Ένα από τα διαμάντια της Πιερίας!
Ένα από τα διαμάντια της Πιερίας!
Το δέντρο της ελιάς στην αρχαία Ελλάδα θεωρούνταν ένα σύμβολο ειρήνης, γονιμότητας, εξαγνισμού, ισχύος, νίκης και μετάνοιας, διαδραματίζοντας ένα βασικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό των αρχαίων. Η σημασία του ελαιολάδου ήταν επίσης ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς το λάδι πέρα από την καθημερινή χρήση του στο φαγητό, χρησιμοποιούνταν και σε διάφορες άλλες εφαρμογές, όπως στη βυρσοδεψία, στην υφαντική, στο φωτισμό, στην αρωματοποιία, στη φαρμακευτική, στην ιατρική, αλλά και σε διάφορες λατρευτικές τελετές.
Η διαδικασία της παραγωγής λαδιού ακολούθησε μια εξελικτική πορεία, και στις μέρες μας το λάδι δεν βγαίνει με τη σύνθλιψη του ελαιόκαρπου με το χέρι αλλά από σύγχρονα ελαιοτριβεία που μας το παραδίδουν τυποποιημένο και έτοιμο για χρήση.
Στη βόρεια Πιερία και ειδικά στο λιμάνι της Μεθώνης βρέθηκαν πιθάρια αποθήκευσης λαδιού έτοιμα για εξαγωγή στις πόλεις της Ελλάδος. Φαίνεται λοιπόν ότι η καλλιέργεια έχει παράδοση στον τόπο μας.
Αυτή την παράδοση ακολουθεί αξιοποιώντας την ντόπια παραγωγή το ελαιοτριβείο ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΩΝΗ. Παραλαμβάνει τον ελαιόκαρπο της Βόρειας Πιερίας και όχι μόνο, και παράγει ένα εξαιρετικό λάδι, ισάξιο της ελληνικής παραγωγής.
Η επιχειρηματική ευστροφία του και η κοινωνική εταιρική ευθύνη τον οδήγησε σε κάτι πρωτοποριακό στην αξιοποίηση των χρησιμοποιημένων τηγανέλαιων, που με την ανακύκλωσή τους παράγουν βιομάζα και αφαιρούν ένα τοξικό αποτύπωμα από το περιβάλλον.
Λάτρης της πιερικής γης, πιστεύει ότι έχει πολλές επιχειρηματικές δυνατότητες ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα στον οποίο στρέφεται με ένα μοντέρνο τρόπο, τον αξιοποιεί, τον επεκτείνει και τον συνδέει με τον τουρισμό. Η επιχείρηση ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΩΝΗ είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση.
Μιλήσαμε με τον πρόεδρο της εταιρείας κ. Αντώνη Χατζηανδρώνη, ο οποίος ήταν αποκαλυπτικός.
Ιδρύσατε την επιχείρησή σας πριν από 20 χρόνια. Μιλήστε μας την πορεία της και πόσο σας ικανοποιεί.
Ιδρύσαμε την εταιρία το 2000. Ανοίξαμε το ελαιουργείο καθώς δεν υπήρχε εδώ στην περιοχή, ούτε στην Ημαθία. Στη βόρεια Πιερία υπήρχε ένα μόνο τότε. Τα πρώτα χρόνια εξυπηρετούσαμε και την Ημαθία. Η επιλογή ήταν καθοριστική καθώς από τη Βόρεια Πιερία μέχρι Ημαθία και Πέλλα δεν υπήρχε άλλο ελαιοτριβείο.
Πήγαμε αρκετά καλά. Μέσα σε 4 χρόνια ήρθαμε πρώτοι σε παραγωγή ελαιολάδου όχι μόνο στο Νομό αλλά σε τέσσερις νομούς, και από τότε εξακολουθούμε να είμαστε πρώτοι σε παραγωγοί ελαιολάδου σε αυτούς του Νομούς δεν άλλαξε κάτι. Αυτά είναι επίσημα στοιχεία σύμφωνα με τον πυρήνα που παραδίδουμε. Και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι.
