Την άποψη ότι η εποχή της αυτοδυναμίας στην Ελλάδα έχει ολοκληρωθεί και ότι η χώρα χρειάζεται κυβέρνηση συνεργασίας, διατύπωσε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, σε συνέντευξή του με ευρεία πολιτική ατζέντα. Παράλληλα, έθεσε στο επίκεντρο την ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, κάνοντας λόγο για σοβαρό έλλειμμα κύρους και αξιοπιστίας των θεσμών.
Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν προτίθεται να είναι υποψήφιος βουλευτής στις επόμενες εκλογές.
«Το πρόβλημα δεν είναι το Σύνταγμα, αλλά η σχέση θεσμών και κοινωνίας»
Αναφερόμενος στη δήλωσή του ότι «η χώρα δεν είναι πια διακυβερνήσιμη», ο κ. Βενιζέλος διευκρίνισε ότι δεν εννοεί έλλειψη κυβέρνησης με τη συνταγματική έννοια. Όπως σημείωσε, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες κυβερνώνται πλέον μέσω συνεργασιών.
Η διακυβερνησιμότητα, όπως τόνισε, αφορά τη λειτουργία των θεσμών, τη σχέση τους με την κοινωνία, την εθνική στρατηγική και τις αναγκαίες συναινέσεις, σε ένα διεθνές περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία.
Οι διεθνείς εξελίξεις και οι νέες απαιτήσεις
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές αλλαγές που επιταχύνονται μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ επαναπροσδιορίζουν τη θέση τους στον παγκόσμιο χάρτη, με επιπτώσεις όχι μόνο σε επίπεδο πρωτοκόλλου αλλά και ουσίας στρατηγικής.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο έγγραφο εθνικής στρατηγικής που δημοσιοποίησε ο Λευκός Οίκος, χαρακτηρίζοντάς το κομβικό για την Ευρώπη, τη Δύση και το διεθνές σύστημα συνολικά.
Ανάγκη για εθνική συναίνεση και νέο κοινωνικό συμβόλαιο
Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, η Ελλάδα χρειάζεται μια νέου τύπου εθνική συναίνεση, ώστε να επικαιροποιήσει την εθνική της στρατηγική. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι το υφιστάμενο κοινωνικό συμβόλαιο έχει διαρραγεί.
Όπως ανέφερε, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στηρίχθηκαν στην υπόσχεση της διαρκούς βελτίωσης της ζωής, της κοινωνικής προστασίας και της ασφάλειας. Αυτό το πλαίσιο, κατά την άποψή του, δεν λειτουργεί πλέον, ούτε στην Ελλάδα ούτε διεθνώς, παρά το γεγονός ότι βοήθησε τη χώρα να αντέξει τη δεκαετή κρίση της περιόδου 2010–2019.
Η δυσαρέσκεια προς τους θεσμούς
Επικαλούμενος στοιχεία της Eurostat, ανέφερε ότι το 67% των πολιτών αισθάνεται πως ζει σε συνθήκες υποκειμενικής φτώχειας, ανεξάρτητα από τα πραγματικά εισοδήματα. Αυτή η αίσθηση, όπως τόνισε, δημιουργεί κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού και θεσμικού συστήματος.
Η δυσαρέσκεια, κατά τον ίδιο, δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση και τα κόμματα, αλλά επεκτείνεται και στη Δικαιοσύνη και σε μη πολιτικούς θεσμούς, γεγονός που δυσχεραίνει τη δυνατότητα συναινέσεων σε μεγάλα ζητήματα, όπως η αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η Ευρώπη μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επεσήμανε ότι η Ευρώπη εμφανίζεται αδύναμη στη διαχείριση κρίσιμων θεμάτων, όπως η Γάζα, το ουκρανικό και η συλλογική ασφάλεια. Τόνισε το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: αύξηση αμυντικών δαπανών από τη μία, κοινωνικές πολιτικές και αναπτυξιακές ανάγκες από την άλλη, σε κοινωνίες που εμφανίζουν αυξημένη ροπή προς τον λαϊκισμό και την ενίσχυση ακραίων πολιτικών δυνάμεων.
«Η αυτοδυναμία έχει τελειώσει»
Κατά τον Ευάγγελο Βενιζέλο, το μοντέλο των μονοκομματικών κυβερνήσεων και της συγκέντρωσης εξουσίας σε έναν πανίσχυρο πρωθυπουργό δεν ανταποκρίνεται πλέον στις ανάγκες της χώρας. Όπως είπε, αυτό το σύστημα επηρεάζει όχι μόνο τη δημοκρατική λειτουργία αλλά και την οικονομία, την αγορά και τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας.
Η επόμενη κυβέρνηση, εκτίμησε, οφείλει να είναι κυβέρνηση συνεργασίας, για λόγους διαφάνειας, δημοκρατικής αισθητικής, συμμετοχής, νομιμοποίησης και κοινωνικής συνοχής.
ΠΑΣΟΚ, συνεργασίες και πολιτικοί συσχετισμοί
Ερωτηθείς για ενδεχόμενη συνεργασία ΝΔ–ΠΑΣΟΚ, σημείωσε ότι αυτό αποτελεί απόφαση των κομμάτων και των αρχηγών τους. Τόνισε ωστόσο ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιδιώξει όσο το δυνατόν υψηλότερη εκλογική επίδοση, υπογραμμίζοντας τον κομβικό του ρόλο στο πολιτικό σύστημα και στο λεγόμενο συνταγματικό τόξο.
«Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός»
Αναφερόμενος στον εαυτό του, δήλωσε ότι δεν επιδίωξε αξιώματα για προσωπικό όφελος και ότι ανέλαβε ευθύνες σε δύσκολες στιγμές. Υπενθύμισε πως αποχώρησε από τη Βουλή σε ηλικία 62 ετών, τονίζοντας ότι έχει και άλλες δραστηριότητες εκτός πολιτικής.
Συγχαρητήρια στον Κυριάκο Πιερρακάκη
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος συνεχάρη τον Κυριάκο Πιερρακάκη για την εκλογή του στην προεδρία του Eurogroup, χαρακτηρίζοντάς την σημαντική στιγμή για τη χώρα και αναγνώριση των θυσιών του ελληνικού λαού.
Τι είπε για τον Αλέξη Τσίπρα
Αναφερόμενος στο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, σημείωσε ότι ο πρώην πρωθυπουργός φαίνεται να προετοιμάζει επιστροφή στην ενεργό πολιτική. Τόνισε ωστόσο ότι η ιστορική αποτίμηση απαιτεί ειλικρίνεια και αναστοχασμό, ενώ καθοριστικό ρόλο παίζει η πρόταση για το μέλλον.
Για την Κεντροαριστερά, επανέλαβε ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα, επισημαίνοντας πως οι επόμενες εκλογές θα έχουν κυρίως χαρακτήρα καταγραφής πολιτικών δυνάμεων.
Άρθρο 86 και θεσμική αξιοπιστία
Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι το Άρθρο 86 του Συντάγματος για την ευθύνη υπουργών πρέπει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της κοινωνίας για διαφάνεια και αξιοπιστία, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στους θεσμούς.
