Ενδεικτικό της έξαρσης που παρατηρείται είναι το γεγονός ότι η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, καθημερινά δέχεται πληθώρα καταγγελιών που αφορούν σε τέσσερις κατηγορίες απατών οι οποίες γνωρίζουν μεγάλη άνθηση και καθημερινά πέφτουν στα δίχτυα απατεώνων ανυποψίαστοι πολίτες όλων των ηλικιών.
Συγκεκριμένα, το ηλεκτρονικό έγκλημα που δείχνει να έχει αναβαθμιστεί κατά την περίοδο 2021-2022 διακρίνεται για αυτές τις τέσσερις μορφές στη χώρα μας: απάτες μέσω τραπεζών, επενδυτικές απάτες, απάτες μέσα από πλατφόρμες και δια του τηλεφώνου και απάτες δια της μεθόδου της πυραμίδας. Ειδικά αναφορικά με την τελευταία περίπτωση, εδώ και έναν μήνα τα τηλέφωνα καταγγελιών της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έχουν πάρει «φωτιά» με δεκάδες πολίτες να καταγγέλλουν ότι εξαπατήθηκαν από τους επιτήδειους πίσω από την πλατφόρμα WindMedia.
Αν και οι καταγγελίες στην ΕΛ.ΑΣ. πλησιάζουν τον τριψήφιο -για την ώρα- αριθμό, τα θύματά τους φέρονται να ανέρχονται σε χιλιάδες. Εάν κανείς υπολογίσει ότι σε ομαδική συνομιλία σε εφαρμογή κινητού τα μέλη της ξεπερνούσαν τις 13.000, τότε θεωρείται λογικό πολλοί να κάνουν λόγο για πάνω από 10.000 θύματα μόνο στη χώρα μας.
«Δεδομένη η ελληνική εμπλοκή στο σκάνδαλο της Wind Media»
«Οι έρευνες για την συγκεκριμένη απάτη τύπου πυραμίδας έχουν ξεκινήσει από τα μέσα Μαΐου και προχωρούν, αλλά θα χρειαστούμε χρόνο προκειμένου να αποκαλυφθεί το πλήρες εύρος της οργάνωσης», τονίζει στο ethnos.gr αστυνομικός της Ασφάλειας που ασχολείται με την υπόθεση. Οι συντηρητικές προβλέψεις εκτιμούν ότι τα κέρδη των απατεώνων που έπεισαν χιλιάδες ότι μπορούν να βγάλουν λεφτά μέσω likes σε posts ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια, ενώ δεν αποκλείεται να φτάνουν και τα αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.
«Όλο αυτό ξεκίνησε τον Ιανουάριο και κράτησε τέσσερις περίπου μήνες. Έλεγαν στον κόσμο ότι ο καθένας μπορεί να βάλει ένα δικό του χρηματικό κεφάλαιο το οποίο θα ανεβαίνει ανάλογα με τα likes που κάνει. Έφτιαξαν μία σχετική εφαρμογή με έξι κατηγορίες. Ξεκινούσε από τα 0 ευρώ με μηνιαίο κέρδος τα 20 ευρώ και έφτανε στην κατάθεση 3.000 ευρώ με δήθεν περιθώριο κέρδους τα 4.140 ευρώ ως μηνιαίο εισόδημα και ετησίως τα 50.370 ευρώ. Με βάση τις καταγγελίες που έχουμε δεχτεί υπολογίζουμε τον μέσο όρο στα 1.000 ευρώ όπου τους έλεγαν ότι μηνιαίως θα βγάζουν 1.320 ευρώ και ετησίως 16.060 ευρώ. Εάν ισχύουν τα περί άνω των 10.000 θυμάτων, τότε μιλάμε για κέρδη άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ», εξηγούν αστυνομικές πηγές.