Προχωρήσατε σε κάτι καινοτόμο με την περισυλλογή τηγανελαίου και τη μετατροπή του σε καύσιμη βιομάζα. Σε ποιο σημείο βρίσκεται το δεύτερο κομμάτι της εταιρείας σας, γιατί πραγματικά είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση;
Στην πορεία το 2001 που ήταν ο μεγάλος παγετός και έπαθαν ζημιά πάρα πολλά ελαιόδεντρα, πάγωσαν και έκαναν 2-3 χρόνια να δώσουν παραγωγή.
Τότε χρειάστηκε να κάνουμε κάτι διαφορετικό και πρωτοποριακό. Την εποχή εκείνη, καθώς είχα δει να γίνεται στην Αυστρία, αποφάσισα να κάνω συλλογική πιλοτικά αρχικά, τη συλλογή τηγανελαίου. Ήξερα ότι γίνεται βιοντίζελ. Αρχίσαμε τη συλλογή αλλά δεν ξέραμε τι να τα κάνουμε. Ψάχνοντας βρήκα ένα εργοστάσιο στην Ουγγαρία και έκανα εξαγωγή εκεί του τηγανέλαιου που συγκέντρωνα.
Όταν είδα ότι το πράγμα αυτό άρχισε να λειτουργεί, γιατί αρχικά οι εστιάτορες ήταν δύσπιστοι στην πρότασή μας, και διαπίστωσαν και οι ίδιοι το καλό που κάνει στις αποχετεύσεις και είδαν την ανταποδοτικότητα, καθώς υπήρχε και ευκολία στη συλλογή, με δικό μας βαρέλι που βρισκόταν δίπλα στις κουζίνες τους, τότε κατάλαβαν πόσο χρήσιμο ήταν να λειτουργούν προς το συμφέρον τους. Οπότε άρχισε να υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και κάναμε το άλμα, αγοράσαμε 3 φορτηγά και προσλάβαμε 7 εργαζόμενους, και αρχίσαμε να συλλέγουμε μεγαλύτερη ποσότητα έως και 1500 τόνους το χρόνο, τηγανέλαιο.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να βοηθηθούμε και εμείς οικονομικά, μέχρι να φτάσουν σε ένα σημείο να παράγουν πλέον οι ελαιοπαραγωγοί, καθώς χρειάστηκε μια 5ετία να συνέλθουν τα δένδρα από το σοκ που είχαν πάθει. Το διάστημα αυτό τα βγάλαμε πέρα καλά χάρη σε αυτή τη νέα δραστηριότητα. Είμαστε άλλωστε μοναδικοί την εποχή εκείνη.
Εμείς συλλέγουμε λάδια από χώρους εστίασης ή από Νοσοκομεία, φυλακές, γιατί διαθέτουμε την πιστοποίηση που έχει εκδοθεί από τη Γερμανία καθώς τηρούμε τις προϋποθέσεις. Έτσι μπορούμε να συνεργαστούμε με τον ΕΦΕΤ και τα δημόσια ιδρύματα. Π.χ. όταν ΕΦΕΤ έχει κατασχεμένα λάδια και θέλει να τα καταστρέψει, τότε με απόφαση του Εισαγγελέα μας φωνάζει. Κάνουμε πρωτόκολλο παραλαβής, καταστρέφουμε τις συσκευασίες, και το περιεχόμενο το διαθέτουμε για την παραγωγή βιοκαυσίμου. Το άλλο βιοκαύσιμο είναι το στερεό βιοκαύσιμο, αυτό που βγαίνει από τα υπολείμματα της ελιάς. Είναι το πυρινόξυλο. Εμείς έχουμε δική μας παραγωγή πυρινόξυλο 2.500 τόνους ετησίως. Το στέλνουμε στο ελαιουργείο, παίρνουν το πυρυνέλαιο και μας στέλνουμε το πυρινόξυλο το οποία διαθέτουμε για εμπορία. Το συσκευάζουμε και το εμπορευόμαστε. Δεν είναι πέλετ, είναι το σπασμένο κουκούτσι της ελιάς όπως βγαίνει από το ελαιοτριβείο, αφού έχει στεγνώσει τελείως και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους ανάλογους λέβητες.
