Στις προτεραιότητες της επόμενης τετραετίας η ενεργειακή ασφάλεια, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η παροχή στέγης για τους νέους – Καθοριστικής σημασίας το νέο ΕΣΠΑ που θα προσθέσει 4 δισ. νέων πόρων
Ο πρωθυπουργός θα κινείται μεταξύ Αθηνών και Χανίων τούτες τις λίγες μέρες αυγουστιάτικης ανάπαυλας. Αν και πλέον είναι αμφίβολο μετά την αποκάλυψη του ελληνικού Γουοτεργκέιτ, αυτής της άθλιας και βαθύτατα αντιδημοκρατικής πρωτοβουλίας των υπευθύνων της ΕΥΠ να παρακολουθήσουν παράτυπα το τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη.
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει πλέον μείζονα κρίση και ο πρωθυπουργός οφείλει να αποκαλύψει τα πάντα και βεβαίως να αναλάβει την ευθύνη της επιλογής αποδεδειγμένα πια ακατάλληλων προσώπων στη διαχείριση της ευαίσθητης Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Αλλά και οι διεθνείς και οι υπόλοιπες εσωτερικές συνθήκες δεν επιτρέπουν χαλάρωση, ούτε εφησυχασμό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν λέει να τελειώσει, παρά αντιθέτως πολλαπλασιάζει τις εντάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ενεργειακή κρίση και διεθνή μέτωπα
Η ενεργειακή κρίση πιέζει αφόρητα την Ευρώπη, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, των καυσίμων και των τροφίμων κατατρώγουν τα πενιχρά εισοδήματα των ασθενέστερων τάξεων, το ισχυρό τουριστικό ρεύμα μπορεί να απαλύνει το οικονομικό βάρος των προηγούμενων χρόνων, αλλά επιδρά καθοριστικά στην αγορά των ακινήτων, εκτινάσσει τις αξίες και τις τιμές των ενοικίων στα ύψη, υποβιβάζοντας τις προσδοκίες των νέων.
Το αυξανόμενο κόστος της στέγασης αφαιρεί σημαντικό τμήμα του εισοδήματος, η ζωή δυσκολεύει για τις νεότερες γενιές, επιβάλλοντας αλλαγές στόχων και προτεραιοτήτων στην κυβέρνηση.
Ταυτόχρονα στα στενά της Ταϊβάν η ένταση περισσεύει μετά την επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι, η σινοαμερικανική σύγκρουση μοιάζει προπαρασκευαζόμενη, η κινεζική ηγεσία δείχνει την αποφασιστικότητα και τα όπλα της, στη βαλκανική γειτονιά μας τα εθνικιστικά πάθη και μίση δεν λένε να σβήσουν και μαζί η τουρκική προκλητικότητα όχι μόνο δεν κάμπτεται παρά επιμένει στο ίδιο αναθεωρητικό μοτίβο, ωσάν να προετοιμάζει μια σύγκρουση, ένα επεισόδιο, κάτι τέλος πάντων που θα της επιτρέψει τη νομιμοποίηση των παράλογων διεκδικήσεών της.
Αλλαγές εν όψει στην οικονομική πολιτική
Κοινώς ο φετινός Αύγουστος είναι γεμάτος προκλήσεις για τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Ηδη στο Μέγαρο Μαξίμου έχει αρχίσει η προετοιμασία για την οικονομική πολιτική του 2023, για όσα θα εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Είναι ίσως πρόωρο ακόμη, αλλά είναι φανερό ότι προπαρασκευάζονται αλλαγές στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής.
Ο ίδιος, παρότι ενθαρρύνεται από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας και από το εμφανές πια κύμα ιδιωτικών επενδύσεων, παραμένει ανήσυχος και προβληματισμένος. Οι πολλές εστίες αστάθειας διεθνώς κρύβουν κινδύνους ικανούς να μεταβάλουν, ανά πάσα στιγμή, τις συνθήκες και να πλήξουν τις ελληνικές προσπάθειες ανασυγκρότησης.
