Η βράβευση πραγματοποιήθηκε στην εκδήλωση -κοπή πίτας- της ΔΕΕΠ την Παρασκευή 12 -1-2023 από την Υπουργό Εσωτερικών κα Νίκη Κεραμέως την οποία και ευχαριστούμε για την μέχρι σήμερα υποστήριξη των υπηρεσιών Πρόληψης στην κοινότητα από τη θέση της Υπουργού Παιδείας αλλά και σήμερα ως Υπουργός Εσωτερικών.
Τα Κέντρα Πρόληψης Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, αποτελούν δομές στην Ελλάδα με σκοπό τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας σε κάθε ενδιαφερόμενο. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, υπάρχουν 75 Κέντρα Πρόληψης στην Ελλάδα και αποτελούν συνεργασίες μεταξύ του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών και των τοπικών αυτοδιοικήσεων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας οργάνωσης (Δήμοι και Περιφέρειες).
Η ανάγκη για τη δημιουργία ΚΠ, ξεκίνησε αρχικά από την Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1980, που εφαρμόστηκαν τα πρώτα πιλοτικά προγράμματα, βασιζόμενα σε αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών (Σουηδίας, Νορβηγίας).
Τα προγράμματα αυτά δεν εστίαζαν στην πληροφόρηση για τις εξαρτησιογόνες ουσίες και τις συνέπειες τους, αλλά στην ανάγκη παρέμβασης στους αιτιολογικούς παράγοντες, που μπορεί να συμβάλλουν ευρύτερα στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας (επιμόρφωση γονέων για την ενίσχυση των γονεϊκών δεξιοτήτων τους, εκπαίδευση εκπαιδευτικών σε προγράμματα αγωγής υγείας, παρεμβάσεις σε μαθητές για την καλλιέργεια δεξιοτήτων αντίστασης στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, κ.ά.).
Στη συνέχεια το 1995, ο ΟΚΑΝΑ, αξιοποιώντας την παραπάνω εμπειρία, ξεκίνησε το σχεδιασμό και την υλοποίηση ανάπτυξης ενός δικτύου Κέντρων Πρόληψης σε όλη την Ελλάδα με την συμμετοχή της αυτοδιοίκησης τοπικών φορέων και συλλόγων .
Επέλεξε να είναι σε τοπικό επίπεδο, η λειτουργία των ΚΠ και όχι κεντρικά, προκειμένου να μπορούν να ανταποκρίνονται με το καλύτερο δυνατό τρόπο στις ιδιαιτερότητες της κάθε τοπικής κοινωνίας, αλλά και για λόγους διευκόλυνσης προσβασιμότητας.
Το Κέντρο Πρόληψης ΑΤΡΑΚΤΟΣ Πιερίας ένα από τα 75 Κέντρα Πρόληψης και 2ο σε σειρά ίδρυσης στην Ελλάδα. ξεκίνησε τη δράση του στην τοπική κοινωνία το 1998.
Το ΚΠ σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας, υπό την επιστημονική οικονομική εποπτεία του ΟΚΑΝΑ.. Επιχορηγείται δε εξ ημισείας από το Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών.
Οι ομάδες –στόχος που απευθύνεται το ΚΠ καθορίζεται από τις ιδιαίτερες ανάγκες της τοπική κοινωνίας, γενικά όμως είναι:
- – Τα Παιδιά προσχολικής ηλικίας και οι Μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων
- – Οι Γονείς -Οι Εκπαιδευτικοί
- – Οι Επαγγελματίες Υγείας
- – Οι Στρατευμένοι
- – Οι Φοιτητές
- – Οι Πολιτιστικοί, Αθλητικοί, Επαγγελματικοί, Εκκλησιαστικοί κ.ά Σύλλογοι
- – Ειδικές ομάδες πληθυσμού (μετανάστες , πρόσφυγες , Ρομά …)
- – Ανήλικοι παραβάτες
- – Η Ευρύτερη Κοινότητα, όπως Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, Δημοτικά Συμβούλια κλπ.
Ο γενικός στόχος των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΚΠ ανάλογα με την παραπάνω εκάστοτε ομάδα-στόχος είναι:
- – Η ψυχική ενδυνάμωση και εκπαίδευση των νέων σε ψυχοκοινωνικές δεξιότητες που θα τους προστατέψουν από τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (κάπνισμα, αλκοόλ, ναρκωτικά), εξαρτητικών συμπεριφορών (διαδίκτυο, τζόγος), τον σχολικό εκφοβισμό, τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (βία, διατροφικές διαταραχές, παραβατικότητα) και θα συμβάλλουν στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής τους υγείας.
