Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κατέγραψαν αύξηση της αναλογίας των φυλακισμένων προς τον πληθυσμό τους μετά το τέλος των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας της Covid-19, με τη Γαλλία να είναι ο «κακός μαθητής», καταγράφοντας «σημαντική αύξηση» 15%.
Σύμφωνα με τις ετήσιες Σωφρονιστικές Στατιστικές του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2022, υπάρχει και σημαντικό πρόβλημα υπερπληθυσμού στις φυλακές. Για παράδειγμα, η πυκνότητα των φυλακών στην Κύπρο είναι η δεύτερη υψηλότερη στην Ευρώπη, με το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών κρατουμένων ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους (9,5%). Η Κύπρος βρίσκεται σε υψηλή θέση, στην τρίτη, και σε έναν άλλο τομέα, στις φυλακές με τα υψηλότερα ποσοστά αλλοδαπών κρατουμένων με 52%. Μεταξύ των χωρών όπου παρατηρείται υπερπληθυσμός στις φυλακές είναι και η Ελλάδα.
Στο διάστημα Ιανουάριος 2021 – Ιανουάριος 2022 «το ποσοστό φυλακισμένων αυξήθηκε κατά 2,3% στις χώρες με πληθυσμό πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους» αναφέρεται στην ετήσια έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που συνενώνει 46 κράτη-μέλη.
Ανάμεσα στις χώρες που κατέγραψαν τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης είναι η Σλοβενία (+23%), η Γαλλία και η Φινλανδία (+15%), η Βόρεια Ιρλανδία (Ηνωμένο Βασίλειο) (+13%), το Μαυροβούνιο (+12%), η Κροατία (+10%), η Τουρκία (+9,2%), η Σουηδία (+8,2%), η Αλβανία (+8,2%), η Ουγγαρία (+7,9%), η Αρμενία (+7,9%), η Λετονία (+7,3%), η Ρουμανία (+6,5%), η Πολωνία (6,1%)και η Δανία (+5,5%).
Σε άλλες 24 χώρες ο πληθυσμός των φυλακών παρέμεινε σταθερός, ενώ μόνο σε τρεις χώρες η μείωση του ποσοστού φυλακισμένων συνεχίζεται: στη Βουλγαρία (-8%), στην Εσθονία (-6,3%) και στη Γερμανία (-5,5%).
«Από τον Ιανουάριο 2020 έως τον Ιανουάριο 2021, το συνολικό ποσοστό των φυλακισμένων μειώθηκε λόγω της μείωσης της εγκληματικότητας στους δρόμους στο πλαίσιο των περιορισμών της κυκλοφορίας που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, της επιβράδυνσης των δικαστικών συστημάτων και της εφαρμογής προγραμμάτων αποφυλακίσεων σε ορισμένες χώρες», αναφέρει το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Παρά την αύξηση που διαπιστώθηκε ανάμεσα στο 2021 και το 2022, το ποσοστό φυλακίσεων στην Ευρώπη το 2022 παραμένει μικρότερο από εκείνο που είχε παρατηρηθεί στις αρχές του 2020, δηλαδή πριν από την πανδημία. Σταθερή μείωση παρατηρείται από το 2011.
Στις 31 Ιανουαρίου 2022, η πιο υψηλή αναλογία φυλακισμένων καταγράφηκε στην Τουρκία (355 κρατούμενοι ανά 100.000 κατοίκους), μακράν μπροστά από τη Γεωργία (237) και το Αζερμπαϊτζάν (217). Η Γαλλία (107) είναι μόλις κάτω από τον μέσο όρο (104), ενώ η Ισλανδία (39) ή η Φινλανδία (50) είναι μεταξύ εκείνων με τον χαμηλότερο πληθυσμό κρατουμένων, αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Όσον αφορά την πληρότητα των φυλακών, η πυκνότητα του πληθυσμού των φυλακών αυξήθηκε στην Ευρώπη κατά 4,8% από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Ιανουάριο του 2022, από 87,4 στους 91,6 κρατούμενους για εκατό διαθέσιμες θέσεις. Επτά χώρες καταγράφουν πυκνότητες άνω των 105 κρατουμένων για 100 θέσεις: η Ρουμανία (124), η Κύπρος (118), η Γαλλία (115), το Βέλγιο (115), η Τουρκία (113), η Ελλάδα (108) και η Ιταλία (107) είναι εκείνες που θεωρείται ότι έχουν σημαντικό υπερπληθυσμό στις φυλακές.
Οι πιο συχνοί λόγοι καταδίκης εξακολουθούν να είναι εκείνοι που οφείλονται σε ποινικά αδικήματα που έχουν σχέση με ναρκωτικά (19% του πληθυσμού των φυλακών) και ακολουθούν οι καταδίκες για κλοπή (15%) και ανθρωποκτονία ή απόπειρα ανθρωποκτονίας (14%). Στις 31 Ιανουαρίου 2022, η μέση ηλικία των κρατουμένων σε ευρωπαϊκά σωφρονιστικά καταστήματα ήταν τα 38 έτη.
