Η εξέλιξη αυτή καθιστά ακόμα πιο επιτακτική τη λήψη μέτρων πανευρωπαϊκά. Αλλά ο εμπορικός κόσμος απαιτεί άμεση δράση από ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις, αφού ακόμα και η επικείμενη επιβολή τέλους «2 ευρώ ανά πακέτο» σε όλα τα εισαγόμενα από Κίνα, ίσως δεν αποδειχθεί τελικά αρκετή.
Η νέα οικονομική εισβολή
Η μελέτη “Made in China, Sold in Europe” την οποία δημοσίευσε η Ελληνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου για τις Ασιατικές Πλατφόρμες Ηλεκτρονικού Εμπορίου (τύπου Temu, Shein, Aliexpress κλπ) αποκαλύπτει «εκτιμώμενη» μετατόπιση διαφημιστικής δαπάνης από ΗΠΑ σε Ευρώπη, ύψους 1,4 δισ. δολαρίων.
Αυτός ο διαφημιστικός βομβαρδισμός φανερώνει πως η στρατηγική της Κίνας για κατάκτηση νέων αγορών, αναθέρμανση της οικονομίας της και εξαγωγής του κινεζικού αποπληθωρισμού στην Ευρώπη, βρίσκεται σε εξέλιξη.
«Ψυχολογικός» πόλεμος
Εκτός από διαφημίσεις όμως, η Κίνα επιτίθεται με σχέδιο, χαμηλές τιμές και νέα τεχνολογία, στοχεύοντας στην ψυχολογία του Ευρωπαίου και του Έλληνα καταναλωτή, που βλέπουν το «τυρί» (προσφορές) αλλά όχι την «φάκα» (απώλεια ανταγωνιστικότητας, μείωση εξαγωγών, πτώση παραγωγής, απώλεια εισοδήματος, φτωχοποίηση και ανεργία).
Η έρευνα της ΕΣΕΕ περιγράφει μια ομοβροντία από 5 «πυρηνικά όπλα» εκ μέρους της Κίνας που στοχεύουν τον κάθε καταναλωτή ξεχωριστά σε Ελλάδα και Ευρώπη -και όλους μαζί ταυτόχρονα:
- Τεχνητές εκπτώσεις (False Pricing): οι μειώσεις τιμών σε κινέζικα προϊόντα δεν είναι πάντα πραγματικές. Σύμφωνα με την μελέτη, οι πλατφόρμες έχουν κατηγορηθεί ότι παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλές αρχικές τιμές, που δεν αντιστοιχούν στις πραγματικές. Δίνουν την ψευδαίσθηση τεράστιας έκπτωσης, παραπλανώντας τον καταναλωτή που κάνει βιαστικές αγορές από το κινητό ή τον υπολογιστή του.
- Χρονόμετρα αντίστροφης μέτρησης με επιθετικές μειώσεις τιμών: ο καταναλωτής βλέπει στην οθόνη του να εμφανίζονται φράσεις «μόνο για 5 λεπτά ακόμα!» τα οποία επαναλαμβάνονται και στην πραγματικότητα δεν τελειώνουν ποτέ, με σκοπό να τον «αιχμαλωτίσουν» και να κάνουν την αγορά εκείνη τη στιγμή χωρίς δεύτερη σκέψη.
- Αθέμιτη προώθηση μέσω αλγορίθμων: οι διαφημίσεις προβάλλουν επιθετικά και αγγίζουν τα προσωπικά ενδιαφέροντα του κάθε καταναλωτή, αναλύοντας και αξιοποιώντας στοιχεία από τις αναζητήσεις και αναγνώσεις του στο διαδίκτυο -δηλαδή τα δικά του προσωπικά δεδομένα- με σκοπό να τον εξωθήσουν σε βεβιασμένες αγορές.