Γι’ αυτόν παραμένει εθνική επιδίωξη η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας, θεωρεί κρίσιμη για τη σταθεροποίηση της οικονομίας και της χώρας την επανένταξη της ελληνικής οικονομίας στο διεθνές οικονομικό σύστημα, να χρηματοδοτείται δηλαδή απρόσκοπτα, με εύλογο κόστος, χωρίς αστερίσκους και επιφυλάξεις, όπως συμβαίνει με τις ανεπτυγμένες δυτικές δημοκρατίες.
Ωστόσο ο πρωθυπουργός γνωρίζει επίσης ότι έχει μπροστά του εκλογές και αντιλαμβάνεται πως πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στις εθνικές ανάγκες και στις προεκλογικές του κόμματός του. Δεν είναι εύκολο έργο τούτο στις παρούσες εύθραυστες και διεθνώς ευμετάβλητες γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες. Όπως εκμυστηρεύεται στους συνομιλητές του, θέλει πάση θυσία να αποφύγει την παροχολογία, να κρατήσει το μέτρο, να μην υποκύψει στο πλήθος των διεκδικήσεων που παραδοσιακά η προεκλογική περίοδος γεννά.
Ο απολογισμός και το σχέδιο «1+4» ετών
Όπως χαρακτηριστικά λέει, στα φετινά εγκαίνια της ΔΕΘ δεν αρκεί να περιγράψει τις προτεραιότητες του 2023, αλλά να επιχειρήσει απολογισμό του κυβερνητικού έργου και μαζί να παρουσιάσει το σχέδιό του για την επόμενη τετραετία. Ο ίδιος μιλάει για ένα σχέδιο κατά βάση πέντε ετών, «1 + 4» όπως το έχει βαφτίσει.
Προφανώς το σχέδιο θα προβλέπει εισοδηματικές ενισχύσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις, αλλά θα επιδιώξει κατά βάση συνδυασμένα μέτρα και πολιτικές, οι οποίες θα στηρίζουν ευρύτερους σκοπούς και στόχους, όπως της ενεργειακής ασφάλειας και του περιορισμού των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, αλλά και μιας νέας πολιτικής στέγασης για σπουδαστές και νέα ζευγάρια, αξιοποιώντας δημόσια γη και ευκαιρίες ανάπλασης παραμελημένων δήμων της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων.
Αναζητεί προς τούτο εμπειρίες άλλων ευρωπαϊκών χωρών και μοντέρνα σχήματα κατασκευής λαϊκών κατοικιών, που θα ξεπερνούν την γκετοποίηση και θα αποδίδουν νέες ξεχωριστές γειτονιές εντός του υφιστάμενου οικιστικού πλαισίου. Αποδίδει εξαιρετική σημασία στο πρόβλημα της φοιτητικής στέγης και θα κινηθεί αναλόγως. Θα στηρίξει επίσης μια επόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού, όπως και την πρώτη έπειτα από πολλά χρόνια αναπροσαρμογή των συντάξεων, ενώ θα προτρέψει τις κερδοφόρες των επιχειρήσεων να αυξήσουν τις αμοιβές των εργαζομένων τους.
Όσον αφορά τις φοροελαφρύνσεις και την απομείωση του ενεργειακού κόστους τα περισσότερα θα κριθούν από το αποτέλεσμα της δημοσιονομικής διαχείρισης, από το απόθεμα πόρων που οι κ.κ. Χρήστος Σταϊκούρας και Θόδωρος Σκυλακάκης θα εξασφαλίσουν.
Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις
Όπως και να έχει πάντως η οικονομική πολιτική θα συνεχίσει να ευνοεί τις μεταρρυθμίσεις και να υποστηρίζει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις. Ο κ. Μητσοτάκης πιστεύει στη δημιουργία νέου πλούτου, αναγνωρίζει ως κεφαλαιώδεις τις έμμεσες επιδράσεις αυτών στην οικονομία και ευρύτερα στην κοινωνία και γι’ αυτό αποδίδει εξαιρετική σημασία στο νέο ΕΣΠΑ και στα προγράμματα ενισχύσεων και επιδοτήσεων για μικρές, μεσαίες και μεγάλες επενδύσεις που προετοιμάζει ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης.
