Στα ύψη βρίσκονται οι ανάγκες των ασθενών για φάρμακα, όμως ο περιορισμένος προϋπολογισμός που προβλέπεται, οδηγεί σε δυσθεώρητες υποχρεωτικές επιστροφές στις φαρμακευτικές που διαθέτουν τα φάρμακα αυτά στην αγορά.
Στα νοσοκομεία, οι αυξημένες ανάγκες των ασθενών οδηγούν σε υπέρβαση της δαπάνης κατά 74%, στον ΕΟΠΥΥ η υπέρβαση για φάρμακα σοβαρών παθήσεων φτάνει το 62%, ενώ ακόμη και για τρέχοντα φάρμακα από τα φαρμακεία, η υπέρβαση φτάνει το 44%.
Τα ίδια αυτά ποσοστά, αποτελούν και τα ποσά των επιστροφών που πληρώνει η φαρμακοβιομηχανία για τις πωλήσεις των φαρμάκων της, καθώς τα μέτρα περιορισμού της ζήτησης δεν έχουν ακόμα αποδώσει.
Η κατάσταση που δημιουργείται δεν είναι βιώσιμη ούτε για τις φαρμακευτικές, ούτε όμως και για τους ασθενείς που δεν γνωρίζουν αν θα έχουν στη διάθεσή τους την απαιτούμενη θεραπεία.
H ρήτρα συνυπευθυνότητας που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λήγει το 2025 και δεν υπάρχει καμία δέσμευση της Πολιτείας για την επόμενη ημέρα
Στη μειωμένη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής περίθαλψης στάθηκε η πρόεδρος του Pharma Innovation Forum (PIF) Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, στην προσπάθεια αναζήτησης λύσης, τονίζοντας ότι οι «τονωτικές ενέσεις» του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν θα μειώσουν αρκετά τις υποχρεωτικές επιστροφές rebate και clawback, ενώ παραμένει άγνωστο τι θα γίνει μετά τη λήξη του προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τα προβλήματα πρόσβασης στις καινοτόμες θεραπείες στη χώρα μας, παρουσίασαν εκπρόσωποι του PIF στη διάρκεια δημοσιογραφικής συνάντησης, κατά την οποία το PIF πρότεινε την έναρξη διαλόγου με την κυβέρνηση για την από κοινού δέσμευση των δύο πλευρών – φαρμακοβιομηχανίας και Κυβέρνησης – σε ένα Σύμφωνο Συνεργασίας για τη βιωσιμότητα του συστήματος φαρμακευτικής περίθαλψης.
Όπως τονίσθηκε στη συνάντηση, παρότι η φαρμακοβιομηχανία χρηματοδοτεί το σύστημα υγείας στο κομμάτι της φαρμακευτικής περίθαλψης, εντούτοις, μόνο οι μισές καινοτόμες θεραπείες από αυτές που έχουν εγκριθεί στην Ευρώπη την τελευταία τετραετία, είναι διαθέσιμες στη χώρα μας και αυτές υπό προϋποθέσεις.
Συγκεκριμένα, μόνο το 25% των καινοτόμων θεραπειών είναι πλήρως διαθέσιμες, ενώ άλλο ένα 23% είναι διαθέσιμες μέσω ΙΦΕΤ. Η τελευταία λύση (του ΙΦΕΤ), εντάσσεται στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης η οποία λειτουργεί μέσω ατομικών αιτημάτων των ασθενών, προκαλώντας καθυστερήσεις στους ίδιους, αλλά και επιβαρύνοντας τη φαρμακευτική δαπάνη.
Η πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης αναμένεται να βαίνει αυξανόμενη τα επόμενα χρόνια, τόσο λόγω των αναγκών των ασθενών, όσο και λόγω των νέων θεραπειών που αναπτύσσονται, όμως οι περιορισμοί των δαπανών αναμένεται να εκτινάξουν τις υποχρεωτικές επιστροφές πάνω και από το 90% των πωλήσεων ως το 2028, με αποτέλεσμα να τίθεται θέμα βιωσιμότητας των φαρμακευτικών, αλλά και της πρόσβασης των ασθενών στα αναγκαία φάρμακα.
Σύμφωνα με την κ. Μπαρμπετάκη, η ρήτρα συνυπευθυνότητας που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λήγει το 2025 και δεν υπάρχει καμία δέσμευση της Πολιτείας για την επόμενη ημέρα. Αντίθετα, οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν έχουν ακόμη λάβει τα συνολικά σημειώματα για τις επιστροφές του 2023. Για τα δε νοσοκομειακά φάρμακα, δεν έχει εκδοθεί ούτε καν το σημείωμα clawback του πρώτου εξαμήνου του 2023.
Και ενώ τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί για τον έλεγχο της ζήτησης, όπως τα δεσμευτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα, η ηλεκτρονική διασύνδεση των νοσοκομείων, ο φάκελος υγείας, τα DRGs στα νοσοκομεία μπορούν να προάγουν τη χρηστή διαχείριση της φαρμακευτικής δαπάνης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς υγείας, όμως τίποτα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και επιπλέον, χρειάζεται χρόνος για να αποδώσουν.
Το Σύμφωνο Συνεργασίας
Το PIF προτείνει για την κατάρτιση του Συμφώνου, μεταξύ Κυβέρνησης – φαρμακοβιομηχανίας και διαβούλευση με τις ενώσεις ασθενών, για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος προβλεψιμότητας και σταθερότητας, αλλά και προσδιορισμό στόχων με πολιτικές, προϋπολογισμό, χρονοδιάγραμμα κλπ.
Η Κυβέρνηση θα μπορεί να δεσμευτεί με το Σύμφωνο για:
- Επαρκή προϋπολογισμό φαρμάκου, ανακατανομή πόρων μεταξύ οδών διάθεσης και πλαφόν στα ποσοστά επιστροφών,
- Έλεγχο της κατανάλωσης με δεσμευτικά πρωτόκολλα και ενίσχυση πολιτικών υποκατάστασης και
- Επαναπροσδιορισμό των κριτηρίων συμψηφισμού του clawback με επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης
Αντίστοιχα, η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία θα μπορεί να δεσμευτεί με το Σύμφωνο για:
- Εντατικότερο επενδυτικό αποτύπωμα στην κλινική έρευνα και
- Συνεργασία σε προγράμματα εκσυγχρονισμού του ΕΣΥ και προσέλκυσης επενδύσεων (PIF Big Data / RWD Program, PIF Accelerator για την παροχή τεχνογνωσίας για την αποδοτικότερη χρήση της φαρμακευτικής περίθαλψης).
