Η αγορά εργασίας σε πολλές κορυφαίες οικονομίες φαίνεται να έχει παγώσει, καθώς η αβεβαιότητα σχετικά με το εμπόριο, τη φορολογία και την τεχνητή νοημοσύνη οδηγεί τους εργοδότες να αναβάλλουν τις προσλήψεις και τις απολύσεις και τους εργαζομένους να παραμένουν στις θέσεις τους.
«Παγωμένη» η αγορά εργασίας
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η απασχόληση αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό μόλις 0,5% στις ΗΠΑ και 0,4% στις υπόλοιπες οικονομίες του G7 κατά το τρίμηνο που έληξε τον Ιούλιο. Αυτά τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλότερα από τα ποσοστά που παρατηρήθηκαν το 2024.
Αντί να προχωρήσουν σε περικοπές προσωπικού, οι εταιρείες φαίνεται να διατηρούν σε μεγάλο βαθμό το εργατικό δυναμικό τους, ενώ επιβραδύνουν τις προσλήψεις σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί να αναδιαμορφώσει τις αγορές εργασίας και ο εμπορικός πόλεμος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί ανησυχία για ένα «χτύπημα» στην παγκόσμια ανάπτυξη, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.
Η αύξηση της απασχόλησης είναι «ένα από τα κύρια αδύνατα σημεία των προηγμένων οικονομιών», σύμφωνα με τον Σάιμον ΜακΆνταμ, αναπληρωτή επικεφαλής οικονομολόγο της εταιρείας συμβούλων Capital Economics.
Στις ΗΠΑ, η αύξηση της απασχόλησης σχεδόν σταμάτησε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να χάνει θέσεις εργασίας τον Ιούνιο.
Με εξαίρεση την Ιαπωνία, η αύξηση της απασχόλησης επιβραδύνεται σε όλες τις άλλες οικονομίες του G7 εδώ και αρκετά χρόνια, ιδίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η μισθωτή απασχόληση μειώθηκε κατά περίπου 0,5% κατά το τελευταίο έτος.
«Βρισκόμαστε σε μια οικονομία με χαμηλό ποσοστό προσλήψεων και απολύσεων», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζέι Πάουελ. Πρόσθεσε ότι η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε μια περίοδο τεράστιων αλλαγών και οι εταιρείες θέλουν να δουν «πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα».
Παράλληλα με τους εργοδότες που αναβάλλουν τις προσλήψεις και τις απολύσεις, οι υπεύθυνοι προσλήψεων αναφέρουν ότι οι υποψήφιοι είναι διστακτικοί να αλλάξουν εργασία.
«Οι υποψήφιοι ανησυχούν για την ασφάλεια της εργασίας τους, την απώλεια της ευέλικτης εργασίας ή την αύξηση του χρόνου μετακίνησης».
Ο Τζέιμς Χίλτον, οικονομικός διευθυντής του βρετανικού ομίλου προσλήψεων Hays, δήλωσε ότι η ύφεση στις κύριες αγορές αντανακλά την προσοχή των εργοδοτών, αλλά και τις ανησυχίες των υποψηφίων ότι θα χάσουν τις υβριδικές ρυθμίσεις εργασίας που εξασφάλισαν κατά την ανάκαμψη μετά την πανδημία, αν αλλάξουν εργασία.
«Οι εταιρείες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να προσλάβουν και προσφέρουν μικρότερες αυξήσεις μισθών, ενώ οι υποψήφιοι ανησυχούν για την ασφάλεια της εργασίας τους, την απώλεια της ευέλικτης εργασίας ή την αύξηση του χρόνου μετακίνησης», τόνισε.
Στασιμότητα δείχνουν τα στοιχεία
Μια στατική αγορά εργασίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους νέους που προσπαθούν να ξεκινήσουν την καριέρα τους, αλλά παρά την παύση, δεν υπάρχουν ενδείξεις για εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας.
Η ανεργία παραμένει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα σε μεγάλο μέρος της ευρωζώνης και έχει αυξηθεί μόνο ελαφρώς στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία. Ακόμη και σε αυτές τις χώρες, ορισμένοι εργοδότες αναφέρουν συνεχιζόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες δυσκολεύονται να προσδιορίσουν εάν οι αγορές εργασίας είναι σε στασιμότητα λόγω της αδύναμης ζήτησης ή λόγω αλλαγών που επηρεάζουν την προσφορά εργασίας, όπως η ηλικία και η υγεία του εργατικού δυναμικού, οι μεταβολές στην πολιτική μετανάστευσης και οι μεταβαλλόμενες προτιμήσεις στον τρόπο ζωής.
