Όχι απλώς κεραυνός εν αιθρία, αλλά χτύπημα με πυραύλους Meteor, Scalp και Harpoon μαζί στην καρδιά της Άγκυρας ήταν η γνωστοποίηση από την Αθήνα, της αποστολής επίσημου ενδιαφέροντος στις ΗΠΑ για ένταξη της Πολεμικής μας Αεροπορίας στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35.
Την ώρα που ο Ταγίπ Ερντογάν τα έπαιζε όλα για όλα στη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν, δίνοντας αρχικά τη συγκατάθεσή του για είσοδο στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας και λαμβάνοντας προφορική δέσμευση των ΗΠΑ για αναβάθμιση των τουρκικών F-16 στην κατηγορία Viper, η Ελλάδα «όπλιζε» και ετοίμαζε το χτύπημά της.
Και το πραγματοποίησε την κατάλληλη στιγμή… ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη η συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη! Καθώς ο Τούρκος πρόεδρος παρακαλούσε για ανταλλακτικά, αναβάθμιση 80 αεροσκαφών F-16 σε Viper και αγορά ακόμα 40, η Ελλάδα «πάγωνε» τα τουρκικά χαμόγελα ανακοινώνοντας την αποστολή του LoR στις ΗΠΑ για απόκτηση 20+20 Stealth μαχητικών.
Σκεφτείτε πώς θα ένιωσε ο Τούρκος πρόεδρος όταν βγαίνοντας από τη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο τον ενημέρωσαν πως η Ελλάδα προχωρά τη διαδικασία απόκτησης των F-35 και ενώ ήδη ο Τζο Μπάιντεν του έχει απευθύνει αυστηρή σύσταση για παύση των προκλήσεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και διατήρηση της σταθερότητας.
Προφανώς θα αντιλήφθηκε από πρώτο χέρι πως με εκβιασμούς, απειλές και ανατολίτικα παζάρια δεν ασκείται πλέον εξωτερική πολιτική και αργά ή γρήγορα οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται πόσο αφερέγγυος, κουτοπόνηρος και επικίνδυνος μπορεί να γίνει κάποιος που το μόνο που σκέφτεται είναι η πολιτική του επιβίωση και το χρήμα.
Το παρασκήνιο, οι συζητήσεις και οι πρωταγωνιστές
Ακριβώς ένα χρόνο πριν, τον Ιούνιο του 2021, οι Αμερικανοί γερουσιαστές Ρόμπερτ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο, σε μια κίνηση ύψιστης πολιτικής σημασίας, είχαν καταθέσει σχέδιο νόμου με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών αμυντικών σχέσεων Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδος. Το νομοσχέδιο αυτό, με την ονομασία US – Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act of 2021, δεν αναγνώριζε απλώς τη σημασία της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας, αλλά προχωρούσε και σε σαφείς κινήσεις, όπως η ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς, F-35.
Τους μήνες που ακολούθησαν, αμερικανική αντιπροσωπεία βρέθηκε αρκετές φορές στο ελληνικό «Πεντάγωνο», ενημερώνοντας πλήρως την στρατιωτική ηγεσία για τις δυνατότητες του πανίσχυρου μαχητικού, τον οπλισμό που διατίθεται να «απελευθερώσει» η Αμερική και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επιβεβαίωσε και επίσημα το ενδιαφέρον της χώρας μας για την απόκτηση των F-35, με συνέντευξή του στην Washington Post στις 25/11. «Ξοδεύουμε περίπου το 2% του ΑΕΠ μας, γιατί προφανώς έχουμε πραγματικές απειλές για την ασφάλεια. Προσπαθούμε συνεχώς να αναβαθμίζουμε τις δυνάμεις μας, [συμπεριλαμβανομένου] του μισού στόλου μας F-16, κάτι που κάνουμε μαζί με την κατασκευάστρια εταιρεία, Lockheed Martin. Υπάρχει ένα μεσοπρόθεσμο έως μακροπρόθεσμο σχέδιο για την αγορά του μαχητικού αεροσκάφους F-35», είχε πει τον Νοέμβριο ο πρωθυπουργός.
Είχε προηγηθεί στις 23 Νοεμβρίου η επίσημη παρουσίαση του F-35 σε Έλληνες δημοσιογράφους στην Αθήνα και συγκεκριμένα στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ), από αντιπροσωπεία της κατασκευάστριας εταιρείας Lockheed Martin, οι οποίοι ενημέρωσαν για την πορεία του προγράμματος των F-35 και φυσικά για τις δυνατότητες ένταξης της Ελλάδας σε αυτό. Όπως τόνισαν οι εκπρόσωποι της εταιρείας που βρέθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την Ελλάδα να γίνει μία από τις χώρες της Δύσης που διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους το κορυφαίων δυνατοτήτων «stealth» αεροσκάφος στον κόσμο.
