και αναπάντεχα, το πρόσωπο, εκείνον ή εκείνη, που ανταποκρίνεται στο δεδομένο ‘αρχέτυπό’ του η αναγνώριση είναι άμεση και το αποτέλεσμα είναι αρχικά η σύναψη φιλίας (όταν έχουμε άτομα του ίδιου φύλου), ενώ σε περίπτωση που έχουμε άτομα αντίθετου φύλου τότε προκύπτει ο ‘Κεραυνοβόλος’ έρωτας…
Σύμφωνα με τα δεδομένα της σύγχρονης ψυχοδυναμικής θεωρίας που ανταποκρίνεται στο λαϊκό μας απόφθεγμα (και τον σχετικό νόμο της Φυσικής), είναι δεκτό ότι ‘τα ετερώνυμα έλκονται’. Στη διαδικασία επιλογής συντρόφου ή συντρόφισσας ισχύει για τον καθένα και την καθεμιά μας ‘η Αρχή της συμπλήρωσης’ ή, με άλλα λόγια, το άτομο που διακρίνεται από την ανάγκη του να κυριαρχεί και να εξουσιάζει τους άλλους έλκεται από άτομα που είναι προσωπικότητες ενός ‘παθητικού – εξαρτημένου’ τύπου, όπως και για την επιθυμία τους να παραδοθούν στην κυριαρχία κάποιου άλλου και έτσι υποτάσσονται στην εξουσία τού ή τής συντρόφου. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι και μία σειρά ψυχοκοινωνικών, οικονομικών, φυσιογνωμικών αλλά και οικολογικών παραγόντων (όπως το θέμα γειτνίασης της κατοικίας) παίζουν ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής φίλων και εραστών ή μελλοντικών συντρόφων γάμου.»
«Φοβάμαι ότι σε κουράζω με την πολυλογία μου» είπα στον Ανέστη ο οποίος χαμογέλασε και μου ζήτησε να συνεχίσω αυτόν τον κατατοπιστικό μονόλογο και έτσι συνέχισα.
«Οι ρομαντικές σχέσεις, φίλε Ανέστη και όχι βέβαια οι σχέσεις ενός εφήμερου έρωτα, απαιτούν πρόσθετα θεμελιακά στοιχεία, τα οποία θα ταξινομήσω σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες: πρώτο, τη ‘σεξουαλική διέγερση’, που αναφέρεται, φυσικά, στην έλξη ανάμεσα σε δύο πρόσωπα, στην ανάγκη που το καθένα αισθάνεται για επαφή, τρυφερότητα και ολοκλήρωση. Δεύτερο. την ‘αποκλειστικότητα’, που αφορά τη σημαδιακή ιδιομορφία του ρομαντικού δεσμού που, από τη φύση του, αποκλείει κάθε πιθανότητα συμμετοχής τρίτου προσώπου στη δυαδική σχέση. Τρίτο, τη ‘συναρπαστικότητα’ που διέπει τον έρωτα ή την αγάπη στον ρομαντικό δεσμό ανάμεσα σε δυο πρόσωπα και απολήγει στην ενασχόληση του κάθε προσώπου με το άλλο άτομο ακόμα και όταν παρουσιάζονται περιπτώσεις για απόλυτα προσωπική δραστηριοποίηση του καθένα χωριστά. Οι ερωτευμένοι, τα πρόσωπα που δένονται με αγάπη, αφιερώνουν τη συντριπτική πλειονότητα του ελεύθερου χρόνου τους όντας μαζί, ή όταν αυτό το αποκλείει η καθημερινότητα, έχει το καθένα πρόσωπο στη σκέψη του το άλλο, το αγαπημένο του πρόσωπο. Και τέταρτο το καθολικό ‘δόσιμο’ που χαρακτηρίζει τις ρομαντικές σχέσεις έχει σκιαγραφηθεί από ποιητές και λογοτέχνες στο πέρασμα των αιώνων…»
«Πριν κλείσω φίλε Ανέστη θα σου αναφέρω ότι διάβασα μια συναρπαστική ερωτική ιστορία που πραγματεύεται, πέρα από τα έργα του τύπου ‘Ρωμαίος και Ιουλιέτα’, το διήγημα του Ο. Henry με τίτλο ‘Το δώρο των Μάγων’, στο οποίο σε μια ρομαντική, έντονα συναρπαστική ερωτική σχέση με άπειρες όμορφες διαστάσεις, ο άνδρας αποφασίζει να εναποθέσει σε ενεχυροδανειστήριο το πιο πολύτιμο και αγαπημένο προσωπικό περιουσιακό του στοιχείο (το ρολόι τσέπης, κειμήλιο από τον πατέρα του που δεν ζει πια) για να αγοράσει ως δώρο στην αγαπημένη του ένα επίχρυσο σετ χτένας -βούρτσας για τα μακριά, όμορφα, ξανθά μαλλιά της, την ίδια ακριβώς ώρα που εκείνη πουλάει σε κατάστημα κατασκευής περουκών τις όμορφες ξανθιές μπούκλες της για να αγοράσει με τα λεφτά που της δίνουν μια επίχρυση καδένα για το ρολόι του άνδρα που αγαπά…»
«Ειλικρινά συγκινήθηκα με αυτήν την ιστοριούλα φίλε Γιώργο και θα σε παρακαλέσω να την δημοσιεύσεις τη σημερινή συζήτηση εδώ στον αγαπημένο φιλόξενο διαδικτυακό τόπο για να το διαβάσουν τα δικά μας και άλλα εγγόνια …»
«Το έκανα βλέπεις φίλε Ανέστη και θα κλείσω υπενθυμίζοντας εκείνο το παλιό αγγλοσαξονικό ρητό που διαπιστώνει ότι ‘love makes the world go around…’ ή στα δικά μας ‘ο έρωτας κάνει τον κόσμο να γυρίζει….’»