Το νέο ΕΣΠΑ θα έλθει να προσθέσει κοντά στα 4 δισ. νέους πόρους που θα κατευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα και θα δώσουν ευκαιρίες ακόμη και αντικατάστασης παλαιωμένου μηχανολογικού εξοπλισμού. Ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ο κ. Γεωργιάδης προβλέπει ενισχύσεις μέσω του ΕΣΠΑ συνολικού ύψους 700 εκατ. ευρώ. (λεπτομέρειες στη σελίδα Β5).
Η εξυγίανση της Πειραιώς
Ο κ. Μητσοτάκης ενθαρρύνεται επίσης από τη συντελούμενη εξυγίανση των τραπεζών και τις δυνατότητες που σταδιακά ανακτούν προκειμένου να χρηματοδοτήσουν με μεγαλύτερη άνεση την ελληνική οικονομία. Πριν από τρία χρόνια, όπως χαρακτηριστικά λέει, κανείς δεν περίμενε ότι οι τράπεζες θα καταφέρουν να μειώσουν σε μονοψήφια ποσοστά τα «κόκκινα» δάνεια και επιπλέον να κερδοφορούν.
Τώρα και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν καταφέρει να τα μειώσουν κάτω από 10% και όλες ανακοίνωσαν τις προηγούμενες μέρες υψηλά κέρδη. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ακόμη και η πολύπαθη Τράπεζα Πειραιώς πέτυχε μείωση των «κόκκινων» δανείων στο 9%, η διοίκησή της υπολογίζει ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους θα έχουν υποχωρήσει στο 8% και φιλοδοξία του διευθύνοντος συμβούλου κ. Χρήστου Μεγάλου είναι να περιορισθούν στο 3% το 2025. Ενδεικτικά της επιτευχθείσης εξυγίανσης είναι τα καθαρά κέρδη του πρώτου εξαμήνου τα οποία έφθασαν στα 635 εκατ. ευρώ.
Έχει δε ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2022 η Τράπεζα Πειραιώς χορήγησε νέα δάνεια ύψους 1,5 δισ. ευρώ και υπολογίζεται ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ στο τέλος της χρονιάς. Ταυτόχρονα βελτίωσε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 16,7% και απελευθερωμένη πλέον από το βάρος της μακράς κρίσης, μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο που της αναλογεί στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.
Έχει εξαιρετική σημασία η πρόοδος της Πειραιώς γιατί ήταν η πιο πληγωμένη τράπεζα της χώρας και μέχρι πρότινος αντιμετωπιζόταν από τους οίκους αξιολόγησης ως ο αδύναμος κρίκος του τραπεζικού συστήματος.
Στα σκαριά και ψηφιακή τράπεζα
Όπως βεβαιώνει ο κ. Μεγάλου, μπορεί πια να κινηθεί με μεγαλύτερη άνεση και ήδη σχεδιάζει τη δημιουργία ανεξάρτητης ψηφιακής τράπεζας, συνεργαζόμενης με τη Natech, μια νεανική τεχνολογικά προηγμένη εταιρεία των Ιωαννίνων, η οποία ειδικεύεται στη δημιουργία ψηφιακών χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Η νέα ψηφιακή τράπεζα θα δέχεται καταθέσεις και θα χορηγεί δάνεια με ψηφιακό τρόπο αρχικά στην Ελλάδα και μελλοντικά στο εξωτερικό, ιδιαιτέρως στις χώρες της Ευρώπης. Θα λειτουργεί από τα Ιωάννινα και στόχος είναι να εξελιχθεί σε πρότυπο ψηφιακό τραπεζικό ίδρυμα. Αντιστοίχως σκοπεύει να αναπτύξει νέους αναπτυξιακούς πυλώνες.
Ο πρώτος στο Asset Management και ο δεύτερος στη διαχείριση ακινήτων. Για τον σκοπό αυτόν η Πειραιώς εξαγόρασε την Trastor, εξειδικευμένη στη συγκεκριμένη αγορά εταιρεία.
