Η τρέχουσα σχολική χρονιά έχει χαρακτηρισθεί από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ως «η χρονιά του σχολείου», δίνοντας έμφαση στις πρωτοβουλίες και τις ενέργειες για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Παράλληλα, όμως, με τις αλλαγές που δρομολογούνται ή έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή στο σχολικό περιβάλλον, οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που αναμένονται για το 2025 κεντρίζουν το ενδιαφέρον για τον νέο ελληνικό ακαδημαϊκό χάρτη που θα χαραχθεί από τη νέα χρονιά.
Αλλαγές στα σχολεία
Πολλαπλό βιβλίο, λογοτεχνικά έργα, ψηφιοποίηση και πρόληψη του εθισμού της χρήσης του διαδικτύου αποτελούν ένα πρώτο πλέγμα δράσεων που έχουν ανακοινωθεί για τα σχολεία. Παράλληλα, η πρώτη νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Παιδείας μέσα στο 2025 θα «φέρει» ένα νέο δίκτυο σχολείων, τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία.
Αναλυτικά, στο δεύτερο μισό της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, έχει τεθεί ο στόχος οι μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να κρατήσουν στα χέρια τους βιβλία με ολοκληρωμένα λογοτεχνικά έργα «εμβληματικών λογοτεχνών», για τα οποία είναι «ευρύτερα αποδεκτή η παιδαγωγική καταλληλότητα και η αισθητική τους αξία», όπως αναφέρεται σχετικά από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Ανάλογα την τάξη, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν Έλληνες και ξένους συγγραφείς, όπως η Πηνελόπη Δέλτα, ο Ιούλιος Βερν, ο Κωστής Παλαμάς, ο Άντον Τσέχωφ, ο Γεώργιος Βιζυηνός και ο Ουίλιαμ Σαίξπιρ.
Η εισαγωγή ολόκληρων λογοτεχνικών έργων σε όλες τις τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι και το πρώτο βήμα για την εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου.
Με προγραμματισμένη έναρξη τον Σεπτέμβριο του 2025 σε ψηφιακή μορφή, οι εκπαιδευτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους ένα αποθετήριο ψηφιακών πηγών, με στόχο να εξοικειωθούν με τη νέα προσέγγιση διδασκαλίας και την επιλογή των βιβλίων που θα έχουν για «συμμάχους» στη διδασκαλία.
Πρόκειται για μία περίοδο προετοιμασίας που θα εκκινήσει από την ερχόμενη σχολική χρονιά, μέχρι την καθολική εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου, που αναμένεται να φέρει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της διδασκαλίας και της μάθησης από αυτόν που έχουμε συνηθίσει μέχρι σήμερα.
Φυσικά, στον αντίποδα των βιβλίων βρίσκεται ο ψηφιακός κόσμος και οι διευκολύνσεις και οι καινοτομίες που φέρνει. Ήδη λειτουργεί το Ψηφιακό Φροντιστήριο από την αρχή της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, ωστόσο, θα εμπλουτιστεί με υλικό για περισσότερες τάξεις μέσα στους επόμενους μήνες, παρέχοντας υποστήριξη μέσω ασύγχρονης εκπαίδευσης. Επιπλέον, αναμένεται κατά το επόμενο χρονικό διάστημα η ενίσχυση των πλατφορμών, όπως είναι το e-schools και το e-parents.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυμίζεται ότι έχει τεθεί σε εφαρμογή ο νέος κανονισμός λειτουργίας των σχολείων, που προβλέπει και την απαγόρευση χρήσης των κινητών τηλεφώνων, ως ένα βήμα αντιμετώπισης των περιστατικών βίας και εκφοβισμού μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Σε αυτό, και ως μέρος της ψηφιακής εκπαίδευσης των μαθητών, έρχεται να προστεθεί ένα εργαλείο εκμάθησης της σωστής χρήσης του διαδικτύου, το εκπαιδευτικό υλικό που θα παρέχει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την ονομασία «ΤΖΙΜΑΝΙΟUS».
Δημοτικά και γυμνάσια θα εισάγουν στο μάθημα της πληροφορικής το εκπαιδευτικό παιγνίδι, προκειμένου να μάθουν οι μαθητές πώς να διαχειριστούν τους εαυτούς τους, την εικόνα τους, τις σχέσεις τους και τα δεδομένα τους στον ψηφιακό κόσμο. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό και με το πρόγραμμα που έχει αναπτυχθεί σε συνεργασία με την Google, «Γίνε ήρωας του διαδικτύου», το οποίο έχει ενταχθεί τα τελευταία τρία χρόνια στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, μέσω του οποίου τα παιδιά μαθαίνουν για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν φαινόμενα στο διαδίκτυο, πού πρεέπει να απευθυνθούν, κ.ά., αποτελούν μέρος και της εξαγγελθείσας την περασμένη Δευτέρα Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο.
