Ο τουρισμός αυξάνεται αλλά οι Έλληνες δεν μπορούν πλέον να κάνουν διακοπές – Αφιέρωμα του Guardian αναδεικνύει το «χαμένο όνειρο» των καλοκαιρινών αποδράσεων για τους ντόπιους
Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς του κόσμου προσελκύοντας τουρίστες τρεις και τέσσερις φορές πάνω από τον πληθυσμό της, αλλά οι Έλληνες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν διακοπές.
Στην αντίθεση αυτή αναφέρεται άρθρο του Guardian που μέσα από μαρτυρίες αλλά και επίσημα στοιχεία, που έχει επίσης αναδείξει το in, μιλά για τις καλοκαιρινές διακοπές των ντόπιων που πλέον μετατρέπονται σε μακρινό όνειρο.
«Οι μελέτες μας δείχνουν ότι ένας στους δύο Έλληνες δεν θα πάει διακοπές φέτος», λέει στο βρετανικό μέσο ο Τάκης Καλόφωνος, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος στην Ένωση Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδας.
«Ενώ πριν από 10 χρόνια οι άνθρωποι έπαιρναν 20 ή και 30 ημέρες άδεια, αυτό το καλοκαίρι είναι λιγότερο από μία εβδομάδα. Οι Κυκλάδες και τα πιο μακρινά νησιά είναι ένα μακρινό όνειρο για πολλούς Έλληνες. Ποιος μπορεί να πληρώσει 450 ευρώ για εισιτήρια πλοίου, όσο θα κόστιζε μια τετραμελή οικογένεια με αυτοκίνητο, όταν ο μέσος μισθός είναι 1.342 ευρώ το μήνα», διερωτάται.
Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, Eurostat, πρόσφατα επιβεβαίωσε τα ευρήματα της EΕKE, ανακοινώνοντας ότι το 46% των Ελλήνων – 19% υψηλότερο από την υπόλοιπη ΕΕ – δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν διακοπές μιας εβδομάδας πέρυσι.
Χαμηλότερη η κίνηση και στα νησιά του Σαρωνικού
Στα εκδοτήρια για τα νησιά του Σαρωνικού, ο Τάσος Παπαδόπουλος αναφέρει: «Πέρυσι οι ουρές ήταν πολύ μεγαλύτερες. Φαίνεται ότι ο κόσμος δεν ταξιδεύει». «Η κίνηση το Σαββατοκύριακο είναι μεγαλύτερη, αλλά οι πωλήσεις εισιτηρίων έχουν μειωθεί, θα έλεγα, κατά 50%».
Όσοι καταφέρνουν να βάλουν χρήματα στην άκρη λένε όλο και περισσότερο ότι το βρίσκουν φθηνότερο να κάνουν διακοπές στο εξωτερικό παρά εντός Ελλάδας
Τα νησιά του Αργοσαρωνικού είναι δημοφιλή ακριβώς λόγω της εγγύτητάς τους με την Αθήνα, εξηγεί το άρθρο. Το 2024 η Αίγινα προσέλκυσε περισσότερους από 2 εκατομμύρια επισκέπτες, πολλοί από τους οποίους είχαν περιορισμένο προϋπολογισμό και έλκονταν από τα προσιτά ναύλα των πλοίων.
«Τον περασμένο Αύγουστο, όλες οι ξαπλώστρες εκεί πέρα ήταν πιασμένες μέχρι τις 10 το πρωί», λέει ο Κωνσταντίνος Τσάντας, ο οποίος διευθύνει μια επιχείρηση θαλάσσιων σπορ. «Φέτος είναι άδειες. Γνωρίζω ανθρώπους που ασχολούνται με τα θαλάσσια σπορ σε όλη τη χώρα και όλοι λένε το ίδιο: αυτή η επιχείρηση έχει πέσει. Και να σκεφτεί κανείς ότι η Αίγινα είναι συγκριτικά φθηνή».
Η Αθήνα που δεν αδειάζει
«Το 2025 θα μείνει στην ιστορία ως η χρονιά που οι Έλληνες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το ετήσιο «προσκύνημά» τους στην παραλία», σχολιάζει η Έλενα Σμιθ που υπογράφει το ρεπορτάζ και προσθέτει: «οι ξέγνοιαστες χαρές του καλοκαιριού που τόσο έχουν υμνηθεί από τραγουδοποιούς, ποιητές και κινηματογραφιστές, έχουν πέσει θύματα της σκληρής πραγματικότητας του να τα βγάζει κανείς δύσκολα πέρα».
Η μεγάλη αυγουστιάτικη απόδραση έχει για πολλούς περιοριστεί σε λίγες μέρες που περνούν με την οικογένεια ή τους φίλους τους σε χωριά της ηπειρωτικής χώρας.
