Του Γιάννη Κορομήλη
Η Ελλάδα βιώνει μια βάναυση και διαλυτική κρίση που απειλεί να τα τινάξει όλα στον αέρα. Αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης και η Ευρωζώνη έχουν και αυτές σοβαρές συνέπειες. Πριν λίγο καιρό ανακοινώθηκε ότι η Ευρωζώνη (συνολικά) ξεπέρασε την ύφεση όμως ακόμα δεν πατάει σε σίγουρο έδαφος.
Το να σκέφτεται κανείς ότι μπορεί ενδεχομένως η θρησκεία να αποτελέσει παράγοντας ανάσχεσης της οικονομικής κρίσης θα θεωρηθεί πιθανό από πολλούς ως αφέλεια και από άλλους ως χαμένος κόπος. Κι είναι αλήθεια ότι υπέρ της άποψης αυτής συνηγορεί το γεγονός ότι στις μέρες, και αρκετά χρόνια πριν, αποδυναμώθηκε γενικά ο ρόλος των επίσημων θρησκειών στη Δύση (τουλάχιστον).
Σ΄αυτό το σημείο συμφωνούν ιστορικοί και κοινωνιολόγοι. Οι οποίοι διαφωνούν ως προς την απαρχή και α αίτια της παρακμής της επιρροής των θρησκευτικών συστημάτων στα οικονομικά και πολιτικά ζητήματα των δυτικών χωρών-. Συμφωνούν επίσης ότι λόγω ποικίλων αι περίπλοκων λόγων ο Χριστιανισμός (στα βασικά του δόγματα) που έχει διαμορφώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δυτική αντίληψη για τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο και για την ταυτότητα του, έχασε την κυριαρχία του (ασφαλώς δεν χάθηκε αλλά περιορίστηκε) στην καθημερινή ζωή και τα συναισθήματα.
Ωστόσο και λαβωμένος ο Χριστιανισμός από το διαφωτισμό, με την εκκοσμίκευση του, από το Δαρβινισμό όπως τον ερμηνεύουν οι «καλοθελητές», και από τους, κατά Τζωρτζ Στάινερ, «μεγάλες μυθολογίες», του Μαρξ, του Φρόιντ και του Λεβι-Στρός, που επιχείρησαν να τον υποκαταστήσουν και απέτυχαν παταγωδώς, ο Χριστιανισμός βοηθάει ακόμα την ανθρωπότητα και μπορεί στο μέλλον να τη βοηθήσει περισσότερο.
Όσοι – και υπάρχουν αρκετοί- αμφισβητούν αυτή τη δυνατότητα, καλόν είναι να λάβουν υπόψη τους όσα έχουν πει αλλόθρησκοι ή και άπιστοι, που είναι πάρα πολλοί (κι αν αναφερόμασταν σε όλους θα έπρεπε να αφιερώσουμε για εβδομάδες τη στήλη, πράγμα αδύνατο). Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρουμε ότι ο Μαχάτμα Γκάντι είπε: « η χριστιανική θρησκεία είναι πολύ καλή, την προδίδουν όμως οι Χριστιανοί». Σε κάποιον Χριστιανό μάλιστα που του ζήτησε να τον προσηλυτίσει στον Ινδουισμό απάντησε ότι ο Χριστιανισμός του δίνε όλα όσα χρειάζεται και ότι αυτό που πρέπει να κάνει δεν είναι να γίνει ινδουιστής, αλλά καλός Χριστιανός.
Κάποιοι από του σύγχρονους ηγέτες των ελίτ της κομμουνιστικής Κίνας αναγνωρίζουν τον Χριστιανισμό ως μια από τις σημαντικότερες πηγές δύναμης της Δύσης. Στέλεχος της κινεζικής Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών δήλωσε: « Μας ζητήθηκε να εξετάσουμε σε τι οφειλόταν η υπεροχή τη Δύσης σε όλο τον κόσμο. Στην αρχή νομίσαμε ότι οφειλόταν στα ισχυρά όπλα που η Δύσης διαθέτει, ισχυρότερα από τα δικά μας. Έπειτα το αποδώσαμε στο πολιτικό σύστημα. Κατόπιν εστιάσαμε στο οικονομικό σας σύστημα. Αλλά εδώ και είκοσι χρόνια συνειδητοποιήσαμε η καρδιά του πολιτισμού σας είναι η θρησκεία σας, ο Χριστιανισμός. Γι αυτό ήταν και είναι τόσο ισχυρή η Δύση. Το χριστιανικό ηθικό θεμέλιο της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής (…) κατέστησε δυνατή την πετυχημένη μετάβαση στον δημοκρατικό πολιτικό βίο. Δεν έχουμε καμιά αμφιβολία γι αυτό».
Ένας άλλος ακαδημαϊκός, ο Ζούο Ζιντινγκ, αναγνώρισε ότι «η κατανόηση της υπερβατικότητας από τον χριστιανισμό έχει παίξει αποφασιστικό ρόλο σε ότι αφορά τη λαϊκή αποδοχή του πλουραλισμού στην κοινωνία και τον πολιτικό βίο της σύγχρονης Δύσης». Και τόνισε με έμφαση: «Μόνο αποδεχόμενοι αυτή την κατανόηση της υπερβατικότητας ως κριτήριό μας, μπορούμε να αντιληφθούμε το πραγματικό νόημα εννοιών όπως η ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ανεκτικότητα, η δικαιοσύνη, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η καθολικότητα και η προστασία το περιβάλλοντος»
