Μία ανοίγει, μία κλείνει – ή μάλλον, επιχειρείται να κλείσει – η σεναριολογία για την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Έτσι κι αλλιώς, η κουβέντα έχει ανοίξει εδώ και καιρό, ενώ η αλήθεια είναι πως οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών για το θέμα δεν συμβάλλουν στην αποσαφήνιση των προθέσεων της κυβέρνησης.
«Παραθυράκι» από τον Οικονόμου;
Τελευταία αφορμή, με την οποία δόθηκε νέα «τροφή» στα σενάρια περί αλλαγής του εκλογικού νόμου, δόθηκε με τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου, στην ενημέρωση της Δευτέρας, όπου δέχθηκε πολλές και επίμονες ερωτήσεις για το θέμα.
Ο κ. Οικονόμου, όπως εκτιμάται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δεν απάντησε ξεκάθαρα στο ερώτημα αν η κυβέρνηση προτίθεται να προχωρήσει στην αλλαγή.
Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι «η πάγια θέση της παράταξής μας είναι ότι ο εκλογικός νόμος πρέπει να αποτυπώνει τους εκλογικούς συσχετισμούς και να οδηγεί σε ισχυρές και σταθερές κυβερνήσεις» και να είναι «τέτοιος που να αποτρέπει την ακυβερνησία και τον σχηματισμό αδύναμων κυβερνήσεων».
«Συνεπώς, αφήνετε ανοικτό το ενδεχόμενο να αλλάξει ο νόμος;», ρωτήθηκε στη συνέχεια, για να απαντήσει χαρακτηριστικά: «Συνεπώς, δεν έχω να προσθέσω τίποτα παραπάνω».
Παρ’ όλα αυτά, προσέθεσε…
Όπως είπε, «η κυβέρνηση προχωρά για εκλογές στο τέλος της τετραετίας με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ζητήματα που κανείς οφείλει να προσμετρά και να τους δίνει τη δέουσα σημασία. Δεν έχει αλλάξει κάτι».
Κληθείς να απαντήσει αν δέχεται σχετικές εισηγήσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης για αλλαγή του εκλογικού νόμου από στελέχη της ΝΔ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε:
«Δεν νομίζω να έχει πάρει ο πρωθυπουργός συγκεκριμένες εισηγήσεις προς την κατεύθυνση αυτή. Όταν ο πρωθυπουργός αισθανθεί την ανάγκη να μιλήσει για το ζήτημα αυτό, να είστε σίγουροι ότι θα το κάνει ο ίδιος στο χρόνο που θα επιλέξει, αν το επιλέξει».
Κατηγορηματικός ο Γεραπετρίτης
Για εκλογές στο τέλος της τετραετίας με τον υπάρχοντα εκλογικό νόμο, έκανε λόγο ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κ. Γεραπετρίτης ρωτήθηκε για τα σενάρια αλλαγής του εκλογικού νόμου και δήλωσε σχετικά:
«Αυτή τη στιγμή, πορευόμαστε με όσα έχει πει ο πρωθυπουργός: Πρώτον, εκλογές στο τέλος της θητείας, η χώρα δεν αντέχει πρόωρες εκλογές, δεν αντέχει κυβερνητική αστάθεια. Και δεύτερον, πορευόμαστε με τον παρόντα εκλογικό νόμο».
Όπως επεσήμανε ακόμη, «δεν σκέπτομαι την αλλαγή του εκλογικού νόμου, εκείνο το οποίο όμως σκέπτομαι είναι αυτό το κύμα σε σχέση με την κυβερνητική σταθερότητα. Δεν προβληματίζομαι για τον εκλογικό νόμο, έχω τη βαθύτατη πεποίθηση ότι όταν έλθει η ώρα, ο ελληνικός λαός θα αξιολογήσει ποιος είναι εκείνος που πραγματικά εισφέρει στη χώρα και ποιος όχι. Η χώρα δεν αντέχει κυβερνητική αστάθεια».
Έφερε δε, στο σημείο αυτό, το παράδειγμα της Ιταλίας, η οποία «ταλανίζεται από κυβερνητική αστάθεια, που έχει οδηγήσει σε πολύ μεγάλη διολίσθηση της οικονομίας. Τα spreads έχουν εκτοξευθεί, οικονομική αστάθεια, ο δύσκολος χειμώνας που έρχεται θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα», είναι τα στοιχεία που παρέθεσε ο υπουργός Επικρατείας.