Ας επανέλθουμε στο ελαιοτριβείο. Επεξεργάζεστε ελιές από την Πιερία ή και άλλες περιοχές;
Οι περιοχές είναι κυρίως η Πιερία, η Ημαθία, Πέλλα, Κιλκίς και Δυτική Θεσσαλονίκη.
Πόση είναι η παραγωγή λαδιού στη Βόρεια Πιερία;
Το δικό μας ελαιουργείο μπορεί να κάνει έως 400 τόνους παραγωγή. Δεν είναι μόνο από το Νομό Πιερίας, είναι και από τους άλλους νομούς, όπως σας είπα. Υπολογίζω πάντως πως η παραγωγή της Βόρειας Πιερίας είναι 400- 600 τόνους ετησίως.
Είναι ποιοτικό το λάδι που παράγουμε;
Αυτή η ερώτηση είναι πολύ σημαντική, γιατί δεν μας γνωρίζει το ευρύ κοινό, ενώ θα έπρεπε γιατί παράγουμε πολύ ποιοτικό ελαιόλαδο. Πρώτα γιατί προέρχεται από τις ντόπιες ποικιλίες που έχουμε. Κάνουμε ένα εξαιρετικό ελαιόλαδο, όπως είναι του Προδρόμου, του Κολινδρού, της Σκοτίνας, που είναι αντοχής στο φαγητό και πολύ ποιοτικό ως λάδι. Και δεύτερον επειδή έχουμε το πρόβλημα του καιρού, δηλαδή εμείς δεν μπορούμε να μαζεύουμε ούτε το Γενάρη, ούτε το Φλεβάρη, αναγκαστικά θα μαζέψουμε από 20 Οκτωβρίου έως 20 Δεκεμβρίου το πολύ. Γιατί φοβόμαστε τους παγετούς που μπορεί να καταστρέψουν την παραγωγή. Με αποτέλεσμα να μαζεύουμε άγουρα. Με αποτέλεσμα να έχουμε αγουρέλαιο, δηλαδή με χαμηλά οξέα. Επίσης δεν είναι κορεσμένη η περιοχή με ελαιώνες, με αποτέλεσμα και ο δάκος που κτυπάει να μην είναι τόσο έντονος, όσο είναι στην Πελοπόννησο, τη Φθιώτιδα ή την Κρήτη γιατί δεν είναι μονοκαλλιέργειες. Οι άλλες καλλιέργειες που υπάρχουν στην περιοχή δεν ευνοούν το δάκο.
Που διατίθεται η παραγωγή του λαδιού της Πιερίας; Έχουμε εξαγωγές;
Η καλλιέργεια παραγωγής στην Πιερία είναι μικρής έκτασης, δηλαδή ένας μέσος όρος γύρω στα 10-12 στρέμματα κάθε παραγωγού που συνήθως είναι το λάδι για το σπίτι, για τους συγγενείς. Τώρα τελευταία άρχισαν να δημιουργούνται μεγάλοι παραγωγοί, που καλλιεργούν 40-50 στρέμματα. Αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει στο πικ της παραγωγής για να φτάσουμε να έχουμε εξαγωγές. Εμείς σαν εταιρεία βέβαια κάνουμε κάποιες εξαγωγές. Συγκεκριμένα στη Ν. Υόρκη, και στη Γαλλία σε σταθερούς πελάτες και δεν ασχολούμαστε με τίποτα περισσότερο, μέχρι να φτάσουμε στη δική μας παραγωγή, να εξασφαλίσουμε μια μίνιμουμ ποσότητα και να πούμε ότι μπορούμε να διασφαλίσουμε 30 τόνους το χρόνο, αλλά σταθερά. Αυτό δεν είμαστε σε θέση να το κάνουμε ακόμα.
