Αυτό κάνει «καθαρό» εγκύκλιος του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργου Πιτσιλή, η οποία δίνει οδηγίες για το πώς μπορεί να επιτευχθεί απαλλαγή από την οφειλή. Μία βασική παράμετρος πάντως για να γίνει αυτό είναι ο οφειλέτης να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει.
«Αυτοδίκαιη» η απαλλαγή του οφειλέτη
Προϋπόθεση για τη διαγραφή του χρέους που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της ρύθμισης είναι η τήρηση των όρων της διευθέτησης των οφειλών που αποφάσισε το δικαστήριο και οι οποίοι θα πρέπει να πιστοποιηθούν με συγκεκριμένη διαδικασία.
Με εγκύκλιο του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή δίνονται διευκρινίσεις σε μια σειρά κρίσιμων παραμέτρων απαλλαγών και διαγραφών για αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις.
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν.3869/2010, η κανονική εκτέλεση από τον οφειλέτη των υποχρεώσεών του που επιβλήθηκαν με τη δικαστική απόφαση που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 8 παρ. 2, 4 και 5 του νόμου, δηλαδή η συμμόρφωση προς την υποχρέωση σύμμετρων καταβολών προς όλους τους πιστωτές, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση αυτή και στο νόμο, για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνεπάγεται την απαλλαγή του οφειλέτη από «κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο οφειλής» αναφορικά με τις οφειλές που εντάχθηκαν στη ρύθμιση.
Η απαλλαγή του οφειλέτη, όπως ρητά προβλέπεται, είναι «αυτοδίκαιη» ενώ είναι προαιρετική η υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη στο Ειρηνοδικείο για πιστοποίηση της απαλλαγής του από το υπόλοιπο των χρεών του.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή από το χρέος
Για να επέλθει η απαλλαγή του οφειλέτη από απαίτηση του Δημοσίου πρέπει σωρευτικά να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
- Να έχει περιληφθεί η απαίτηση του Δημοσίου ως πιστωτή στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών που περιλαμβάνεται στην αίτηση του οφειλέτη ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου και να μην έχει εξαιρεθεί από το δικαστήριο.
- Να έχει επιδοθεί η αίτηση του οφειλέτη περί υπαγωγής των οφειλών του στον ν. 3869/2010 στον δικαιούχο-πιστωτή της απαίτησης (Δημόσιο), καθώς διαφορετικά ο τελευταίος δεν θα έχει καταστεί διάδικος και δεν θα δεσμεύεται από την απόφαση που θα εκδοθεί, εκτός εάν ο πιστωτής ασκήσει κύρια παρέμβαση στην ανοιγείσα δίκη, οπότε σε αυτή την περίπτωση καθίσταται διάδικος και δεσμεύεται από τη δικαστική απόφαση που εκδίδεται.
- Να έχει συμμορφωθεί ο οφειλέτης στη ρύθμιση των οφειλών του, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση και το νόμο, στις οριζόμενες καταβολές εντός της τριετίας, προς όλους τους πιστωτές, στις οποίες συνυπολογίζονται οι καταβολές από την κατάθεση της αίτησης έως την έκδοση της οριστικής απόφασης. Επομένως, δεν αρκεί μόνη η συμμόρφωση του οφειλέτη προς την κανονική εκτέλεση των υποχρεώσεών του έναντι ενός μόνου πιστωτή (ως είναι το Ελληνικό Δημόσιο), αλλά απαιτείται η συμμόρφωσή του έναντι του συνόλου των πιστωτών, των οποίων οι απαιτήσεις καταλαμβάνονται από τη δικαστική ρύθμιση. Η διαπίστωση της ως άνω προϋπόθεσης, ήτοι της κανονικής εκτέλεσης των υποχρεώσεων του οφειλέτη προς όλους τους πιστωτές, γίνεται με την προσκόμιση εκ μέρους του οφειλέτη εξοφλητικών αποδείξεων από τους λοιπούς πιστωτές των οποίων οι απαιτήσεις ρυθμίζονται από τη δικαστική απόφαση, στις οποίες θα πιστοποιείται ότι ο αιτών οφειλέτης έχει συμμορφωθεί στις έναντι αυτών υποχρεώσεις του, όπως αυτές ρυθμίζονται από την εκάστοτε δικαστική απόφαση και ότι δεν υπολείπεται καμία δόση από τις οριζόμενες στη δικαστική απόφαση. Η προσκόμιση των βεβαιώσεων αυτών παρέλκει, όταν η απαλλαγή πιστοποιείται με δικαστική απόφαση.