Στις ΗΠΑ, ο Κρίστοφερ Γόλερ και η Μισέλ Μπόουμαν, δύο διοικητές της Fed που ζήτησαν μείωση των επιτοκίων νωρίτερα από άλλους, πιστεύουν ότι υπάρχουν ενδείξεις σημαντικής επιβράδυνσης. «Ανησυχώ ότι η αγορά εργασίας ενδέχεται να εισέλθει σε μια ασταθή φάση και υπάρχει κίνδυνος ένα σοκ να την οδηγήσει σε ξαφνική και σημαντική επιδείνωση», δήλωσε η Μπόουμαν την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, ο Όσταν Γκούλσμπι, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σικάγου, προειδοποίησε ότι η χαμηλή αύξηση των μισθών δεν αποτελεί απαραίτητα προειδοποιητικό σημάδι για την κεντρική τράπεζα. Με την ανεργία να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, στο 4,3%, αυτό θα μπορούσε να αντανακλά την αυστηρή πολιτική του Τραμπ σε θέματα μετανάστευσης και την αποχώρηση από την αγορά εργασίας μιας ολόκληρης γενιάς baby boomers, παρά την εξασθένιση της ζήτησης, σύμφωνα με τον Γκούλσμπι.
Χαμηλή η επαγγελματική κινητικότητα
Τα στοιχεία που παρακολουθεί το LinkedIn, το επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο, παρουσιάζουν μια συνεπή εικόνα χαμηλής κινητικότητας στην αγορά εργασίας πολλών ανεπτυγμένων οικονομιών. Το ποσοστό των μελών που πρόσθεσαν πρόσφατα έναν νέο εργοδότη στο προφίλ τους είναι περίπου ένα πέμπτο χαμηλότερο από το προ πανδημίας ποσοστό στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Αυστραλία. Είναι ακόμη χαμηλότερο στη Γαλλία και έχει μειωθεί κατά σχεδόν 15% στη Γερμανία.
Ο Κόρι Καντένγκα, επικεφαλής οικονομικών του LinkedIn για την Αμερική, δήλωσε ότι πολλές χώρες εξακολουθούν να υποφέρουν από τις «επακόλουθες επιπτώσεις της πανδημίας», η οποία προκάλεσε μια φρενίτιδα προσλήψεων, ακολουθούμενη από μια υποχώρηση, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια ως απάντηση στην αύξηση του πληθωρισμού.
Στις περισσότερες χώρες, η αγορά εργασίας εξακολουθεί να «ομαλοποιείται» και δεν «προμηνύει μια ευρύτερη ύφεση της οικονομίας», δήλωσε ο ΜακΆνταμ. Σύμφωνα με τους Financial Times, επισήμανε επίσης μια σειρά από ζητήματα που αφορούν συγκεκριμένες χώρες — φορολογικές πιέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, πολιτική στασιμότητα στη Γαλλία, διαρθρωτικές προκλήσεις που πλήττουν τη γερμανική βιομηχανία και επιπτώσεις των δασμών στη διανομή και την παραγωγή στις ΗΠΑ.
Ο Στεφάνο Σκαρπέτα, διευθυντής της διεύθυνσης απασχόλησης, εργασίας και κοινωνικών υποθέσεων του ΟΟΣΑ, δήλωσε ότι ήταν εντυπωσιακό το γεγονός ότι τα ποσοστά απασχόλησης παρέμειναν υψηλά και η έλλειψη εργατικού δυναμικού ήταν ευρέως διαδεδομένη, παρά τη μακρά περίοδο σχετικά αργής ανάπτυξης και υψηλής αβεβαιότητας.
«Γνωρίζουμε ότι οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας είναι λιγότερο «ευκίνητοι»… είναι πιο σταθεροί, λιγότερο πρόθυμοι να μετακινηθούν γεωγραφικά».
Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο λιγότεροι άνθρωποι αλλάζουν εργασία είναι δημογραφικός, είπε.
«Γνωρίζουμε ότι οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας είναι λιγότερο «ευκίνητοι»… είναι πιο σταθεροί, λιγότερο πρόθυμοι να μετακινηθούν γεωγραφικά, μπορεί να δυσκολεύονται να διαπραγματευτούν υψηλότερο μισθό σε μια νέα θέση εργασίας αν έχουν εμπειρία αλλά όχι επίσημη εκπαίδευση», είπε.
«Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες γερνάνε και η κινητικότητα επηρεάζεται από τη γήρανση».
