Επεσκεφθην δι’ ιδιωτικούς λόγους το κτήριον της Τεχνικής Υπηρεσίας Κοζάνης εκεί που πριν λίγα, αλλά για πολλά, χρόνια, στεγαζόταν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, πριν πάει στο σημερινό μεγαθήριό της. Με την αφορμή έψαχνα να βρω κάτι που να μου θυμίζει εκείνα τα αισθαντικά χρόνια μου εκεί ως αντιπρόεδρος του Δ.Σ της 8 χρόνια περίπου και άλλα 8 ως διευθυντής της Βιβλιοθήκης και το Ινστιτούτου Βιβλίου και Ανάγνωσης. Δηλαδή εκείνο που ονομάζαμε τότε κατά πλάσμα πραγματικότητας «Κοζάνη Πόλη του Βιβλίου». Ηταν εκείνη η εποχή (1996-2003) η δημιουργικότερη σε όλο τον πνευματικό βίο της πόλης και ειδικά των γραμμάτων της. Δεν ηύρα τίποτα που να μου θυμίζει τα χρόνια. Ολα αλλάξαν, ως χώροι δηλαδή, κι ήταν επόμενο. Μόνον κρατήθηκε επί τοίχου ένα αντίγραφο μεγάλο της Χάρτας του Ρήγα την οποία είχα κορνιζάρει τότε και «αναρτήσει» εκεί. Μια φευγαλέα συγκίνηση με ακολουθούσε μέχρι την απομάκρυνσή μου από τους χώρους τους οποίους αγαπήσαμε κι αγαπηθήκαμε ορισμένως (ισως και μισηθήκαμε). Η Χάρτα του Ρήγα (1796- 1 797 η εκτύπωσή της στη Βιέννη) το αντίτυπον δηλ. που βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη από το 1853, ήρθε εδώ με τη δωρεά του επιφανούς λογίου της Κοζάνης Ευφρονίου Πόποβιτς, ο οποίος άφησε και 600 περίπου τόμους βιβλίων σ’ αυτήν. Σήμερα σε τι κατάσταση βρίσκεται η Χάρτα δεν το γνωρίζω μάλλον στα 12 φύλλα της διατηρημένη. Ετσι πανοραμική είναι μόνον αυτή στην Τεχνική υπηρεσία (μήπως και κάποια στην σχολάζουσα Λασσάνεια Χαρτοθήκη;). Εστω και ως φωτοτυπικόν αντίγραφον, προσφορά, αν καλά θυμάμαι, του κ. Φάνη Πάμπα, του συναρπαστικού αυτού Κοζανίτη που ζει στη Βιέννη σήμερα. Δεκάδες επίσης φωτ. συγγραφέων και πνευματικών ανθρώπων της Κοζάνης και της χώρας, η σειρά φωτ. της νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και οι θαυμάσιες μεγάλες φωτ. ποιητών της Θεσσαλονίκης προσφορά του κ. Γιάννη Βανίδη στην Παρέμβαση και στη Βιβλιοθήκη, όπου ήθελα εγώ θα τις άφηνα, και προτίμησα τη Βιβλιοθήκη φυσικά, τώρα μάλλον θα χάθηκαν. Ο Γιάννης Κάβουρας ο πολύτιμος συνεργάτης στο ΙΝΒΑ και τη Βιβλιοθήκη τότε θα θυμάται. Ο σημερινός πρόεδρος του ΔΣ της Βιβλιοθήκης, δηλ. ο κ. Δήμαρχος τι γνωρίζει απ’ αυτά;
Επί υπουργείας πολιτισμού του Ε. Βενιζέλου τα 15 υπαρκτά αντίτυπα της Χάρτας που ήταν γνωστά στην Ελλάδα, με υπουργική απόφαση κηρύχτηκαν εθνικά μνημεία. Η Χάρτα της Κοζάνης όμως παραλήφτηκε δι άγνωστους λόγους. Επρεπε να κάνω παραστάσεις ιδιαίτερες και να βγει συμπληρωματική απόφαση του Υπουργού για να συναριθμηθεί και η Χάρτα μας στα μνημεία του πολιτισμού. Η Χάρτα είναι ένα σπουδαίο έργο τέχνης και ιστορίας. Πάνω της ο Ρήγας έβαλε εκατοντάδες πληροφορίες ιστορικές, γεωγραφικές, πολιτισμικές, νομισματικές, χαρακτικά κ.α. έως και σπαρταριστές· λ.χ. Στο σημείο που ο Ρήγας αναφέρει το ακρωτήριο Ακτιον γράφει: «Ακτιον πούντο εδώ ενικήθη ο Αντώνιος από τον Οκτάβιο έχασε και την Κλεοπάτρα».
Του Βασίλη Καραγιάννη