Είστε όμως και ελαιοπαραγωγοί. Είστε μια κάθετη μονάδα. Πότε τα προλαβαίνετε όλα αυτά;
Η εταιρεία διαθέτει αυτή τη στιγμή 2.500 δέντρα ελιές και πολύ σύντομα σκοπεύουμε να φτάσουμε στις 3.500 δέντρα ελιές. Τώρα πως προλαβαίνονται όλα αυτά. Όσον αφορά την καλλιέργεια επειδή είμαστε πολύ οργανωμένοι και με μεγάλη εμπειρία στο αντικείμενο συνεργαζόμαστε και με καθηγητές από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ιδιαίτερα ο γιός μου, εταίρος στην επιχείρηση, που είναι γεωπόνος και ασχολείται με καλλιέργειες, έχουμε άτομα σταθερά, όπως έχουμε στους άλλους τομείς της εταιρίας, που ειδικεύτηκαν στον τομέα και ασχολούνται αποκλειστικά με την καλλιέργεια των ελαιοδέντρων. Για μας είναι εύκολο καθώς διαθέτουμε όλα τα σύγχρονα μηχανήματα και το εκπαιδευμένο προσωπικό.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα σας; Ο πρωτογενής τομέας είναι ένας κλάδος που δεν θίγεται από τις σημερινές κρίσεις υγειονομικές π.χ. βλέπετε περαιτέρω εξέλιξη;
Εμείς σαν εταιρεία έχουμε στόχο να φτάσουμε στις 3.500 ελαιόδεντρα για να φτάσουμε σε μίνιμουμ σταθερή παραγωγή. Το επόμενο βήμα μας είναι μία τυποποίηση όχι μεγάλης έκτασης. Οσο να καλύπτει τις δικές μας ανάγκες και να κάνουμε ορισμένες συσκευασίες που ήδη σχεδιάζουμε γιατί ήδη μας ζητούν κάτι εξειδικευμένο τόσο στη Νέα Υόρκη, όσο και στη Γαλλία, με καλύτερο ντιζάιν. Αυτό όμως προϋποθέτει το μίνιμουμ της δικής μας παραγωγής. Δεν θέλουμε να εμπορευτούμε άλλο ελαιόλαδο γιατί θέλουμε να έχουμε εξασφαλισμένη ποιότητα. Θα ήταν εύκολο να αγοράσουμε 50 τόνους και να το εμπορευτούμε. Εμείς θέλουμε λάδι από την περιοχή μας και αν είναι δυνατό να το κάνουμε και ΠΟΠ με τις ντόπιες ποικιλίες. Δεν επιθυμούμε άλματα πορευόμαστε βήμα – βήμα. Προσπαθούμε να επενδύσουμε πρωτίστως στην ποιότητα.
Επειδή βιώνουμε μια πρωτοφανή περίοδο και υπάρχει μεγάλη απογοήτευση στους επαγγελματίες, τι θα συμβουλεύατε στους ανθρώπους που πλήττονται και είναι φυσικό να χάνουν το θάρρος τους;
Το θέμα είναι όταν πέφτεις να μπορείς να ξανασηκωθείς. Αν δεν πέσεις δεν σηκώνεσαι. Ως άνθρωποι δεν πρέπει να απογοητευόμαστε αλλά να προσπαθούμε. Να βάζουμε κοντινούς στόχους. Αν βάλεις στόχο ένα μέτρο οι περισσότερες πιθανότητες είναι να τον πετύχεις. Αν βάλεις 100 μέτρα δύσκολα τον πετυχαίνεις. Και θα απογοητευτείς και θα σταματήσεις. Πάμε μέτρο – μέτρο.