«Όλη αυτή η απάτη έφτασε στο πικ της τον Μάιο και στη συνέχεια κατέβασαν ρολά στις 23 Μαΐου όπου η πλατφόρμα τους έκλεισε. Ανάμεσα σε εκείνους που συμμετείχαν ενεργά στα social media με ποστ προώθησης είναι και influencers οι οποίοι ακόμη δεν έχει εξακριβωθεί εάν γνώριζαν ή έπεσαν και οι ίδιοι θύματα. Το πιθανότερο είναι το δεύτερο, δηλαδή δεν είχαν ιδέα και έβαλαν και οι ίδιοι μέσα τα χρήματά τους. Το μόνο σίγουρο και δεδομένο για εμάς είναι ότι μέσα στο σκάνδαλο αυτό είναι δεδομένη η ελληνική εμπλοκή. Μπορεί να μιλάμε για έναν, δύο, τρεις ή παραπάνω δράστες, αλλά το ζητούμενο είναι ποιος είναι ο εγκέφαλος. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για άτομο που βρίσκεται στο εξωτερικό», προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Αναβαθμισμένη απειλή
Όπως επισημαίνουν στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. οι απατεώνες λόγω του κορωνοϊού βρήκαν πρόσφορο έδαφος να εξελίξουν τον τρόπο επιθέσεών τους, αλλά και να διευρύνουν το κοινό τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ειδικά η τωρινή περίοδος είναι μία εποχή που το ηλεκτρονικό έγκλημα βρίσκεται σε πλήρη άνθηση.
«Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι το επίπεδο των απατών έχει αναβαθμιστεί. Για παράδειγμα οι τακτικές phishing έχουν γίνει ολοένα και πιο αληθοφανείς. Βλέπουμε ακόμα και στην αναζήτηση στη Google για την είσοδο χρήστη σε μία τράπεζα ως πρώτη επιλογή στα αποτελέσματα να εμφανίζεται όχι η επίσημη της τράπεζας αλλά εκείνη που έχουν φτιάξει οι απατεώνες για να υποκλέψουν τα στοιχεία των χρηστών», σχολιάζει αξιωματικός της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Το phising είναι με απλά λόγια η λήψη ενός μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τη μορφή κειμένου μέσα στο οποίο συνήθως υπάρχει και ένα link που φαίνεται να προέρχεται από κάποια τράπεζα ή άλλη δημοφιλή ηλεκτρονική υπηρεσία που ζητά από τον χρήστη τους κωδικούς του, έναν αριθμό πιστωτικής κάρτας και άλλες ευαίσθητες πληροφορίες, που στη συνέχεια θα αξιοποιηθούν από τους επιτιθέμενους για εκβιασμό, κλοπή χρημάτων, ή υποκλοπή ταυτότητας.
«Ένας λόγος που βλέπουμε έξαρση τέτοιων φαινομένων είναι το γεγονός ότι λόγω Covid ολοένα και μεγαλύτεροι σε ηλικία υιοθέτησαν το web banking, χωρίς όμως να έχουν περισσότερες γνώσεις και να μπορούν εύκολα να καταλάβουν την απάτη. Όταν, δε, πλέον βλέπουμε ότι είναι δυσδιάκριτη η απάτη, αφού έχουν προσαρμόσει σχεδόν στο τέλειο την εικόνα τους σε πολλές περιπτώσεις, τότε είναι ακόμα πιο δύσκολο για έναν απλό πολίτη να αντιληφθεί τον κίνδυνο. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες τέτοιων άπατων, αλλά στην πλειονότητά τους πίσω βρίσκονται διεθνή κυκλώματα και στις περισσότερες περιπτώσεις με το που αρπάξουν τα χρήματα τα βγάζουν αστραπιαία σε λογαριασμούς του εξωτερικού», υπογραμμίζουν πηγές της ΕΛ.ΑΣ.
Εγκληματικές οργανώσεις… made in Greece
Η τρίτη πιο διαδεδομένη απάτη συνδέεται σε έναν βαθμό με τις υποκλοπές προσωπικών στοιχείων, όπως email και τηλεφωνικών αριθμών. Και σε αυτή την περίπτωση οι δράστες καταφέρνουν να αποσπάσουν χρήματα από τα ανυποψίαστα θύματά τους. Και ενώ συνήθως το διαδικτυακό έγκλημα φαίνεται να έχει πλοκάμια στο εξωτερικό στην προκειμένη περίπτωση τα πρωτεία κατέχουν εγκληματικές οργανώσεις… made in Greece.
