Το καλοκαίρι του 1958, οι New York Times αφιέρωσαν ένα μικρό δίστηλο για να αναγγείλουν την παρουσίαση ενός Ηλεκτρονικού «Εγκέφαλου» που αυτοεκπαιδεύεται! (“Electronic “Brain” Teaches Itself” ήταν ο ακριβής τίτλος).
Ο «Εγκέφαλος», πήρε γρήγορα το δρόμο για το νεκροταφείο των εφευρέσεων. Ο σπόρος της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) όμως, είχε αρχίσει να ριζώνει για τα καλά.
Από τις 30 Νοεμβρίου 2022, που κυκλοφόρησε το ChatGPT (Generative Pre-trained Transformer) έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου, ενώ μόνο την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του, ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο χρήστες.
Η ευκολία πρόσβασης στη μηχανή, η ταχύτητα των απαντήσεων και η δυνατότητα σύνθεσης ολοκληρωμένων τοποθετήσεων για τα πιο αναπάντεχα ερωτήματα αιχμαλωτίζουν τη φαντασία του χρήστη.
Η τεχνητή νοημοσύνη, έχει περάσει εδώ και καιρό το κατώφλι των εργαστηρίων και ρυθμίζει πολλές εφαρμογές και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Πλυντήρια, αυτοκίνητα, αναζητήσεις, μεταφράσεις, ψηφιακοί βοηθοί, τηλεόραση,… έχουν ενσωματώσει από καιρό αλγόριθμους που μαθαίνουν από τις επιλογές μας για να βελτιώσουν τις εμπειρίες μας και να αυξήσουν τα κέρδη των δημιουργών τους.
Συνήθως όμως, αυτά τα μοντέλα εκπληρώνουν μια λειτουργία κάθε φορά και η σχέση μας μαζί τους, είναι έμμεση.
Τι κάνει το ChatGPT
Το ChatGPT, με τη μηχανή που βρίσκεται πίσω του (GPT-3) επιτελεί ταυτόχρονα πολλές και διαφορετικές λειτουργίες. Προσφέρει όμως και κάτι άλλο. Δίνει τη δυνατότητα άμεσης διάδρασης στους τελικούς χρήστες.
Όταν οι άνθρωποι παίρνουν στα χέρια τους μια τεχνολογία, ανακαλύπτουν χρήσεις πέρα από τη φαντασία των δημιουργών της και απελευθερώνουν ασύλληπτες δυνατότητες.
Κανείς δε μπορούσε να προβλέψει π.χ. όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα κινητά τηλέφωνα ότι σύντομα θα μας πρότειναν διαδρομές, θα μέτραγαν τους παλμούς μας ή θα αντικαθιστούσαν φωτογραφικές μηχανές, ταυτότητες, πορτοφόλια, κ.α. τινά.
Είναι σαφές, ότι το ChatGPT, αντιπροσωπεύει μια σημαντική εξέλιξη στην ιστορία της ΤΝ. Η προβολή που έλαχε όμως, υπερτονίζει μάλλον τις δυνατότητές τόσο του ίδιου όσο και της εταιρίας που το ανέπτυξε, της Open.ai.:
- Το ChatGPT, δίνει την εντύπωση ότι διαθέτει εξαιρετική ευφυία. Κάνουμε το ίδιο λάθος με τις αριθμομηχανές ή την αυτόματη μετάφραση. Μπερδεύουμε την εκτέλεση πράξεων με τη σύλληψη ιδεών. Η ΤΝ, στις γνωστές εκδοχές της, προσφέρει έγκυρες απαντήσεις σε καλά δομημένες ερωτήσεις. Εκτελεί από απλές μέχρι εξαιρετικά σύνθετες συνταγές με γνωστά υλικά. Αυτό ίσως να το κάνει καλύτερα και πιο γρήγορα από το μέσο μάγειρα. Οι δομικές αλλαγές του κόσμου όμως, έρχονται με νέες συνταγές όχι με ανακύκλωση των υφιστάμενων.
- Η Open.ai, είχε παρουσιάσει σπουδαία επιτεύγματα και πριν το ChatGPT, έχει δε ανακοινώσει την άμεση κυκλοφορία ακόμη σπουδαιότερων. Στο γήπεδο όμως βρίσκονται και άλλοι. Το παιχνίδι της ΤΝ, έχει ανοίξει και διαρκώς παρουσιάζονται εντυπωσιακά αποτελέσματα τόσο από παραδοσιακούς παίχτες (DeepMind – Google, Meta, ByteDance, κ.α.) όσο και νέους ένθεν και εκείθεν του Ειρηνικού. Εδώ ίσως αξίζει να επισημάνουμε το γεγονός ότι είναι πολύ πιο εύκολο να τίθενται σε κυκλοφορία τεχνολογίες από εταιρίες όταν δεν διακυβεύονται σημαντικά εμπορικά συμφέροντα. Η Google π.χ., δεν είναι εύκολο να ρισκάρει την κυριαρχία της στις μηχανές αναζήτησης με την ενσωμάτωση αλγορίθμων που ενδεχομένως διαθέτει ήδη αλλά υπάρχει η πιθανότητα να δημιουργήσουν κάθε φύσης προβλήματα.
Η επιταχυνόμενη παραγωγή και αποθήκευση δεδομένων σε συνδυασμό με την αυξανόμενη επεξεργαστική ισχύ και την επινοητικότητα των ανθρώπων υπόσχονται ραγδαίες εξελίξεις. Η ΤΝ μετασχηματίζει το παρόν και διαμορφώνει το μέλλον μας ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μορφή τεχνολογίας.
Δε ρισκάρουμε τίποτα αν προβλέψουμε την έλευση συστημάτων ΤΝ που θα ξεπερνάνε τις δυνατότητες του είδους μας. Η εποχή δε της γενικής τεχνητής νοημοσύνης, ίσως έρθει πριν το τέλος του αιώνα μας.
Τα ερωτήματα
Σε αυτή την προοπτική, τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά: Ποιος θα ελέγχει τη νέα δύναμη; Θα ελέγχουμε εμείς τις ευφυείς μηχανές, ή θα ελέγχουν αυτές εμάς; Θα μας αντικαταστήσουν ή θα συγχωνευτούμε; Ποιος θα είναι ο ρόλος του ανθρώπου στην εποχή της ΤΝ;
Οι απαντήσεις μας, θα καθορίσουν το μέλλον.
Για την ώρα, η τεχνητή νοημοσύνη διανύει την περίοδο της προνηπιακής ηλικίας της. Μαθαίνει «απρόσμενα» γρήγορα και μας εκπλήσσει με τις προτάσεις της. Οι πράξεις της όμως κινούνται σε χαρτογραφημένα μονοπάτια. Καλά θα κάνουμε να ασχοληθούμε με το μέλλον της πριν φτάσει στην εφηβεία, γιατί τότε θα είναι αργά!
Χρήστος Παπαδόπουλος
