Στην εφημερίδα «Ολύμπιο Βήμα» φιλοξενούμε τη συγγραφέα και εκπαιδευτικό κυρία Ελένη Μπετεινάκη, που με το νέο της βιβλίο «Με ένα λευκό φτερό» από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική μάς μεταφέρει σε έναν κόσμο όπου οι πληγές μεταμορφώνονται σε φτερά και τα όνειρα χωρούν για όλους.
Η ιστορία της Μυρσίνης, ενός κοριτσιού με κινητική αναπηρία, και του τραυματισμένου λευκού κύκνου, γίνεται αφορμή να μιλήσουμε για τη σημασία της αποδοχής, της αλληλεγγύης, της συμπαράστασης και της ενσυναίσθησης, με γλώσσα τρυφερή και βαθιά ποιητική. Με τη συνοδεία της αδελφής της Ελευθερίας και μέσα από τη μαγική εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου, το «Με ένα λευκό φτερό» αποτελεί ιδανικό ανάγνωσμα για μικρούς και μεγάλους, ανοίγοντας συζητήσεις για όρια, δικαιώματα και τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής.
Συνέντευξη στη Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Κυρία Μπετεινάκη, το «Με ένα λευκό φτερό» είναι μια ιστορία που με ιδιαίτερη τρυφερότητα παρουσιάζει την έννοια της διαφορετικότητας και της ελπίδας. Ποια προσωπική σας ανάγκη ή ποια εικόνα στάθηκε η αφετηρία για τη συγγραφή αυτής της ιστορίας; Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να αγγίξετε τόσο λεπτά ζητήματα μέσα από μια παιδική αφήγηση;
Ε. Μπ: Πολλοί οι λόγοι που με έκαναν να γράψω αυτήν την ιστορία. Πολλά τα ερεθίσματα και τα συναισθήματα. Ο πατέρας μου, ήταν τα τελευταία χρόνια της ζωής του τυφλός. Αυτό είχε μια τεράστια δυσκολία για τον ίδιο και για τους φροντιστές του, εμάς δηλαδή, που συχνά αναρωτιόμασταν, πως να νιώθει, που να ταξιδεύει ο κόσμος του σκοταδιού του, τι να ήθελε άραγε. Έτσι ξεκίνησε η ιδέα να φτιάξω μια ιστορία για ανθρώπους με αναπηρία αλλά χωρίς να εστιάζω στο «πρόβλημά» τους, μόνο στην ομορφιά, στην αποδοχή, στην φιλία , στην ανάγκη του όποιου ταξιδιού τους και της ελπίδας. Κάθε πρωί επίσης στο σχολείο που είναι στην γειτονιά μου έβλεπα δυο υπέροχους γονείς να φέρνουν με ένα βαν τα δυο τους παιδιά που είχαν σοβαρά κινητικά προβλήματα. Τους θαύμαζα όλους, για την δύναμη, την πίστη, την αντοχή και τα όσα κατάφερναν… Τα υπόλοιπα είχαν να κάνουν με την φαντασία και την ελευθερία όπως εγώ την αισθάνομαι. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο πολύ διαφορετικά από εμάς και γι αυτό η ευαισθητοποίησή τους θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Αν εμείς οι μεγαλύτεροι δείξουμε σεβασμό, εμπιστοσύνη, κατανόηση στο συνάνθρωπό μας θα ακολουθήσουν το παράδειγμά μας. Τα άτομα με κινητικά προβλήματα δεν έχουν καμμιά διαφορά από τους άλλους ανθρώπους πάρα μόνο…στην κίνηση.Αυτό ήθελα να πω στα παιδιά και νομίζω το κατάφερα.
Στο «Με ένα λευκό φτερό» η λίμνη, τα πουλιά και η φύση δεν λειτουργούν απλώς ως σκηνικό, αλλά σχεδόν ως ήρωες. Πιστεύετε ότι η επαφή των παιδιών με τη φύση μπορεί να βοηθήσει να αναπτυχθούν αξίες όπως η αποδοχή, η συμπόνια και η φιλία; Έχετε εμπειρίες από τη δική σας εκπαιδευτική διαδρομή που σας ενέπνευσαν στη διαμόρφωση αυτών των θεμάτων;
Ε. Μπ: Φυσικά και η επαφή με την Φύση έχει χιλιάδες οφέλη. Η παρατήρηση και μόνο της εναλλαγής των εποχών, του μικρόκοσμου που την περιβάλλει, των φυτών μα και των ζώων είναι μαθήματα συμπεριφοράς, φιλίας, σεβασμού, αποδοχής, ζωής και φροντίδας. Και πολλών πολλών άλλων πραγμάτων. Ναι, έχω πάρα πολλά παραδείγματα και διαπιστώσεις από την μακρά εκπαιδευτική μου πορεία και τη σχέση μου με παιδιά που μου δίνουν πάντα το κίνητρο και την έμπνευση να ασχοληθώ στη συγγραφή μου με θέματα δύσκολα, λίγο παράξενα ή θέλοντας σαν τους θυμίσω πράγματα χωρίς να τα «διδάξω ». Νομίζω τα κατανοούν περισσότερο μέσα από ιστορίες ή και παραμύθια.