«Θα ήθελα πολύ να περάσω χρόνο στην Αμοργό, αλλά το να φτάσω σε ένα τόσο μακρινό νησί είναι απλώς απαγορευμένο», δήλωσε η Ισμήνη Μπαλαλέ, η οποία είναι 28 ετών και αγωνίζεται να επιβιώσει με μισθό 850 ευρώ το μήνα στον τομέα του λιανικού εμπορίου. «Δεν μπορώ να πληρώσω 200 ευρώ τη νύχτα για ένα δωμάτιο. Όλοι οι φίλοι μου είναι στην ίδια θέση και όλοι έχουμε μεταπτυχιακά. Παίρνουμε μερικές ημέρες άδεια, εδώ και εκεί, αυτό το καλοκαίρι».
Η εικόνα της Αθήνας τον Αύγουστο θα ήταν κάποτε αδιανόητη: οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι γεμάτες, η κίνηση στο κέντρο της πόλης μόλις που έχει αραιώσει, οι θέσεις στους θερινούς κινηματογράφους είναι sold out και τα μπαρ και τα εστιατόρια γρήγορου φαγητού είναι γεμάτα με νέους Έλληνες που δεν μπόρεσαν να φύγουν.
«Μιλούν για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας μας, αλλά κανένας από αυτούς τους θετικούς δείκτες δεν επηρεάζει ανθρώπους σαν εμένα», λέει η Μπαλαλέ. «Και δεν νομίζω ότι αυτή η κυβέρνηση ενδιαφέρεται ιδιαίτερα».
Η άφιξη 36 εκατομμυρίων ταξιδιωτών πέρυσι – σχεδόν τέσσερις φορές όσο ο πληθυσμός των κατοίκων – έχει διασφαλίσει ότι η μεσογειακή χώρα είναι ένας από τους 10 κορυφαίους προορισμούς παγκοσμίως.
Μεγάλα κέρδη αλλά καθηλωμένοι μισθοί
Ο τουριστικός τομέας απέφερε έσοδα περίπου 21,7 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2024, βοηθώντας την Αθήνα να μειώσει το γιγαντιαίο δημόσιο χρέος της από 180% του ΑΕΠ, στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της χώρας, στο 153,6%.
Όμως, ενώ ο τουρισμός είναι η κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας, παρέχοντας τουλάχιστον μία στις πέντε θέσεις εργασίας, η επιτυχία έχει επίσης οδηγήσει σε εκτόξευση των τιμών. Οι μισθοί, αντίθετα, παρέμειναν στάσιμοι, ξεπερνώντας κατά πολύ τους ρυθμούς πληθωρισμού που έχουν ξεπεράσει κατά πολύ άλλες χώρες της ΕΕ, προκαλώντας απότομη αύξηση του κόστους ζωής. Όσοι καταφέρνουν να βάλουν χρήματα στην άκρη λένε όλο και περισσότερο ότι το βρίσκουν φθηνότερο να κάνουν διακοπές στο εξωτερικό παρά εντός Ελλάδας.
Μια δημοσκόπηση της Alco τον Ιούνιο αποκάλυψε ότι το κόστος διαμονής, τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και οι τιμές των εστιατορίων είναι τα κύρια εμπόδια για ταξίδια.
«Οι Έλληνες μένουν εκτός από την απόλαυση μιας πολιτιστικής και θρησκευτικής παράδοσης, των διακοπών του Αυγούστου», λέει ο καθηγητής Χρήστος Πιτέλης, ειδικός στη βιομηχανική οικονομία και στον τομέα του τουρισμού και της φιλοξενίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον.
«Η μείωση των διαθέσιμων εισοδημάτων καθιστά αυτή την εμπειρία μια εμπειρία που πολλοί απλά δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά».
Με τη μεσαία τάξη να έχει πληγεί περισσότερο από τα μέτρα λιτότητας, που ήταν το τίμημα της διάσωσης της χρεοκοπημένης ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς πιστωτές πριν από μια δεκαετία, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι τα μέτρα ανακούφισης είναι καθ’ οδόν.
Η κεντροδεξιά κυβέρνησή του έχει δεσμευτεί να μειώσει τους φόρους και να αυξήσει τον μέσο μηνιαίο μισθό στα 1.500 ευρώ έως το 2027.
«Είμαστε η Ταϊλάνδη της Ευρώπης. Παρέχουμε υπηρεσίες για να τις απολαύσουν άλλοι», λέει ο Άρης Απικιάν, περιμένοντας τους περαστικούς τουρίστες έξω από το κατάστημα χαλιών όπου εργάζεται στο κέντρο της Αθήνας.
«Ενώ οι ξένοι ζουν τα όνειρά τους στην Ελλάδα, εμείς βιώνουμε το απότομο τέλος. Ποιος θέλει να πάει διακοπές όταν του λένε ότι οι λογαριασμοί ενέργειας, ό,τι να πεις, πρόκειται να αυξηθούν; Νομίζω αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι τώρα που δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά να πάρουμε ούτε μια εβδομάδα άδεια, ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε οι πραγματικά χαμένοι».
