Μπορεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός να προανήγγειλε μια «ασυνήθιστη ΔΕΘ με πολλά δεν» και «χωρίς πομπώδεις νέες παροχές», η καθιερωμένη ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους παραγωγικούς φορείς που έγινε στη Θεσσαλονίκη με μια καθυστέρηση μιας εβδομάδας και χωρίς ιδιαίτερες τυμπανοκρουσίες, εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων που σηματοδότησαν οι καταστροφικές πλημμύρες στον θεσσαλικό κάμπο, είχε εν τέλει από όλα.
Ήταν μια ομιλία με πολλαπλά μηνύματα προς πολλές κατευθύνσεις και με πολλούς αποδέκτες, που στόχο είχαν να καταδείξουν ότι ο κ. Μητσοτάκης παραμένει ο κυρίαρχος του εγχώριου πολιτικού παιχνιδιού, αλλά περιείχε και λελογισμένες παροχές οι οποίες βελτιώνουν τα οικονομικά του μέσου νοικοκυριού, κυρίως μέσω του πρόωρου ξεπαγώματος των τριετιών στις αμοιβές των εργαζομένων, χωρίς, ωστόσο, να διαταράσσουν τη δημοσιονομική ισορροπία, όπως με μεγάλη σαφήνεια ξεκαθάρισε.
O πρωθυπουργός ξεκίνησε την ομιλία του επισημαίνοντας την πρωτοφανή δοκιμασία του τόπου, ο οποίος μέσα σε δύο εβδομάδες γνώρισε τη μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά και αμέσως μετά τη μεγαλύτερη πλημμύρα της ιστορίας του. Είναι, όπως είπε «γεγονότα τα οποία σκιάζουν το σήμερα, που οδηγούν όμως και σε έναν ριζικό επανασχεδιασμό μας για το αύριο». Ενώ δεσμεύτηκε πως «ό,τι χάσαμε, πολιτεία και πολίτες, θα το ξαναχτίσουμε μαζί (…) καλύτερα και χωρίς τα λάθη του παρελθόντος». Όπως επίσης και ότι «θα κάνουμε τα πάντα ώστε αυτή η άνιση μάχη μας με την κλιματική κρίση να μην γίνει μια μάχη χαμένη».
Η οργή των πολιτών και οι δύο όψεις του Κράτους
Σημείωσε ότι στη Θεσσαλία και στον Έβρο άκουσε «την οργή των πολιτών που θέλουν, δικαίως, το κράτος σε όλες του τις εκφάνσεις να επιτελεί τη βασική του αποστολή: να προστατεύει, δηλαδή, ζωές και περιουσίες», αλλά παρατήρησε ότι σε αυτές τις δύο τεράστιες φυσικές καταστροφές ο ίδιος είδε ξανά τις δύο όψεις του κράτους μας: «Από τη μία πλευρά τη σύγχυση αρμοδιοτήτων και τη συχνή μετάθεση ευθυνών», είπε συμπληρώνοντας: «Είδα, όμως, και συντονισμό, οργάνωση και κυρίως ηρωισμό. Ηρωισμό στο πεδίο, που έσωσε χιλιάδες ανθρώπους». Για τον σκοπό ευχαρίστησε τους εθελοντές, «που έδειξαν πόσο ισχυρά “αντισώματα” αλληλεγγύης έχει ο λαός μας», επισημαίνοντας ότι αποδείχθη έτσι ότι «ο καθρέφτης της σημερινής Ελλάδας δεν είναι η άθλια δολοφονία του Αντώνη στον Πειραιά».
«Ο δικός μας εχθρός ήταν και είναι η λάσπη της πλημμύρας. Γι’ αυτό και το συντονιστικό κυβερνητικό επιτελείο θα παραμείνει για όσο χρόνο χρειάζεται στη Λάρισα, οργανώνοντας την προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα: από τις οικοσκευές και τις επισκευές, μέχρι τη φροντίδα για τα νεκρά ζώα και την πλήρη λειτουργία των δικτύων ύδρευσης και άρδευσης», ανέφερε. Και αφού χαρακτήρισε σημαντικό το κόστος της αποκατάστασης, συμπλήρωσε: «Η οικονομία μας είναι σήμερα αρκετά ισχυρή για να το αντέξει και η πατρίδα μας διαθέτει το ειδικό διπλωματικό βάρος ώστε να διεκδικήσει και να πετύχει σημαντική ευρωπαϊκή βοήθεια».