Για τις συνεργασίες
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, κάνοντας την γενική παρατήρηση πως «εξαιτίας της τοξικότητας στο πολιτικό κλίμα, καθίστανται δύσκολες οι συνεργασίες», διερωτήθηκε: «Όταν ένα κόμμα, πολύ σημαντικό στη διαμόρφωση των πλειοψηφιών, όπως είναι το ΚΙΝΑΛ, έχει τη σαφή τοποθέτηση ότι δεν συνεργάζεται με το πρώτο κόμμα, τότε ποια είναι η εναλλακτική;».
Και προσέθεσε: «Θέλω να παραμείνω θεσμικός, αυτός είναι ο εκλογικός νόμος, όμως δεν μπορεί να ξεφεύγει της προσοχής μας ότι, αυτή τη στιγμή, διαμορφώνεται ένα κλίμα, το οποίο υποβαθμίζει την πιθανότητα των συνεργασιών. Όχι με ευθύνη της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός σε όλους τους τόνους δήλωσε πως είναι ανοιχτός στις συνεργασίες, αναλαμβάνοντας, ενδεχομένως, και ένα εσωτερικό πολιτικό κόστος».
Ωστόσο, συνέχισε, «όταν κόμματα αποκλείουν ενδεχόμενο συνεργασίας, η χώρα δεν μπορεί να μείνει ακυβέρνητη».
Ειδικότερα, «εκείνο που είναι κρίσιμο για τη χώρα, είναι να υπάρχει κυβερνητική σταθερότητα. Ο ελληνικός λαός θα τάξει όλους μας σε μία θέση. Θα είναι θέση ευθύνης, να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μία σταθερή πολιτική κυβέρνηση, η οποία θα βγάλει τη χώρα από τη μέγγενη των προβλημάτων», κατέληξε ο υπουργός Επικρατείας.
ΣΥΡΙΖΑ: «Χωρίς ντροπή» η κυβέρνηση σχεδιάζει αλλαγή εκλογικού νόμου
Για «επιχείρηση αυτοεξευτελισμού του Μαξίμου» έκανε λόγο η αξιωματική αντιπολίτευση, με αφορμή τις πληροφορίες πως η κυβέρνηση σχεδιάζει να αλλάξει τον εκλογικό νόμο.
«Από πού κι ως πού η πολιτική σταθερότητα στη χώρα ταυτίζεται με την κυβέρνηση της ΝΔ και με έναν πρωθυπουργό, που έχει μπει στο στόχαστρο όλων των διεθνών μέσων ενημέρωσης για την παρακολούθηση των πολιτικών του αντιπάλων;», είναι το ερώτημα που έθεσαν πηγές του ΣΥΡΙΖΑ.
Απέδωσαν, μάλιστα, τον κυβερνητικό σχεδιασμό στην πτωτική πορεία της ΝΔ και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη, λόγω της ακρίβειας και των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Πόσο μάλλον, όπως υπογράμμιζαν, που οι αποκαλύψεις για τις υποκλοπές τερμάτισαν κάθε συζήτηση της «ΝΔ υπό τον κ. Μητσοτάκη» με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ για μετεκλογική κυβέρνηση συνεργασίας.
«Χωρίς ντροπή πάνε να αλλάξουν έναν εκλογικό νόμο που οι ίδιοι ψήφισαν, πριν καν τον εφαρμόσουν. Δεν σέβονται ούτε τη θεσμική λειτουργία του κράτους, ούτε το κράτος δικαίου. Αφού στο Μαξίμου επικαλούνται διψήφια δημοσκοπική διαφορά με τον ΣΥΡΙΖΑ, τρέμουν τον δικό τους εκλογικό νόμο;», σημείωσε χαρακτηριστικά κορυφαίο στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: «Η ΝΔ θα κάνει τα πάντα για να κρατηθεί στην εξουσία»
Σχολιάζοντας τα σενάρια περί αλλαγής του εκλογικού νόμου, πηγές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής σημείωναν χαρακτηριστικά:
«Η ΝΔ θα κάνει τα πάντα για να κρατηθεί στην εξουσία. Δεν έχουν μέτρο, γι’ αυτό είναι ικανοί να αλλάξουν και τον εκλογικό νόμο».
Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, έχει δηλώσει – όχι μόνο μία φορά – ότι λέει «όχι» τόσο στον Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο και στον Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του πρωθυπουργού την βραδιά των εκλογών.