Η Μυρσίνη και ο λευκός κύκνος μοιάζουν αρχικά περιορισμένοι, όμως τελικά καταφέρνουν να ονειρευτούν και να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να μείνει σε ένα παιδί που διαβάζει το «Με ένα λευκό φτερό», όταν νιώσει ότι οι δικές του δυνατότητες ίσως να είναι περιορισμένες σε σχέση με των άλλων;
Ε. Μπ : Το μήνυμα είναι ένα για όλα τα παιδιά. Να μην σταματούν να ονειρεύονται, να ζουν με τα φτερά της δικής τους ψυχής και να τολμούν να φτάνουν όσο πιο μακριά μπορούν.
Η παρουσία της Ελευθερίας, της αδελφής της Μυρσίνης, είναι καθοριστική στην ιστορία. Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον ρόλο της οικογένειας ή ενός ανθρώπου που βρίσκεται δίπλα μας με αληθινή αγάπη και αποδοχή; Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να φτάσει σε αδέλφια, φίλους και γονείς μέσα από αυτή τη σχέση στο «Με ένα λευκό φτερό»;
Ε. Μπ: Ήδη αναφέρθηκα σε αυτό στην πρώτη σας ερώτηση, παραθέτοντας μια προσωπική μου ιστορία. Οι φροντιστές είναι η δύναμη και το άτομο που τους ελευθερώνει σε πολλά πρακτικά και ουσιαστικά θέματα. Το ίδιο και η Ελευθέρια μου, στο βιβλίο που έχει ένα πολύ συμβολικό όνομα για τον ρόλο της στη ζωή της Μυρσίνης, αλλά και το όνομα μιας σπουδαίας φίλης μου που έχει παλέψει πολύ στη ζωή της, έχει βγει νικήτρια και με εμπνέει με την δύναμή της. Ενθάρρυνση είναι η βασική λέξη που θέλω να φτάσει στα αυτιά όλων. Πίστη για καλύτερο αύριο, πίστη στις δυνάμεις μας και αγάπη. Αγάπη για τον συνάνθρωπό μας, αγάπη για τα ζώα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εν συναίσθηση.
Στο «Με ένα λευκό φτερό» διαχειρίζεστε την αναπηρία με ευαισθησία, χωρίς να ταυτίζεται με αδυναμία, αλλά με διαφορετικό τρόπο να βλέπει κανείς τον κόσμο. Ποιες ήταν οι προκλήσεις στο να ισορροπήσετε ανάμεσα στη ρεαλιστική απεικόνιση και στη λυρικότητα της αφήγησης; Τι ελπίζετε να κρατήσουν οι μικροί αναγνώστες από αυτή την οπτική;
Ε. Μπ: Θέλω να κρατήσουν την ουσία της ιστορίας. Όλοι οι άνθρωποι και τα ζώα έχουμε ίσα δικαιώματα είτε έχουν μία αναπηρία είτε όχι. Ο κόσμος είναι φτιαγμένος για όλα τα ζωντανά. Η αδυναμία δεν είναι στα πόδια ή στα χέρια μας αλλά στο μυαλό και την ψυχή. Ο τρόπος που γράφω πάντα τις ιστορίες μου έχουν μια ταλάντευση στην φαντασία και την πραγματικότητα. Ο λόγος πολλές φορές είναι λυρικός και καταφέρνω να γεμίζω εικόνες μέσα από τις λέξει μου. Αυτό άθελά μου εντυπώνεται πολλές φόρες στην ψυχή του άλλου. Το εισπράττω πολύ συχνά και δεν ξέρω να σας πω πως συμβαίνει. Για μένα είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό.
Παρότι το «Με ένα λευκό φτερό» απευθύνεται σε παιδιά, αγγίζει εξίσου και τους μεγάλους. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να μείνει σε γονείς, εκπαιδευτικούς και αναγνώστες κάθε ηλικίας, αφού κλείσουν το βιβλίο;
Ε. Μπ: Πως όλοι έχουμε δικαίωμα να ζήσουμε όμορφα, καλά, ελεύθερα. Να μην σταματάμε να ονειρευόμαστε!
Ευχαριστώ για τον χρόνο σας!