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι από τις πρόσφατες καταστροφές «έχει γίνει πλέον σαφές ότι η Θεσσαλία σηκώνει στις πλάτες της παθογένειες πολλών δεκαετιών στα ζητήματα διαχείρισης των υδάτων της» και ανακοίνωσε απόφασή του με την οποία συγκροτείται άμεσα Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, υπαγόμενος στα υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος. Είπε ακόμη ότι «υποδομές, όπως δρόμοι, γέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές που παραδόθηκαν στο έλεος του νερού, θα ξαναφτιαχτούν, με πολύ γρήγορες διαδικασίες και με νέες, πιο ανθεκτικές προδιαγραφές».
Η ασφάλιση των περιουσιών και η συνεισφορά των εχόντων
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο ζήτημα των αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές. «Έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι όσοι ασφαλίζουν τα ακίνητά τους για φυσικές καταστροφές θα έχουν σε πρώτη φάση μία έκπτωση της τάξης του 10%, στα πλαίσια ενός συστήματος κινήτρων και αντικινήτρων που θα ενθαρρύνουν την ασφάλιση», είπε και συμπλήρωσε: «Δεν πρέπει, όμως, να σταματήσουμε μόνο εδώ. Η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να καταστεί άμεσα υποχρεωτική, ενώ θα προχωρήσει γρήγορα και η αναδιάρθρωση της ασφάλισης στην αγροτική παραγωγή. Και ναι, είναι καιρός να ξεκινήσει και στην Ελλάδα ένας δημόσιος διάλογος για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών, όλων των σπιτιών, όλων των παραγωγικών μονάδων από φυσικές καταστροφές. Σε έναν τόπο που αντιμετωπίζει φωτιές, πλημμύρες αλλά και σεισμούς, η επιδίωξη αυτή γίνεται μονόδρομος. Είναι ταυτόχρονα και μία μορφή συλλογικής προστασίας στην οποία έχουμε χρέος να μετέχουμε όλοι».
Στο ίδιο πνεύμα, κάλεσε τις μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα να συνεισφέρουν, έτσι ώστε το ειδικό αποθεματικό για φυσικές καταστροφές, ύψους 300 εκατομμυρίων, να ενισχυθεί και από το 2024 να φθάσει στα 600 εκατομμύρια. Η διαφορά θα προέλθει, όπως είπε, από την αύξηση του φόρου ημερήσιας διαμονής από ένα έως έξι ευρώ, ιδίως στα πολυτελή ξενοδοχεία, ενώ θα κληθούν να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση και εταιρίες όχι μόνο με τεχνογνωσία, αλλά και με κεφάλαια. «Μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες να γίνουν ανάδοχοι έργων υποδομής, σημαντικών έργων αναδάσωσης, οδικού δικτύου. Εταιρείες οικιακού εξοπλισμού να βοηθήσουν μέσα από εκπτώσεις που ήδη κάποιες έχουν εξαγγείλει για τους πληγέντες συμπολίτες μας, έτσι ώστε να ανακαινίσουν τα νοικοκυριά τους. Και βέβαια, ακμαίοι οργανισμοί, όπως η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, η οποία ήδη συνεισέφερε 50 εκατομμύρια ευρώ στο κοινό ταμείο της ανασυγκρότησης, αλλά και η Ένωση των Εφοπλιστών, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, οι απόδημοί μας να χρηματοδοτήσουν εθελοντικά αυτή τη νέα μεγάλη εθνική προσπάθεια».
