Στο 3,1% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο έναντι 3,5% τον Δεκέμβριο του 2022 προσθέτοντας έντονη ανησυχία τόσο στους πολίτες όσο και στην κυβέρνηση για τη νέα δυναμική ανατιμήσεων που αναπτύσσεται.
Οι καταναλωτές στην Ελλάδα αισθάνονται ακόμη πιο πιεσμένοι οικονομικά καθότι παρά τη μικρή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού σε σχέση με τον Δεκέμβριο εκτιμάται, οι τιμές των τροφίμων παραμένουν στα ύψη.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, o Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Ιανουάριο 2024, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2023 παρουσίασε μείωση 0,8%, έναντι μείωσης 0,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
Ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2023 – Ιανουαρίου 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2022 – Ιανουαρίου 2023, παρουσίασε αύξηση 3,2%, έναντι αύξησης 9,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2022 – Ιανουαρίου 2023 με το δωδεκάμηνο Φεβρουαρίου 2021 – Ιανουαρίου 2022.
Η μικρή επιβράδυνση του πληθωρισμού αποδίδεται κατά βάση στην αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας, ενώ ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Βασικό ζήτημα παραμένουν οι συνεχιζόμενες ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα, τα οποία πλήττουν τους καταναλωτές.
Από τον πίνακα διακρίνουμε ότι καταγράφεται αύξηση 67,4% στο ελαιόλαδο, 14% στα φρούτα αλλά και στα λαχανικά, 11,7% στο μεταλλικό νερό. Ανατιμήσεις καταγράφονται κατά 14% στα ασφάλιστρα υγείας, 11,5% στα αεροπορικά εισιτήρια και 12,7% στα φαρμακευτικά προϊόντα. Από την άλλη πλευρά, 60% χαμηλότερες από τον Ιανουάριο του 2022 είναι οι τιμές στο φυσικό αέριο.
Οι επιμέρους κλάδοι
Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 3,1% τον μήνα Ιανουάριο 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Ιανουαρίου 2023, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:
Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
- 8,3% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, ελαιόλαδο, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά -χυμούς φρούτων.
- 2,6% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
- 3,5% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
- 1,9% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού.
- 5,7% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικές-οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
- 0,2% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα καύσιμα και λιπαντικά.
- 2,6% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, πακέτο διακοπών. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές-επισκευές.
- 3,5% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
- 6,4% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία-κυλικεία.
- 1,7% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, ασφάλιστρα υγείας, ασφάλιστρα οχημάτων. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα άλλα είδη ατομικής φροντίδας.
Από τη μείωση του δείκτη κατά:
- 2,7% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα.
- 2,2% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο της για την ελληνική οικονομία, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα κατέγραψε πτώση το 2020 εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας που τέθηκαν σε εφαρμογή, η οποία υπερέβη την αντίστοιχη μείωση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (-5,1% έναντι -1,3%).
Στη συνέχεια, το 2021 το διαθέσιμο εισόδημα ανέκαμψε με σημαντικά υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με τον ΕΝΔΤΚ (7,6% έναντι 0,6%), το οποίο αποδίδεται, σε μεγάλο βαθμό, στις επιδράσεις βάσης (base effects), καθώς η οικονομική δραστηριότητα άρχισε σταδιακά να ομαλοποιείται.
Σύγκριση Ιανουαρίου 2024 με Δεκέμβριο 2023
Η μείωση του Γενικού ΔΤΚ κατά 0,8% τον μήνα Ιανουάριο 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Δεκεμβρίου 2023, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
- 0,5% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: αλλαντικά, νωπά ψάρια, γιαούρτι, ελαιόλαδο, νωπά λαχανικά, λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: ζυμαρικά, πουλερικά, γάλα νωπό πλήρες, γάλα νωπό με μειωμένα λιπαρά, τυριά, νωπά φρούτα.
- 1,7% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
- 0,3% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα.
- 0,1% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα καύσιμα αυτοκινήτου (βενζίνη).
- 0,8% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας.
- 1,1% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-
καφενεία-κυλικεία. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία. - 1,0% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα ασφάλιστρα υγείας.
2. Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:
- 22,3% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω των γενικών χειμερινών εκπτώσεων.
- 0,3% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: δημοτικά τέλη, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών στον ηλεκτρισμό.
- 0,5% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης.