Ωστόσο, αυτό που, πλέον, έπεισε όλες τις παρατάξεις ότι «κάηκε» κάθε περίπτωση μιας πιθανής συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ με τη ΝΔ, είναι η υπόθεση των υποκλοπών, με την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ.
Ένας εκλογικός νόμος που αμφισβητείται πριν καν εφαρμοστεί
Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, πως αν η κυβέρνηση αλλάξει τελικά τον εκλογικό νόμο, μιλάμε για ένα σύστημα που η ίδια ψήφισε μετά τις εκλογές του 2019 και θα… μπει «στο ράφι» πριν καν τεθεί σε εφαρμογή.
Ο εκλογικός νόμος που ψήφισε το 2019 η νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση της ΝΔ προβλέπει τα εξής:
– Κλιμακωτό μπόνους εδρών στα κόμματα που ξεπερνούν το κατώφλι του 25% στην κάλπη.
– Το μπόνους μπορεί να φτάσει και στις 50 έδρες για το πρώτο κόμμα, εφόσον όμως λάβει πολύ υψηλότερο ποσοστό.
– Στην περίπτωση αυτή, η αυτοδυναμία επιτυγχάνεται με ποσοστό περίπου 38%, ανάλογα με το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής (όσο υψηλότερο είναι αυτό το ποσοστό, τόσο πιο κοντά είναι η αυτοδυναμία).
Το μπόνους των 50 εδρών
Σύμφωνα με τα σενάρια που διακινούνται στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος, το σχέδιο είναι να επανέλθει το μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, που δινόταν ασχέτως ποσοστού.
Μιλάμε, ουσιαστικά, για επαναφορά του εκλογικού νόμο Παυλόπουλου (3636/2008) επί κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, που δίνει μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, από 40 έδρες που προέβλεπε ο εκλογικός νόμος Σκανδαλίδη ο οποίος ίσχυε μέχρι τότε.
Το ζήτημα επανέφερε στην επικαιρότητα ο βουλευτής της ΝΔ, Μάξιμος Χαρακόπουλος, την περασμένη εβδομάδα, ο οποίος σημείωσε πως «πρέπει να ξαναδούμε το ζήτημα του εκλογικού νόμου και να επανέλθουμε ενδεχομένως στο μπόνους των 50 εδρών».
Μάλιστα ο γαλάζιος βουλευτής «πέταξε το γάντι» στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς τον κάλεσε να αποδεχτεί την αλλαγή του εκλογικού νόμου με την επαναφορά του μπόνους των 50 εδρών, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Την πρόκληση αυτή πρέπει να την αποδεχτεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, εφόσον πιστεύει ότι θα κερδίσει τις εκλογές. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα».
«Απασχολεί την ΚΟ της ΝΔ»
Στο θέμα αναφέρθηκε και η Ντόρα Μπακογιάννη, που τόνισε πως ο «εκλογικός νόμος με το μπόνους των 50 εδρών δίνει πιθανότητες σταθερότητας πολύ πιο μεγάλες».
Ειδικότερα η πρώην υπουργός Εξωτερικών Μπακογιάννη ανέφερε: «Εγώ στέκομαι στη δήλωση του πρωθυπουργού, ο οποίος είπε ευθέως ότι δεν συζητάει αλλαγή του εκλογικού νόμου αυτή τη στιγμή».
Ωστόσο, προσέθεσε χαρακτηριστικά: «Τώρα, το ότι αυτό είναι ένα θέμα που απασχολεί, είναι αλήθεια ότι απασχολεί. Απασχολεί, με την έννοια ότι ένας από τους βασικούς στόχους και από τις βασικές αδυναμίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα, είναι ακριβώς η έλλειψη σταθερότητας η οποία απειλεί τον τόπο».
Η Ντόρα Μπακογιάννη, μάλιστα, επικαλέστηκε την κατάσταση στη γειτονική Ιταλία, μετά από την πτώση της κυβέρνησης Ντράγκι και την επίθεση των αγορών στα ιταλικά ομόλογα λόγω της αστάθειας και εξήγησε ότι το θέμα της αλλαγής του εκλογικού νόμου «είναι ένα θέμα που απασχολεί πολλούς συναδέρφους στην κοινοβουλευτική ομάδα» της ΝΔ.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Ντόρα Μπακογιάννη διευκρίνισε ότι «ο πρωθυπουργός είναι αυτός που έχει τον πρώτο λόγο».