Θέλετε να προσθέσετε τίποτε άλλο;
Θέλω να πω ότι άρχισε η παραγωγή και είμαστε στο πικ. Θέλω να πληροφορήσω όλους τους ελαιοπαραγωγούς, είτε είναι πελάτες μας εδώ στην εταιρεία είτε δεν είναι ότι μπορούν παίρνουν πληροφορίες από μας. Έχουμε δημιουργήσει και διαθέτουμε ένα έντυπο που τους πληροφορεί μήνα – μήνα τι πρέπει να κάνουν πάνω στην ελαιοκαλλιέργεια, που είναι αποτέλεσμα ερευνών σε 6000 ελαιόδενδρα, στις περιοχές που προαναφέραμε. Το διαθέτουμε σε όλους δωρεάν. Αλλά και αν θέλουν μπορούν να μας παίρνουν τηλέφωνο, να στέλνουμε γεωπόνο εκεί, να έρχονται εδώ να τους συμβουλεύουμε τι κάνουν κάθε στιγμή πάνω στην ελαιοκαλλιέργεια. Είναι συμβουλές που είναι οικονομικές, δεν θα τους φορτώσουν με έξοδα. Γιατί το πρώτο είναι αυτό, να μην είναι το κόστος παραγωγής μεγάλο, αλλά θα έρθουν και δέντρα που δεν είναι καλά στην παραγωγή, αλλά με την φροντίδα που θα τους προτείνουμε θα αλλάξουν μορφή σιγά – σιγά με ελάχιστη δουλειά, αλλά συγκεκριμένη και σε συγκεκριμένο χρόνο. Απευθύνομαι στους παραγωγούς είτε είναι πελάτες είτε όχι να προσφεύγουν σε μας. Εμείς τους παρέχουμε πληροφορίες , γιατί είναι αλήθεια ότι πολλοί στο Νομό μας πάνε στον ελαιώνα το Σεπτέμβριο, να δουν αν έχει ελιές να μαζέψουν ‘η να κάνουν ένα μικρό κλάδεμα. Πολλοί κάνουν λάθος χειρισμό στον ελαιώνα. Αν αυτό το διορθώσουμε κάθε ένας παραγωγός θα έχει ένα έξτρα εισόδημα. Μπορεί μια χρονιά η ελιά μπορεί να δώσει ένα 70% της παραγωγής, την άλλη 40, όχι όμως καθόλου. Εδώ αν πάρουμε λάδι μια χρονιά μετά δεν ασχολούμαστε. Αν όμως κάνει κανείς 5 πραγματάκια μπορεί να έχει κάθε χρόνο παραγωγή.
Πείτε μας για τον ελαιώνα σας
Είναι ένας ελαιώνας που τον δημιουργήσαμε δίπλα στις εγκαταστάσεις του ελαιουργείου που είναι 12 στρέμματα. θα τον κάνουμε επισκέψιμο. Θα είναι πρότυπος , έχει μέσα 210 δέντρα. Οι αποστάσεις είναι 7Χ8 είναι ποτιστικός. Και όταν λέω ότι θα τον κάνουμε επισκέψιμο εννοώ ότι πριν από δύο χρόνια είχαμε κάνει συμφωνίες με τουριστικά γραφεία στην Ουγγαρία, στη Σερβία και τη Ρουμανία, καθώς και με τουριστικό γραφείο των Αθηνών, που φέρνει Αμερικανούς και όποιοι ερχόταν στη Θεσσαλονίκη, να περνούν από το ελαιουργείο, στο οποίο τους δείχναμε τη διαδικασία παραγωγής λαδιού, τους δείχναμε φυτώρια ελιάς, και τους πηγαίναμε σε ένα μεγάλο ελαιώνα 1200 δέντρων. Αυτό τους κίνησε το ενδιαφέρον και μας ζήτησαν να κάνουμε μια συμφωνία, να δημιουργήσουμε έναν ελαιώνα που να είναι επισκέψιμος κάθε καλοκαίρι, την τουριστική περίοδο. Εμείς θα προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο και θα δημιουργήσουμε ένα μικρό αμφιθέατρο, με προτζέκτορα ίσως που θα τους παρουσιάζουμε όλη τη διαδικασία παραγωγής, από τον ελαιώνα, τη συλλογή της ελιάς και στο ελαιοτριβείο την παραγωγή του λαδιού. Και τη φετινή χρονιά προγραμματίζαμε επισκέψεις, αλλά λόγω covid ελπίζουμε στην επόμενη χρονιά.
Μ.Κ.
