Κύριε υπουργέ,
Πέρασα τη μετεφηβική ηλικία μου στη Μεγάλη Βρετανία, όπου ο πρωθυπουργός της απαντούσε στις επιστολές των πολιτών, ακόμα και αλλοδαπών φοιτητών, όπως εγώ. Η βιωματική αυτή εμπειρία επαναλήφθηκε στη χώρα μας, όταν βρέθηκα κοντά στον μακαριστό αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο ως συνεργάτης του, ο οποίος διάβαζε και απαντούσε ιδιοχείρως κάθε επιστολή πολίτη που έφτανε στο γραφείο του. Η εμπειρία της αμφίδρομης επικοινωνίας πολίτη-αξιωματούχων, ευελπιστώ πως δεν θα «γκριζοποιηθεί» με την παρούσα επιστολή μου.
Προ καιρού, σε ένα διεθνολογικό συνέδριο στο εξωτερικό, ένας Ισραηλινός σύνεδρος ξεκίνησε την παρουσία του με ένα αινιγματικό ερώτημα. Ποιο είναι το αρχαιότερο επάγγελμα, ρώτησε. Και για να μη βιαστεί κάποιος να απαντήσει εσφαλμένα, διευκρίνισε ότι δεν είναι αυτό που έρχεται πρώτα στο νου του καθενός. Στην αμηχανία του ακροατηρίου, προχώρησε ο ίδιος στην απάντηση: είναι του πολιτικού, που δημιούργησε το «χάος», πάνω στο οποίο διαμορφώθηκε η καθημερινότητα του πολίτη.
Μεταφορική έννοια είχε, φυσικά, η απάντηση του Ισραηλινού, και αποσκοπούσε να αναδείξει την πραγματικότητα στην καθημερινότητα του πολίτη. Βιώματα αυτής της καθημερινότητας είναι οδυνηρά και οι συνέπειες οδυνηρότερες, όταν αναφερόμαστε στην πατρίδα μας. Η απόδραση στην παραλία, κατά τη θερινή περίοδο, αποτελεί μία χαρακτηριστική περίπτωση. Η εικόνα περιγράφεται μόνο με τη νοηματική πληρότητα που εμπεριέχεται στη διεθνοποιημένη λέξη χάος και αυτό είναι συνέπεια της πολιτικής –της τοπικής (αυτο-)διοίκησης, κατά κύριο λόγο: ομπρελοκαθίσματα πλημμυρίζουν τις αμμουδιές, φτάνοντας μέχρι το κύμα, με «αλμυρό», συχνά, αντίτιμο για όσους τα επιλέξουν ∙ μουσική που σε αγριεύει λόγω έντασης και ποιότητας ∙ αποτσίγαρα, πλαστικά και σκουπίδι γενικότερα αποτελούν τους μόνιμους συνοδούς.
Οι συνέπειες σημαντικές και η ζημιά ανεπανόρθωτη. Απαριθμώ ενδεικτικά τις ακόλουθες: η αλλοίωση της θεσπέσιας ελληνικής γης, του θείου αυτού δωρήματος και εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο πολίτης αποξενώνεται από ένα κύριο δημόσιο αγαθό και εκπαιδεύεται στη «νομιμοποίηση» της παρανομίας που εκτυλίσσεται μπροστά του με την ανοχή ή, ορθότερα, την επιβολή του «(παρα)νόμου». Το παράνομο καθιερώνεται σε νόμιμο και το νόμιμο σε παράνομο, ιδιαίτερα αν κάποιος τολμήσει να αντιδράσει.
Πρόκειται για εισβολή ενός νέου εχθρού που κατέλαβε τις παραθαλάσσιες περιοχές και δη τις παραλίες κατοικημένων περιοχών όπου, μέχρι πρόσφατα, υπήρχε η δυνατότητα για αθλοπαιδιές και η άνεση του χώρου.
Επιτρέψτε μου, κ. υπουργέ, να σας προωθήσω φωτογραφικό υλικό που αποτελεί μέρος των φετινών αναμνηστικών που συνέλεξα από το χάος της παραθαλάσσιας Ελλάδας.
Όλοι μας γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κανόνες, διατάξεις και νόμοι. Η θέληση δεν υπάρχει για την τήρησή τους, γεγονός που ακυρώνει και τη στοιχειώδη μορφή νομιμότητας. Γι΄ αυτό, η ασχήμια του χάους που κατέστη το κύριο γνώρισμα της καθημερινότητας, «βαρβαροποιεί» τον πολίτη και υποβιβάζει τον πολιτισμό του σε κακόγουστο προϊόν για ενοικίαση ή αγορά. Η «κουλτούρα των ομπρελοκαθισμάτων» έχει μετατρέψει την ακτογραμμή της χώρας σε ένα ακριβό και συχνά κακόγουστο μπαρ-ρέστοραν.
Η επισήμανση του Ισραηλινού ακαδημαϊκού επαληθεύεται στη χώρα του κάλλους, και θεωρείται βέβαιο ότι σε λίγο θα μείνουμε μόνοι μας, θεατές του εκτρώματος που έχει δημιουργηθεί και ανεχόμαστε.
Κύριε υπουργέ,
Σας προτρέπω να πάρετε την πρωτοβουλία και μην περιμένετε να βρεθεί ο αρμόδιος φορέας στον κυκεώνα των συναρμοδιοτήτων. Ξεκινήστε αυτό το φθινόπωρο νέα νομοθετική ρύθμιση, με τους συναρμοδίους, που θα προβλέπει την απελευθέρωση του παραθαλάσσιου χώρου σε ποσοστό τουλάχιστον 70% της συνολικής έκτασης με την πλήρη αναθεώρηση όλων των αδειών. Οι εν λόγω άδειες να χορηγούνται από μεικτές επιτροπές του υπουργείου Τουρισμού, της Περιφέρειας και της ΕΛ.ΑΣ, αφού προηγηθεί αυτοψία του χώρου. Ενημερώστε με μονοσέλιδα φυλλάδια τους επιχειρηματίες για τις υποχρεώσεις τους και υποχρεώστε τους να αναρτούν τα φυλλάδια σε κάθε ομπρέλα. Θεσμοθετείστε Μητρώο, το οποίο θα ενημερώνεται τουλάχιστον δις μηνιαίως, μετά αυτοψία της ΕΛ.ΑΣ, κατά τους μήνες αιχμής. Και, φυσικά, νομοθετείστε την πρόβλεψη της αυτόματης ανάκλησης της αδείας σε περίπτωση επανάληψης των παρατυπιών.
Ας κάνουμε πράξη, επιτέλους, την αυτάρεσκη επίκλησή μας ως «Ευρωπαίων» με κανόνες που θα εφαρμόζονται απαρέγκλιτα.
Καλή επιτυχία!
Δρ Γεώργιος Μούρτος
Επίτιμος καθηγητής Στρατηγικής Πανεπιστημίου Plymouth-Βρετανίας
