Την ώρα που η Κομισιόν βρίσκεται σε συναγερμό και έτοιμη να λάβει μέτρα για να περιοριστεί όσο γίνεται η ενεργειακή κρίση που απειλεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου υπογραμμίζει πως η Ελλάδα δεν θα λάβει μέτρα όπως οι ελεγχόμενες διακοπές ρεύματος ή άλλα μέτρα υποχρεωτικού χαρακτήρα ξεκαθαρίζοντας όμως παράλληλα πως η χώρα προετοιμάζεται για έναν δύσκολο χειμώνα.
Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι είναι απαραίτητο να υπάρξουν μέτρα για να στηριχθούν τα νοικοκυριά και να μην χρεοκοπήσουν. Οι ανακοινώσεις για την περαιτέρω ενίσχυση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα γίνουν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην ΔΕΘ και κατά τον κ. Οικονόμου θα είναι ουσιαστικές αλλά με μετρημένα μέτρα.
Γεμίζουν οι δεξαμενές αερίου της Ευρώπης δύο μήνες νωρίτερα
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαφαίνεται μία ανάσα όσον αφορά στην επάρκεια φυσικού αερίου για την οποία υπάρχει διάχυτη ανησυχία, ιδιαίτερα για τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ αναμένεται να γεμίσουν δύο μήνες νωρίτερα σε σχέση με όσα προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα της ένωσης. Όπως τονίζεται, οι αποθήκες είχαν γεμίσει κατά 79,4% στις 27 Αυγούστου, ενώ ο στόχος είναι να έχουν γεμίσει στο 80% έως την 1η Νοεμβρίου. Η αποθήκευση αερίου βοηθά τις χώρες της ΕΕ να απορροφούν καλύτερα οποιονδήποτε κραδασμό στην αλυσίδα προμήθειας, καθώς περίπου το 1/3 της κατανάλωσης για τον χειμώνα.
Στα πιο ενθαρρυντικά νέα που έχουν γίνει γνωστά το τελευταίο χρονικό διάστημα όσον αφορά στην ενεργειακή κρίση, οι τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη σημείωσαν σημαντική μείωση μετά την ανακοίνωση του Βερολίνου, ότι οι αποθήκες της γεμίζουν ταχύτερα του αναμενομένου. Στην Πολωνία, οι αποθήκες είχαν γεμίσει σχεδόν στο 100% στις 27 Αυγούστου, ενώ στην Πορτογαλία ήταν πλήρεις. Οι ιταλικές αποθήκες είχαν γεμίσει στο 81%, οι ουγγρικές στο 62% και οι βουλγαρικές στο 60%.
Την προηγούμενη Πέμπτη η πλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στη Γαλλία για τον χειμώνα είχε ξεπεράσει το όριο του 90%, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πλατφόρμα Aggregated gas Storage Inventory (AGSI) και η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο για να πετύχει τον στόχο του 100% ως τον Νοέμβριο.
Την ίδια ώρα ο εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης Ολιβιέ Βεράν επιβεβαίωσε την Τρίτη μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Franceinfo ότι ο στόχος θα επιτευχθεί «ως το τέλος του καλοκαιριού», αλλά προειδοποίησε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η Γαλλία θα έχει «αρκετό αέριο για να περάσει τον χειμώνα.
Η Gazprom περιορίζει ξανά τις ροές φυσικού αερίου
Η Engie υποστηρίζει ότι έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή μέτρα προκειμένου να μπορεί να εξυπηρετεί τους πελάτες της ακόμη και σε περίπτωση πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Gazprom.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης
Σιγά – σιγά όλο και περισσότερα κράτη – μέλη της ΕΕ διατυπώνουν το αίτημα να υπάρξει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου η οποία σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο συμπαρασύροντας το κόστος στο ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και τον πληθωρισμό.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του imerisia.gr, τις επόμενες μέρες αναμένεται ένα λεπτομερές σχέδιο παρέμβασης από την Κομισιόν για τις τιμές φυσικού αερίου. Ειδικότερα η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Κομισιόν, επεξεργάζεται την τεχνική φόρμουλα για την επιβολή πλαφόν στις ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές τιμές αερίου, ώστε με αυτό τον τρόπο να αποκλιμακωθούν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις ευρωπαϊκές αγορές ρεύματος.
Προβλέπεται πως η επεξεργασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τελευταίο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου, ώστε μετά να τεθεί επί τάπητος σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας της ΕΕ και βεβαίως σε επίπεδο αρχηγών κρατών. Κρίσιμη ημέρα η έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου, την οποία αναμένεται να συγκαλέσει η Τσεχία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και στην οποία θα ξεκινήσει η συζήτηση για το πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου.
Όπως δήλωσε πρόσφατα σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο καθηγητής ΕΜΠ, Παντελής Κάπρος, η επιβολή πλαφόν στο αέριο μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα και να έχει εξίσου άμεσα αποτελέσματα -υποσχόμενη να μειώσει αισθητά τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος, από τα εξωφρενικά επίπεδα στα οποία διαμορφώνονται σήμερα.