Σύμφωνα με αστυνομικούς της Ασφάλειας «συνήθως παίρνουν τα στοιχεία των θυμάτων τους μέσω αγγελιών. Δηλαδή, κάποιος πολίτης αναρτά σε πλατφόρμα αγγελιών ότι πουλά για παράδειγμα ένα αυτοκίνητο ή κάποιο αντικείμενο ή γράφει ότι νοικιάζει κάποιο διαμέρισμα ή προσφέρει μία υπηρεσία κ.λπ. Κάποιος από την οργάνωση καλεί και προσποιείται τον ενδιαφερόμενο. Έτσι, αποσπά περισσότερα προσωπικά στοιχεία, ακόμη και τη διεύθυνση του σπιτιού του θύματος».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτή της απάτης αποτελεί η πρόσφατη επιχείρηση της Αστυνομίας σε Κόρινθο και Βοιωτία όπου συνελήφθησαν πέντε άτομα που κατηγορούνται ότι είχαν οικονομικό όφελος που ξεπερνά τα 2 εκατ. ευρώ.
Πώς λειτουργούσαν; Κατόπιν τηλεφωνικής ή διαδικτυακής επικοινωνίας τα μέλη της συμμορίας συστήνονταν ως υποψήφιοι πελάτες σε επιχειρήσεις, κυρίως σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια ή γιατρούς εκδηλώνοντας ενδιαφέρον για την αγορά προϊόντων – υπηρεσιών τους και αφού τους ζητούσαν τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού τους για την καταβολή χρημάτων, τους έλεγαν για την ολοκλήρωση της κατάθεσης να πατήσουν σε λινκ το οποίο παρουσιαζόταν σε διαδικτυακή πλατφόρμα της αντίστοιχης τράπεζας που είχαν οι ιδιοκτήτες και αφού έβαζαν τα στοιχεία και τους κωδικούς τους, τους έπαιρναν τα χρήματα.
Ενδεικτικά κατάφεραν να αποσπάσουν το ποσό των 375.000 ευρώ από ξενοδοχείο στην Μύκονο, πάνω από 200.000 ευρώ από επιχείρηση με καταλύματα με έδρα τη Νίκαια και 65.000 από οδοντίατρο στην Θεσσαλονίκη. Προκειμένου να συγκαλύπτουν την παράνομη δραστηριότητά τους και να αποπροσανατολίζουν τις έρευνες των διωκτικών Αρχών, χρησιμοποιούσαν πολλές τηλεφωνικές συνδέσεις, που δεν ήταν δηλωμένες στα πραγματικά τους στοιχεία, αλλά σε στοιχεία αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών («αχυράνθρωπων» – ghost persons ).
Πλατφόρμες που… υπόσχονται χρυσάφι
Ανάμεσα στις υποθέσεις που αυτή την περίοδο διερευνά η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος είναι και αυτή όπου επιτήδειοι επιχείρησαν να αποσπάσουν ποσό ύψους 400.000 – 500.000 ευρώ από άνδρα ηλικίας περίπου 70 ετών τον οποίο έπεισαν να επενδύσει σε χρηματιστηριακού τύπου πλατφόρμα με την υπόσχεση ότι τα χρήματά του θα έχουν κέρδος ακόμη και 100%! Αυτή η μορφή ηλεκτρονικής απάτης είναι η τέταρτη πιο διαδεδομένη στη χώρα μας.