Ιδιαίτερη μνεία, ωστόσο, αξίζει να γίνει για το δίκτυο των Δημοσίων Ωνάσειων Σχολείων, τα πρώτα εκ των οποίων αναμένεται να λειτουργήσουν από τον Σεπτέμβριο του 2025. Όπως ανακοινώθηκε κατά το τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, το Ίδρυμα Ωνάση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, σχεδιάζει να μετατρέψει 22 δημόσια γυμνάσια και λύκεια σε Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία (11 Γυμνάσια και 11 Λύκεια), σε ευάλωτες περιοχές της Αττικής και της υπόλοιπης επικράτειας, προτείνοντας, όπως αναφέρει σχετικά το Ίδρυμα, «το δημόσιο σχολείο του μέλλοντος».
Η νομοθετική πρωτοβουλία αναμένεται στις αρχές του 2025 και σύμφωνα με τις πρώτες ανακοινώσεις, το δίκτυο των σχολείων αυτών, αναμένεται να αναβαθμιστεί όχι μόνο σε επίπεδο δομών και υποδομών, αλλά και σε επίπεδο εκπαιδευτικής διαδικασίας, δίνοντας σε περισσότερους από 6.000 μαθητές την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα νέο μοντέλο εκπαίδευσης, που «θα συνδυάζει το περιεχόμενο της δημόσιας παιδείας με την πρωτοπορία, τη σύγχρονη γνώση και τις δεξιότητες που απαιτεί ο 21ος αιώνας». Η συνέργεια αυτή, όπως αναφέρεται σχετικά από την πλευρά του Ιδρύματος Ωνάση, «έχει στόχο να ανοίξει νέους ορίζοντες στη δημόσια εκπαίδευση, για να έρθει το Σχολείο του Αύριο στο σήμερα, χτίζοντας ένα μέλλον γεμάτο ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, με επίκεντρο σχολεία ανοιχτά στις τοπικές κοινωνίες».
Νέος ακαδημαϊκός χάρτης
Ως προς την τριτοβάθμια, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον o νέος χάρτης που θα χαραχθεί στην Ελλάδα, μετά την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, αλλά και την εντατικοποίηση των δράσεων διεθνοποίησης των δημοσίων ΑΕΙ.
Ειδικότερα, από τον Ιανουάριο του 2025 αρχίζει το διάστημα κατάθεσης αιτήσεων για αδειοδότηση και λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων. Η προθεσμία λήγει τον ερχόμενο Μάρτιο και ο αριθμός των αιτήσεων, σε συνδυασμό με τα ονόματα των πανεπιστημίων που θα κάνουν το πρώτο αυτό βήμα αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον. Βάσει χρονοδιαγράμματος, τα πρώτα μη κρατικά πανεπιστήμια θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν από τον Σεπτέμβριο του 2025.
Επιπλέον, οι συνεργασίες των δημοσίων πανεπιστημίων με ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα αναμένεται να ενισχυθούν, με μία σειρά κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το υπουργείο Παιδείας, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης σε πρώτη φάση.
Η παρουσία των δημόσιων ελληνικών ΑΕΙ και η διασύνδεση αυτών με τη διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα θα συνεχιστεί και τη νέα χρονιά μέσω του Study in Greece, της ΑΜΚΕ των ελληνικών ΑΕΙ και εθνικού φορέα για τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφειά τους.
Tο πρώτο νομοσχέδιο
Η έναρξη του 2025 αναμένεται να φέρει και το πρώτο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, το οποίο παρουσιάστηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, πριν από τα Χριστούγεννα.
Στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται διατάξεις για την ενίσχυση της αυτονομίας των σχολείων, την εισαγωγή του Διεθνούς Απολυτηρίου (ΙΒ) σε ορισμένα από τα Πρότυπα Λύκεια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τη λειτουργία Πρότυπων Αθλητικών Σχολείων, τη ρύθμιση λειτουργίας των Κέντρων Μελέτης, καθώς επίσης και το δίκτυο των Δημοσίων Ωνάσειων Σχολείων, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Υπενθυμίζεται, ότι βάσει των μέχρι στιγμής πληροφοριών, η λειτουργία τμημάτων ΙΒ στα Πρότυπα Σχολεία, καθώς επίσης και η έναρξη λειτουργίας των Αθλητικών Σχολείων έχει προγραμματιστεί για την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς, τον Σεπτέμβριο του 2026.