Ο υπουργός Άμυνας κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος από την πλευρά του, παρέμενε συνεχώς ενήμερος για τις συνομιλίες με τη Lockheed Martin, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες και ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, δεν έχανε ευκαιρία για να μιλά στον Νίκο Παναγιωτόπουλο για τα F-35.
Παράλληλα, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος με την προώθηση της νέας δομής δυνάμεων, οδηγούσε μεθοδικά στην απόφαση για ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα των F-35. Οι κομβικές του κινήσεις και οι άριστες σχέσεις που έχει αναπτύξει με τις ΗΠΑ λειτούργησαν καθοριστικά για να προχωρήσει η ιστορική απόφαση.
Πολιτική και στρατιωτική ηγεσία ωστόσο, κρατούσαν χαμηλούς τόνους για το ζήτημα, με τους περισσότερους να παραπέμπουν στο ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ για ενδεχόμενες εξελίξεις. Άλλωστε, παρά τις δηλώσεις ενδιαφέροντος από την ελληνική πλευρά, επίσημο αίτημα για τα F-35 δεν υπήρχε από τη χώρα μας, με τους Αμερικανούς να απαιτούν για κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα να τους έχει σταλεί LOR (Letter of Request) ώστε να ξεκινήσουν οποιαδήποτε διαδικασία λεπτομερούς ενημέρωσης αναφορικά με το κόστος και τις δυνατότητες κάθε οπλικού συστήματος.
Εντούτοις, κατά τις επαφές τους στην Αθήνα, οι εκπρόσωποι της αμερικανικής πλευράς φέρονται να είχαν προχωρήσει σε αρκετές λεπτομέρειες για το αόρατο μαχητικό, προτείνοντας ακόμα και εγκαταστάσεις στις οποίες θα μπορούσαν να εγκατασταθούν τα F-35. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν πως αντιπροσωπεία είχε πραγματοποιήσει ακόμα και αυτοψία σε Πτέρυγες Μάχης που θα μπορούσαν φιλοξενήσουν τα F-35. Μία καλή επιλογή, θα ήταν η 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα, με τους Αμερικανούς να σκοπεύουν να αναβαθμίζουν ήδη τις εγκαταστάσεις, τις οποίες θα χρησιμοποιούν και οι ίδιοι ως «ορμητήριο» των δικών του F-15, για άμεση «έξοδο» προς τα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και την ανατολική Ευρώπη.
Η τελευταία κίνηση σε πολιτικό επίπεδο ήταν να «κλειδώσει» το ζήτημα στο ανώτατο επίπεδο. Αυτό έγινε στη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον Τζο Μπαίντεν στον Λευκό Οίκο. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν αποφασίστηκε απλά η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα των F-35, αλλά η επίσπευση της διαδικασίας με στόχο την παράδοση του πρώτου μαχητικού το 2028, ενώ η αποπληρωμή του προγράμματος να γίνει με ευνοϊκούς όρους, όπως άλλωστε προβλέπει και η ανανεωμένη αμυντική συμφωνία των δύο χωρών(MDCA). Μάλιστα, η προοπτική να μπει η Lockheed Martin ως στρατηγικός εταίρος με μειοψηφικό ποσοστό στην ΕΑΒ δεν αποκλείεται να επιταχύνει τις εξελίξεις και να φέρει τα F-35 νωρίτερα από το 2028 στην Αθήνα.
Σύμφωνα με πληροφορίες η αποστολή του Letter of Request (LOR) αναμένεται να πραγματοποιηθεί τις επόμενες ημέρες από τη ΓΔΑΕΕ.
Η απάντηση στο ελληνικό αίτημα θα έρθει από τις ΗΠΑ μέσω LOA για την διαθεσιμότητα, το κόστος αλλά και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης. Η διαδικασία φαίνεται χρονοβόρα, ωστόσο, είναι απαραίτητη για να ξεκινήσουν οποιαδήποτε συζήτηση και διαπραγμάτευση οι Αμερικανοί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα ζητά να δεσμευτούν 20 αεροσκάφη F-35, μία Μοίρα δηλαδή, όπως είχε προαναγγείλει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και άλλα 20 υπό αίρεση. Αυτό βεβαίως θα συζητηθεί και κατά το ταξίδι του υπουργού Άμυνας κ. Νίκου Παναγιωτόπουλου στις ΗΠΑ στις 18 Ιουλίου, ενώ μία εβδομάδα νωρίτερα, στις 10 Ιουλίου θα βρεθεί στην Αμερική ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος.
Με το που αποδεχτεί την αμερικανική απάντηση η Αθήνα, ξεκινούν οι διαδικασίες σύναψης της συμφωνίας και ουσιαστικά αρχίζει και η αντίστροφη μέτρηση για την έλευση των πρώτων μαχητικών F-35 στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όπως και στην περίπτωση των Rafale, θα ξεκινήσει η εκπαίδευση των Ελλήνων πιλότων πάνω στο κορυφαίο μαχητικό 5ης γενιάς, αλλά και τα έργα στις υποδομές της Πτέρυγας Μάχης που θα γίνει η «φωλιά» των F-35.