Πώς λειτουργεί; Επιτήδειοι έχουν δημιουργήσει ψεύτικες πλατφόρμες και επικοινωνούν τηλεφωνικά με τα ανυποψίαστα θύματά τους εκ μέρους δήθεν μιας μεγάλης εταιρείας στον χώρο των επενδύσεων, όπως χρυσού ή πετρελαίου. Για να πείσουν τα θύματά τους χρησιμοποιούν αληθοφανή περιστατικά, αλλά και τις πραγματικές χρηματιστηριακές τιμές ενός προϊόντος. «Τάζουν υψηλό ποσοστό κέρδους από 60% έως 200% σε ένα ή και δύο μήνες. Όλοι οι λογαριασμοί είναι συνήθως λογαριασμοί του εξωτερικού. Τα θύματά τους πείθονται ότι λένε αλήθεια και μάλιστα φτάνουν σε σημείο να δίνουν μέχρι και πλήρη πρόσβαση στους υπολογιστές τους!
«Στην αρχή τους εμφανίζουν κέρδη, το θύμα πείθεται και δίνει περισσότερα χρήματα. Στόχος των απατεώνων είναι να αρπάξουν όσα περισσότερα μπορούν. Υπάρχουν περιπτώσεις που, όπως έχει καταγγελθεί κάποιοι έδωσαν από 100.000 με 200.000 ευρώ με τα εμφανιζόμενα κέρδη σε μία περίπτωση να ανέρχονται δήθεν στο ένα εκατομμύριο ευρώ. Όταν, το θύμα ζητά να τα αφαιρέσει όλα συνήθως του λένε ότι επειδή η εταιρεία έχει έδρα για παράδειγμα στην Αγγλία ή την Ταϊλάνδη θα πρέπει να πληρώσει έναν φόρο ύψους 5.000 με 10.000 ευρώ. Έτσι αρπάζουν και τα τελευταία χρήματα από το θύμα τους και στη συνέχεια γίνονται… καπνός», επεξηγούν αρμόδιες πηγές, επισημαίνοντας στους πολίτες να μην πείθονται για δήθεν άμεσα και άκοπα κέρδη από κανέναν και να μην δίνουν ποτέ τα προσωπικά τους στοιχεία στον οποιοδήποτε εμφανιστεί εάν δεν είναι 100% σίγουροι ότι εκπροσωπεί κάποιον επίσημο φορέα στον οποίο διαθέτει λογαριασμό.
Συμβουλές ΕΛ.ΑΣ για την αποφυγή περιπτώσεων εξαπάτησης
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας αναφέρονται αναλυτικά συμβουλές προς τους πολίτες για την αποφυγή απατών:
-
Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν βλέπετε διαφημίσεις για επενδυτικά προϊόντα στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υπόσχονται γρήγορες και υψηλές αποδόσεις.
-
Να είστε επιφυλακτικοί όταν σας προσεγγίζουν τηλεφωνικά ή μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από επενδυτικές εταιρείες.
-
Να είστε επιφυλακτικοί όταν σας υπόσχονται ασφαλείς επενδύσεις, εγγυημένες αποδόσεις και μεγάλα κέρδη.
-
Αναζητήστε πληροφορίες για την αξιοπιστία των επενδυτικών εταιρειών που σας προσεγγίζουν καθώς και εάν διαθέτουν φυσική έδρα, στοιχεία επικοινωνίας κ.λπ..
-
Μην επενδύετε τα χρήματά σας σε υπηρεσίες χωρίς να είστε απολύτως βέβαιοι για την αξιοπιστία τους.
-
Αιτηθείτε τους όρους και προϋποθέσεις, πριν πραγματοποιήσετε κάποια συναλλαγή.
-
Αν η προσφορά φαίνεται υπερβολικά καλή για να είναι αληθινή, διατηρείστε επιφυλάξεις γιατί μάλλον δεν είναι πραγματική.
-
Εάν έχετε πέσει θύμα απάτης στο παρελθόν, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς οι δράστες είναι πιθανό να σας προσεγγίσουν ξανά ή να διαθέσουν τα στοιχεία σας σε έτερους εγκληματίες.
-
Απευθυνθείτε στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές όταν αντιληφθείτε ότι πέσατε θύμα απάτης.
-
Ενημερωθείτε σχετικά με τις εταιρείες που προτίθεστε να συνεργαστείτε/επενδύσετε, αναφορικά με την ύπαρξη και το καθεστώς αδειοδότησής τους μέσω:
