Αυτόν τον μήνα, ένα ψυχρό μέτωπο σάρωσε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης και γιγαντιαία δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν καύσιμα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας άλλαξαν πορεία για να αποφύγουν μια νέα κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή. Οι εξελίξεις αυτές θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές του φυσικού αερίου προς τα πάνω. Αντ’ αυτού, συνέχισαν να πέφτουν.
Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για ένα ισχυρό σημάδι ότι μια νέα ενεργειακή κρίση σαν αυτή που εκτίναξε στα ύψη τους λογαριασμούς ενέργειας και ώθησε τον πληθωρισμό σε επίπεδα ρεκόρ ανήκει στο παρελθόν.
Οι αγορές έλαβαν τα μηνύματα
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ευρώπη επωφελείται από το γεγονός ότι πέρυσι συγκέντρωσε μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου ενώ καθοριστικό παράγοντα έπαιξαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ο σχετικά ήπιος χειμώνας με εξαίρεση ορισμένα ψυχρά κύματα.
Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η υποτονική οικονομική ανάπτυξη που περιόρισε τη ζήτηση ενέργειας σε μεγάλες βιομηχανικές δυνάμεις όπως η Γερμανία.
Οι αγορές έλαβαν τα μηνύματα και σταθμίζοντας τα δεδομένα κρατούν τις ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς (του φυσικού αερίου) επί του παρόντος κάτω από 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, περίπου στο 1/10 της τιμής αιχμής του 2022.
«Οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν ξανά, ακόμη και μέσα στην τρέχουσα χειμερινή σεζόν»
«Κοιτάζοντας μόνο τις τιμές, φαίνεται ότι η κρίση έχει τελειώσει», δήλωσε ο Balint Koncz, επικεφαλής εμπορίας φυσικού αερίου στη MET International στην Ελβετία. «Ωστόσο, τώρα βασιζόμαστε σε διεθνείς παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αλλάξουν γρήγορα», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν ξανά, ακόμη και μέσα στην τρέχουσα χειμερινή σεζόν, εάν υπάρξει ξαφνική διακοπή του εφοδιασμού ή παρατεταμένη περίοδος χαμηλών θερμοκρασιών.
Ένας βασικός κίνδυνος είναι η Μέση Ανατολή. Οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, μια διαδρομή που χρησιμοποιεί το Κατάρ για την αποστολή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, απειλεί να τινάξει στον αέρα τα δεδομένα. Τα πετρελαιοφόρα και τα δεξαμενόπλοια φυσικού αερίου αποφεύγουν την περιοχή και προτιμούν να περνούν γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής. Σε μια τυπική ημέρα, περίπου δύο έως τρία πλοία LNG θα χρησιμοποιούν το πέρασμα αυτό.
Εναλλακτική ενέργεια
Οι τιμές του φυσικού αερίου μειώθηκαν σχεδόν κατά 60% το 2023 και έχουν μειωθεί περαιτέρω κατά 12% μέχρι στιγμής φέτος, γεγονός που θα συμβάλλει στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας των καταναλωτών.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ανώτατο όριο των κρατικά ρυθμιζόμενων τιμών θα μειωθεί σχεδόν κατά 14% μέχρι την άνοιξη, εκτίμησε τον Δεκέμβριο η εταιρεία συμβούλων Cornwall Insight.
«Αυτός είναι ο δεύτερος χειμώνας που η Ευρώπη βιώνει χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο», δηλώνει ο Kim Fustier, επικεφαλής της HSBC Holdings Plc. «Το γεγονός ότι υπάρχει πλέον ένα προηγούμενο – ο χειμώνας 2022-2023 που κύλησε χωρίς προβλήματα – βοηθάει να εξομαλυνθεί η κατάσταση», προσθέτει.
Όμως, υπάρχει μακρύς δρόμος μπροστά μας, με πολλά πιθανά εμπόδια, σύμφωνα με το Blooomberg.
Τι συμβαίνει στις αγορές της Ασίας και των ΗΠΑ
Μια συμφωνία διέλευσης αγωγών φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας που λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους – και είναι απίθανο να ανανεωθεί – σημαίνει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να λάβει ακόμη λιγότερο φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Επίσης, επισημαίνεται ότι ενώ υπάρχει μια τεράστια παγκόσμια επένδυση στο LNG, μεγάλο μέρος της νέας δυναμικότητας δεν θα φτάσει στην αγορά πριν από το 2025 και το 2026.
Στην Ασία, τα ισχυρά αποθέματα σημαίνουν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου μειώνονται και εκεί και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο. Το ίδιο συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όπου τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το φυσικό αέριο υποχώρησαν περίπου 20% την περασμένη εβδομάδα, καθώς η αποθήκευση παραμένει πολύ πάνω από το μέσο όρο πενταετίας.
Τα προβλήματα στα κανάλια διέλευσης
Παρόλα αυτά, τα προβλήματα σε δύο βασικές διόδους υγροποιημένου φυσικού αερίου – τη διώρυγα του Σουέζ και τη διώρυγα του Παναμά που πλήττεται από την ξηρασία – επιμηκύνουν τα ταξίδια και αυξάνουν το κόστος. Ενώ οι έμποροι δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα, μια παρατεταμένη διαταραχή θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό.
Η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου από τις κορυφές του 2022 δεν ήταν πάντα μονόδρομος.
Έντονες εξάρσεις μεταβλητότητας -από απεργίες σε μονάδες υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αυστραλία μέχρι διακοπές της παραγωγής στις ΗΠΑ και το ξέσπασμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς -έχουν προκαλέσει αναταράξεις, υπενθυμίζοντας ότι η τρέχουσα ηρεμία δεν είναι εγγυημένο ότι θα διαρκέσει για πάντα.
«Είμαστε ακόμη επιφυλακτικοί ως προς το τι πρόκειται να συμβεί στην πορεία», δήλωσε ο Stefan Rolle, επικεφαλής της ενεργειακής πολιτικής στο υπουργείο Ενέργειας της Γερμανίας, λαμβάνοντας μέρος στο Americas Energy Summit την, στη Νέα Ορλεάνδη.