- «Παιχνίδια ανταμοιβών» και Δωροκάρτες: οι χρήστες καλούνται να συμμετάσχουν σε «παιχνίδια» όπου μπορούν να κερδίσουν δωρεάν προϊόντα, με την προϋπόθεση να μοιραστούν συνδέσμους σε φίλους τους ή να κάνουν αγορές. Αυτή η τεχνική παρακίνησης, σύμφωνα με την ΕΣΣΕ, δίνει ψευδή εντύπωση ανταμοιβής, χωρίς σαφείς όρους ασκώντας παραπλανητική επιρροή.
- Απομιμήσεις και ευτελούς ποιότητος ή ακατάλληλα προϊόντα, με βάση εντυπωσιακές φωτογραφίες, χαμηλές τιμές, ασαφείς περιγραφές, αλλά χωρίς να γνωρίζει ο καταναλωτής τις προδιαγραφές του προϊόντος.
2 ευρώ από κάθε 5 πάνε στην Κίνα
Τα στοιχεία της ΕΣΕΕ οδηγούν στην συγκλονιστικής αποκάλυψη ότι οι κινεζικές πλατφόρμες Temu και Shein «απομυζούν» το 17,63% έως 20,9% της ελληνικής αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου το 2024, οδηγώντας 529-627 εκατ. ευρώ από τις τσέπες των Ελλήνων καταναλωτών, απευθείας στην Κίνα.
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης: «Το 1 στα 5 ευρώ στη χώρα μας στο ηλεκτρονικό εμπόριο κατέληξε στα δύο κινέζικα μεγαθήρια του ecommerce».
Οι οικονομικές επιπτώσεις για την Ελλάδα είναι δραματικές. Η ΕΣΕΕ εκτιμά τη συνολική δημοσιονομική απώλεια σε 188,1-204,3 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε «3 φορές τα έσοδα της τεκμαρτής φορολόγησης λιανεμπορικών επιχειρήσεων ή το 100% του τέλους επιτηδεύματος στα νομικά πρόσωπα». Δηλαδή οι επιβαρύνσεις αυτές θα μπορούσαν να είχαν καταργηθεί, αν επικρατούσε «καταναλωτικός εθνικισμός» στη χώρα μας.
Την ίδια στιγμή, και για την Ευρώπη αντίστοιχα που επίσης πλήττεται από τους δασμούς Τραμπ, η Τράπεζα της Ελλάδος υπογραμμίζει (στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2024-2025) ότι οι επιδράσεις από την αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας επηρεάζουν αρνητικά την επενδυτική και καταναλωτική ζήτηση, οδηγώντας σε μείωση της εγχώριας ζήτησης και περιορισμό της απασχόλησης και των μισθών, δημιουργώντας αποπληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία της ευρωζώνης. Αν και υποστηρίζει ότι «σε μεγάλο βαθμό έχουν αντισταθμιστεί από τις εξελίξεις στα πραγματικά επιτόκια», στην πράξη η σύγκρουση των οικονομικών γιγάντων του πλανήτη δημιουργεί νέα δεδομένα και πόλεμο ανακατανομής του παγκόσμιου εμπορίου, με την Ευρώπη να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμα και με επιβολή τελών και δασμών στις κινεζικές ,πλατφόρμες, οι τιμές στα μικροδέματα εξακολουθούν να θεωρούνται ελκυστικές και ανταγωνιστικές, για δύο λόγους κυρίως:
- και οι Έλληνες λιανέμποροι εισάγουν τα προϊόντα τους από Κίνα. Συνεπώς οι καταναλωτές αναζητούν τα ίδια προϊόντα σε καλύτερες τιμές απευθείας από Κίνα χωρίς επιβαρύνσεις τρίτων.
- τα μεταφορικά κόστη από Κίνα για Ελλάδα για τον χρήστη των ασιατικών πλατφορμών είναι συχνά πολύ φθηνότερα από το κόστος μεταφοράς μιας ηλεκτρονικής αγοράς ίδιου ή αντίστοιχου προϊόντος… από Περιστέρι στο Χαλάνδρι -ή και μηδενικά ενδεχομένως- με συνέπεια να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που δεν αντισταθμίζεται ίσως ούτε με τα 2 ευρώ χρέωσης ανά πακέτο από Κίνα.