Τι ισχύει για χρέη που «τακτοποιούνται» πριν από την τριετία
Επιπλέον:
- Η έννομη συνέπεια της απαλλαγής του οφειλέτη επέρχεται καιεάν αυτός εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τουνωρίτερα, δηλαδή πριν από την πάροδο της τριετίας.
- Η απαλλαγή του οφειλέτη επέρχεται ανεξαρτήτως από την τήρηση της ρύθμισης του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 (για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του οφειλέτη), η οποία ενδέχεται να μην εξελιχθεί ομαλά. Στην περίπτωση αυτή, ο οφειλέτης επιτυγχάνει μεν απαλλαγή κατά το άρθρο 11 παρ. 1 του νόμου, ενδέχεται όμως να αντιμετωπίσει την καταγγελία της ρύθμισης από τον πιστωτή και την ενεργοποίηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της κύριας κατοικίας του, αν καθυστερήσει τέσσερις τουλάχιστον μηνιαίες δόσεις (άρθρ. 9 παρ. 3 του νόμου).
- Σε περίπτωση που κατά τον χρόνο της απαλλαγής εκκρεμεί ακόμα η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη από τον εκκαθαριστή για την ικανοποίηση των πιστωτών,η εκκρεμότητα αυτή δεν αποτελεί κώλυμα κατά τον νόμογια την επέλευση της απαλλαγής και την πιστοποίηση αυτής από το δικαστήριο.
- Σε περίπτωση που η απαλλαγή πιστοποιείται με δικαστική απόφαση καθίσταται ασφαλέστερη η διαπίστωση της επέλευσης της απαλλαγής, της έκτασης αυτής και των επιφυλάξεων υπό τις οποίες τυχόν τελεί.
Από το χρονικό σημείο επέλευσης της απαλλαγής, οι οφειλές για τις οποίες απαλλάσσεται ο οφειλέτης δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση στον οφειλέτη αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του Δημοσίου και δεν λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του οφειλέτη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο κατ’ άρθρο 25 του ν. 1882/1990, όπως ισχύει. Επίσης, για τις οφειλές αυτές δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του οφειλέτη μέτρα διασφάλισης, καθώς και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη των οφειλών που υπόκεινται σε απαλλαγή ούτε διοικητικά μέτρα λόγω μη καταβολής των οφειλών που υπόκεινται σε απαλλαγή, όπως το μέτρο των παρ. 1, 2 και 4 του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α’66), όπως ισχύει («Δημοσιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο»), ενώ αίρονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που έχουν επιβληθεί για την είσπραξη των οφειλών που υπόκεινται σε απαλλαγή.
Πώς μπορεί να διαγραφεί η οφειλή
Για να επέλθει η διαγραφή των οφειλών στις οποίες εκτείνεται η απαλλαγή πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Να έχει καταστεί αμετάκλητη η δικαστική απόφαση με την οποία ρυθμίστηκαν οι οφειλές σύμφωνα με το ν. 3869/2010.
β. Να έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την άσκηση αίτησης έκπτωσης, δηλαδή να έχουν παρέλθει 2 έτη από την επέλευση της απαλλαγής, χωρίς να έχει ασκηθεί από πιστωτή αίτηση έκπτωσης ή, σε περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση έκπτωσης, να έχει εκδοθεί αμετάκλητη απορριπτική απόφαση επί αυτής.
γ. Να μην υφίστανται άλλοι οφειλέτες / ευθυνόμενα πρόσωπα πέραν του απαλλασσόμενου οφειλέτη για τις οφειλές που υπόκεινται σε απαλλαγή.
δ. Εφόσον με τη δικαστική απόφαση εξαιρείται από την εκποίηση η κύρια κατοικία του οφειλέτη, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010, να έχει ολοκληρωθεί η αποπληρωμή των δόσεων που ορίζονται σε αυτή.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