- – Η εκπαίδευση των γονέων σε ψυχοκοινωνικές δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να ανταποκριθούν καλύτερα στο γονεϊκό τους ρόλο (διαχείριση ορίων στην οικογένεια, ενημέρωση για τις εξαρτήσεις, τις αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών κ.α).
- – Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας για την εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής υγείας για την πρόληψη των εξαρτήσεων και την προστασία της ψυχοκοινωνικής υγείας, καθώς και η υποστήριξη στον επαγγελματικό τους ρόλο.
- – Η συμβουλευτική ή και θεραπεία σε μεμονωμένα άτομα ή οικογένειες για θέματα εξαρτήσεων και ψυχικής υγείας.
- -Η οργάνωση ομιλιών, συνεδρίων κλπ για την ενημέρωση της ευρύτερης κοινότητας.
- – Η υλοποίηση ερευνών για τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου σε συνεργασία με το ΕΠΙΨΥ / Πανεπιστήμια κλπ για τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων πρόληψης, κ.α.
Η Ελλάδα σύμφωνα με την τελευταία αξιολογική έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ,2022) ξεχωρίζει για το σύστημα υπηρεσιών που διαθέτει στην πρόληψη των εξαρτήσεων, κυρίως μέσω του πανελλαδικού δικτύου των 75 Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας. Πέραν του σταθερού έργο τους, τα Κέντρα Πρόληψης ανταποκρίνονται και σε πολλά αιτήματα για ψυχοκοινωνική υποστήριξη τα οποία έχουν ενταθεί λόγω της πανδημίας.
Επιπλέον, σημαντικές ενέργειες έγιναν την τελευταία διετία για τη διασφάλιση της ποιότητας στην πρόληψη με την ενσωμάτωση των Ευρωπαϊκών Προδιαγραφών Ποιότητας στο έργο των Κέντρων Πρόληψης και την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος κατάρτισης και στη χώρα μας για την επιστήμη της πρόληψης. Στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι τα ΚΠ με την εμπειρία και τις επιστημονικές τους παρεμβάσεις έχουν συμβάλει να είναι η Ελλάδα, μια από τις πρώτες χώρες πανευρωπαϊκά, στη μείωση της εξάρτησης σε νέες ηλικίες.
Ενδεικτικά, επίσης αναφέρεται, ότι μόνο για τη σχολική κοινότητα το 2019-2020, , πάρα τις δυσκολίες της πανδημίας , υλοποιήθηκαν παρεμβάσεις σε 11.544 μαθητές σε 355 σχολεία στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και σε 14.935 μαθητές σε 309 σχολεία στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την πρόληψη των εξαρτήσεων, του εθισμού στο διαδίκτυο, την πρόληψη της επιθετικής συμπεριφοράς και την αγωγή και προαγωγή της υγείας.
Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ν. Πιερίας ΑΤΡΑΚΤΟΣ με την εμπειρία του και τις επιστημονικές του παρεμβάσεις είναι μια αναγνωρισμένη δομή στην τοπική κοινωνία, που καλύπτει σημαντικό μέρος των αναγκών της σε θέματα Ψυχοκοινωνικής Υγείας και Πρόληψης των Εξαρτήσεων τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο. Η ύπαρξη και συνέχεια της λειτουργίας του αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη στην κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού του νομού συμβάλλοντας στην άμβλυνση των προβλημάτων και στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας μέσα από τα προγράμματα που καλύπτει.
Πρόληψη σημαίνει αμεσότητα στην κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού, ευελιξία όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας προσαρμογή στις ανάγκες των κατοίκων του νομού, σταθερές σχέσεις με τα μέλη της , ποικιλομορφία στις παρεμβάσεις βασιζόμενες στην ζωντανή σχέση με την τοπική κοινωνία, και ανατροφοδότηση από αυτή.
Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του έργου του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Ν. Πιερίας “ΑΤΡΑΚΤΟΣ”.
Έτσι διασφαλίζεται η καλύτερη και αποδοτικότερη παροχή υπηρεσιών στην τοπική κοινωνία.
Η Πρόεδρος του ΚΠ ΑΤΡΑΚΤΟΣ Πιερίας
Σίμου Τριανταφυλλιά