Δείτε την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ
Πολιτική Προστασία και Ένοπλες Δυνάμεις
Αναφερόμενος σε αδρές γραμμές στην Πολιτική Προστασία, καθώς, όπως δήλωσε θα επανέλθει στο θέμα κατά τη συνέντευξη Τύπου, σημείωσε ότι όταν ολοκληρωθεί το Πρόγραμμα «Αιγίς», «θα μιλάμε πια για τελείως διαφορετικές υποδομές».’
Ενώ χαρακτήρισε μονόδρομο τη συστηματική συνεργασία της Πολιτικής Προστασίας με τις Ένοπλες Δυνάμεις, «με συγκεκριμένα πρωτόκολλα τα οποία πια θα πρέπει να ενεργοποιούνται προληπτικά σε βαθμό] εξονυχιστικής λεπτομέρειας». Και πρόσθεσε: «Μη γελιόμαστε, είμαστε σε έναν άτυπο πόλεμο, ο οποίος διεξάγεται μέσα σε συνθήκες ειρήνης. Και μια χώρα η οποία δαπανά το 3% του ΑΕΠ της για τις Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αξιοποιεί τις Ένοπλες Δυνάμεις όταν αντιμετωπίζει σημαντικές φυσικές καταστροφές και αυτό θα γίνεται από εδώ και στο εξής».
Δίνοντας επανειλημμένα προσωπικό τόνο στην ομιλία του ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις κρίσεις με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος στη διάρκεια της θητείας του στην πρωθυπουργία για να υπογραμμίσει: «Ποτέ δεν κρύφτηκα, ποτέ δεν διεκδίκησα το αλάθητο, αλλά και ποτέ δεν υποχώρησα στα εμπόδια, όσο ανυπέρβλητα και αν φαίνονταν. Το ίδιο θα κάνω και τώρα».
«Στην αδικία αντιτάσσουμε τη νομιμότητα»
Ιδιαίτερη αίσθηση, ωστόσο, προκάλεσε στους παριστάμενους στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο τα όσα διαμήνυσε σε άλλη αποστροφή της ομιλίας του που απευθυνόταν στους επιχειρηματίες που δεν θέλουν να πληρώνουν φόρους και να τηρούν τους κανόνες της Πολιτείας. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό «απλώνεται μια αίσθηση αυθαιρεσίας. Μια αίσθηση γενικευμένης ανομίας. Είναι ένα σαράκι το οποίο κατατρώει την ουσία της συλλογικής συνοχής που είναι η εμπιστοσύνη. Δεν με ενδιαφέρει, λοιπόν, αν κάποιοι το υπερασπιστούν. Ακόμη και αν πρόκειται για μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες, για κολοσσούς των τροφίμων, για ισχυρούς της ενέργειας ή του ποδοσφαίρου, για κομματικούς φίλους που ζητούν κάποιο ρουσφέτι. Δεν συγκυβερνούμε μαζί
τους. Στην αδικία αντιτάσσουμε την ισονομία».
Ο ίδιος είπε ότι «δεν είναι τυχαίο ότι η πολιτεία ξεκίνησε το κυνήγι της παρανομίας από τη Μύκονο και όχι από ένα ψαρονήσι. Ότι τα πρώτα πρόστιμα μπήκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις, που θεωρούσαν ότι επειδή είναι τόσο μεγάλοι κι επειδή πίστευαν ότι μπορούσαν να σηκώσουν πέντε τηλέφωνα να μιλήσουν σε πέντε γνωστούς, ότι θα γλίτωναν την εφαρμογή του νόμου. Εκεί μπήκαν τα πρώτα πρόστιμα, όχι στα μικρά μαγαζάκια της γειτονιάς».
Ο στόχος του πλεονάσματος και τα μέτρα για τη φοροδιαφυγή
Διακηρύσσοντας τη βούλησή του να μην υπάρξουν παροχές που θα διακινδυνεύσουν τη θετική πορεία στα δημόσια οικονομικά που επισφραγίστηκε από την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας επέμεινε ότι «η οικονομία μας πρέπει να έχει στο τέλος του έτους πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%». Όπως είπε, ο εθνικός αυτός στόχος «θα επιτευχθεί, είναι αδιαπραγμάτευτος για την κυβέρνηση και για το οικονομικό επιτελείο».
Στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη πάταξης της φοροδιαφυγής για την οποία ανακοίνωσε δέκα μέτρα και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι φοροφυγάδες θα υποχρεωθούν στο αυτονόητο. Να κάνουν τι; Να πληρώσουν, επιτέλους, τους φόρους που αναλογούν στο πραγματικό τους εισόδημα».
Όπως είπε, οι φόροι στηρίζουν το εθνικό ταμείο και επιστρέφουν με έργα στην κοινωνία. Είναι ο λόγος για τον οποίο το φορολογικό σύστημα αποτελεί τον κεντρικό βηματοδότη κάθε ανοικτής κοινωνίας. Η φοροδιαφυγή είναι μια κατάρα διπλή: είναι αντικοινωνική, είναι αντιεπιχειρηματική. Οι λέξεις “φιλελευθερισμός” και “φοροδιαφυγή” είναι πάντα λέξεις αντίθετες».
Γενικεύοντας την αναφορά του συνέχισε: «Η νομιμότητα, άλλωστε, σε όλες τις εκφάνσεις, γίνεται ένα στοίχημα της εποχής. Και γίνεται το πεδίο της μεγάλης σύγκρουσης με όποια συντεχνία εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό. Όχι μόνο με τους φοροφυγάδες. Με κάθε εστία παρασιτισμού. Με άλλα λόγια, ανοίγουμε μέτωπο με τον κρατικό θύλακα ο οποίος αδιαφορεί. Ανοίγουμε μέτωπο, όμως, και με τον πολίτη, ο οποίος ανάβει ανεύθυνα φωτιά στο ακαθάριστο οικόπεδο του. Με τα κυκλώματα των διακινητών μεταναστών από το εξωτερικό, αλλά και με τους χούλιγκανς. Τους καταπατητές του δημόσιου χώρου στο εσωτερικό, είτε αυτό λέγεται πανεπιστήμιο είτε λέγεται παραλία είτε λέγεται δρόμος. Όπως ανοίγουμε μέτωπο, και με τους λίγους δικηγόρους και δικαστές που καθυστερούν την απονομή της Δικαιοσύνης. Γιατί και αυτή αποτελεί φρένο που καθυστερεί τον εκσυγχρονισμό».
«Νομιμότητα παντού» και αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα
Με αυτή την αφορμή ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη να αποδεσμευτούν μέσα στον επόμενο μήνα 2.500 στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. από τη φύλαξη των δημοσίων προσώπων. «Πρώτη η δική μου ασφάλεια μειώνεται στο μισό. Αυτό θα ισχύσει για υπουργούς, βουλευτές, αξιωματούχους. Αυτοί οι αστυνομικοί πρέπει να είναι στο δρόμο, στα Αστυνομικά Τμήματα. Όσο για επιχειρηματίες και άλλους παράγοντες, λυπάμαι, στο εξής ας χρηματοδοτούν οι ίδιοι την προστασία τους».
Ανακοινώνοντας, εξάλλου, στοχευμένες παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα που δρομολογούνται από το υπουργείο Δικαιοσύνης, είπε χαρακτηριστικά: «Το σύνθημα “νομιμότητα παντού” γίνεται τίτλος και του επόμενου κύματος των μεταρρυθμίσεων. Με τη Δικαιοσύνη στο επίκεντρο, να πολεμά πριν από όλα την ατιμωρησία».
Διαβεβαίωσε, με αυτή την ευκαιρία, για την πρόθεσή του να τρέξουν πιο γρήγορα οι αλλαγές ώστε να γίνουν πράξη. Και συμπλήρωσε: «Σε όσους καλόπιστα σχολιάζουν ότι τάχα “δεν ξεκινήσαμε καλά”, τους απαντώ πάντα “σας ακούω”. Υπόσχομαι, ωστόσο, ότι όσο και αν χάνουμε κάποιες μάχες, στο τέλος θα κερδίσουμε τον πόλεμο. Όπως ακριβώς τον κερδίσαμε και την προηγούμενη τετραετία. Να το θυμάστε αυτό».