Διεργασίες σε πολιτικό επίπεδο
Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, Πετρ Φιάλα, αναζητά υποστήριξη για το σχέδιό του για ανώτατο όριο τιμών και σχεδιάζει να συζητήσει πιθανά όρια με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Τσέχοι αξιωματούχοι προτείνουν όριο στις τιμές φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσε τη Δευτέρα ο υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Τζ. Σικέλα. Η Γερμανία θέλει αναθεώρηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για να μετριάσει τις ραγδαίες ανατιμήσεις.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε χτες ότι η πλήρης μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να γίνει σωστά και, από τεχνικής άποψης, στις αρχές του επόμενου έτους. Σε πάνελ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, στο Βερολίνο, η φον ντερ Λάιεν είπε επίσης ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να μεταρρυθμιστεί και η τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος να αποσυνδεθούν.
Νωρίτερα χτες, σε ομιλία της στη Στρατηγική Σύνοδο Κορυφής του Beld στη Σλοβενία, η πρόεδρος της Κομισιόν επισήμανε, επίσης, ότι «οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτουν τώρα, για διαφορετικούς λόγους, τα προβλήματα του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας» και «εργαζόμαστε για μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
«Οι υψηλές τιμές της ενέργειας είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο», ανέφερε ο Φιάλα στον λογαριασμό του στο Twitter. «Πριν από το Συμβούλιο Ενέργειας της ΕΕ θέλουμε να βρούμε έναν τρόπο να βοηθήσουμε ανθρώπους και επιχειρήσεις, για τον οποίο μπορούμε να συμφωνήσουμε με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες».
«Μπορεί να ανοίξουμε το ζήτημα των δικαιωμάτων ρύπων, όπως έκαναν κάποια άλλα κράτη-μέλη στο παρελθόν, τα οποία αποτελούν επίσης σημαντικό μέρος της συνολικής τιμής», είπε ο Σικέλα. «Μπορεί να ανοίξουμε το ζήτημα της συνολικής ρύθμισης της αγοράς, της συνολικής αποσύνδεσης των τιμών», πρόσθεσε, αναφέροντας ότι το μπλοκ δεν μπορεί να «ανακατέψει» πάρα πολύ την αγορά ή να τροφοδοτήσει την κερδοσκοπία.
Μεταρρύθμιση του target model
Στις άλλες εναλλακτικές λύσεις για την αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας είναι και η μεταρρύθμιση του target model. Μάλιστα, σε αυτές περιλαμβάνεται και η ελληνική πρόταση, ριζική μεταρρύθμιση του target model, με το «σπάσιμο» της DAM σε δύο σκέλη, όπου στο πρώτο θα συμμετέχουν οι μονάδες ΑΠΕ, τα υδροηλεκτρικά και τα πυρηνικά, και στο δεύτερο οι μονάδες φυσικού αερίου και άνθρακα. Ωστόσο, θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ώστε να δρομολογηθούν και να εφαρμοσθούν μεταρρυθμίσεις στο target model.
Η τοποθέτηση του Σολτς που ίσως προμηνύει ριζικές αλλαγές
Σε κάθε περίπτωση, πλέον ο δύσκολος χειμώνας απέχει λίγες εβδομάδες και οι Ευρωπαίοι βλέπουν ότι αν δεν δράσουν άμεσα τότε μπορεί να βρεθούν μπροστά σε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Ήδη στην Βρετανία έχει εμφανιστεί -σε πρώιμο στάδιο ακόμα- ένα κίνημα «δεν πληρώνω» αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο μεγάλων κινητοποιήσεων στη Γηραιά Ήπειρο αν οι πολίτες αντιμετωπίσουν ζήτημα διαβίωσης.
Ο Γερμανός Καγκελάριος χθες από την Πράγα, τόνισε ότι «οι διαφορές μεταξύ των κρατών – μελών, σε ό,τι αφορά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και κοινωνικά συστήματα, θα μεγαλώσουν και, όπου σήμερα απαιτείται ομοφωνία, με κάθε κράτος – μέλος θα αυξάνεται και ο κίνδυνος μια χώρα να χρησιμοποιήσει το βέτο της, εμποδίζοντας και τις υπόλοιπες να προχωρήσουν», σε μία δήλωση η οποία δεν μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση προετοιμάζεται για μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση τον χειμώνα. Παρόμοιες δηλώσεις έχουν κάνει προσφάτως τόσο η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν όσο και ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν.
Δεν μπορεί επομένως να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρξουν ακόμα και ριζικές τομές στη δομή της ΕΕ καθώς για να ακολουθηθεί μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική χωρίς περεταίρω .. προστριβές. Εξάλλου απομάκρυνση της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ ουσιαστικά αφήνει το μπλοκ χωρίς την ισχυρότερη υπέρμαχο της άποψης ότι κάθε κράτος εντός της Ένωσης πρέπει να χαράζει δική του πολιτική.
