Η πανδημία άλλαξε πάρα πολλά στον τομέα της απασχόλησης, επισπεύδοντας διαδικασίες και εφαρμόζοντας συνθήκες, όπως η τηλεργασία, που μέχρι πρότινος ήταν μόνο σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
Η εργασία από το σπίτι, με την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών δημιουργεί νέα δεδομένα με αρκετούς να τονίζουν ότι η τηλεργασία ήρθε για να μείνει.
Ο εργαζόμενος ταξιδιώτης
Μάλιστα σε πρόσφατο άρθρο του το Bloomberg μιλά για έναν νέο τύπο εργαζομένων: τον εργαζόμενο ταξιδιώτη. Πρόκειται ουσιαστικά για μια προσπάθεια να βρεθεί μια χρυσή τομή μεταξύ εργασιακών ρυθμίσεων όπως αυτή της Airbnb Inc. – όπου το προσωπικό μπορεί να εργάζεται οπουδήποτε, οποτεδήποτε – και εκείνων σε εταιρείες όπως η Tesla Inc., της οποίας ο διευθύνων σύμβουλος Ίλον Μασκ έγραψε στο Twitter ότι αν οι υπάλληλοι δεν επιστρέψουν στο γραφείο, «θα υποθέσουμε ότι έχετε παραιτηθεί».
Οι ψηφιακοί νομάδες
Οι εργαζόμενοι ταξιδιώτες είναι ένα υποσύνολο των ψηφιακών νομάδων, που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τις τυπικές διακοπές χωρίς να κατοικούν μόνιμα. Συνήθως περνούν εβδομάδες ή μήνες στο εξωτερικό πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ άλλοι νομάδες μπορεί να περάσουν χρόνια στο δρόμο.
Ο αυξανόμενος ενθουσιασμός των εργαζομένων για επαγγελματικά ταξίδια αναψυχής αντιμετωπίζεται σιγά σιγά με δυναμική πολιτικής. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να επεξεργαστούν τους κανονισμούς θεωρήσεων και φορολογίας, ενώ οι επιχειρήσεις ανησυχούν για τη συμμόρφωση και την εταιρική κουλτούρα.
Από το 2019, περισσότερες από 20 χώρες έχουν εισάγει συστήματα «ψηφιακών νομάδων» που επιτρέπουν στους ανθρώπους να ζουν και να εργάζονται εξ αποστάσεως για μια περίοδο μηνών ή και ετών, σύμφωνα με την αναλύτρια του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής Κέιτ Χούπερ, η οποία ανέλυσε δεδομένα από τη δικηγορική εταιρεία Fragomen.
Είναι δεδομένο ότι η αγορά εργασίας, έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις.
Μιλώντας στο OT FORUM 2 για τις προκλήσεις του κλάδου, ο Ernst Ekkehard, επικεφαλής του τμήματος Μακροοικονομικών Πολιτικών και Εργασίας της ILO αναφέρθηκε στις συνέπειες της πανδημίας, τις τεχνολογικές και γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς επίσης στην κλιματική αλλαγή και πράσινη μετάβαση και τη γήρανση του πληθυσμού ιδιαίτερα στην Ευρώπη. «Υπάρχει μια τεράστια ανασφάλεια, ωστόσο ο βαθμός ανεργίας μειώθηκε ακόμη και μετά την πανδημία. Αυτό που βλέπουμε είναι αύξηση στην ανασφάλεια και στην αβεβαιότητα, ύφεση στην αγοραστική ισχύ και πτώση στις απολαβές των εργαζομένων. Δεν υπάρχει επαρκής αριθμός νέων ατόμων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές θέσεις εργασίας να μένουν κενές».
Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει
Μιλώντας για την τηλεργασία και για τα συμπεράσματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο κ. Ekkehard την χαρακτήρισε ως μία θεματική που είναι της μόδας το τελευταίο διάστημα. «Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει. Πολλοί θα δουλεύουν από το σπίτι και η έλλειψη εργατικού δυναμικού οδηγεί προς τα εκεί. Βέβαια, δεν είναι πάντα θετικές οι επιπτώσεις, καθώς δουλέψαμε περισσότερο με την τηλεργασία, αλλά δεν γίναμε πιο παραγωγικοί. Η τηλεργασία θα παραμείνει, όμως εκτιμώ ότι δεν θα δούμε την παραγωγικότητα που περιμέναν αρκετοί με την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην εξ αποστάσεως εργασία».
Να αποκτούμε διαρκώς νέες δεξιότητες
«Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο χρόνος εργασίας φτάνει πλέον τα 35-40 χρόνια και κατά τη διάρκεια του εργασιακού κύκλου πρέπει να αποκτούμε πολλές ικανότητες και δεξιότητες. Η ιδέα του να μένουμε σε μία εταιρεία για 25 χρόνια δεν υφίσταται. Οι πιο εύελικτοι θα πρέπει να εκμεταλεύονται τις ευκαιρίες», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η εκπαίδευση
Στο OT FORUM 2, ο συνιδρυτής του προγράμματος Giga της UNICEF Κρις Φάμπιαν ανέλυσε το αυταπόδεικτο κατά τη διετία της πανδημίας: τη σημασία που έχει η πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες και στο Διαδίκτυο για τα παιδιά όλου του κόσμου, προκειμένου να αποκτήσουν καλύτερη μόρφωση και να εφοδιαστούν με δεξιότητες που αποτελούν όρο «sine qua non» για να ζήσουν, να προκόψουν και να ευημερήσουν στις κοινωνίες του 21ου αιώνα.
«Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να συνδεθούν online έχουν ένα μεγάλο μειονέκτημα», τόνισε ο Κρις Φάμπιαν. Και μιλάμε για τον μισό πληθυσμό της γης: 3,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Πρόκειται για στοιχεία βάσει μετρήσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Αλλά η πρωτοβουλία Giga, που ξεκίνησε το 2019 από τη UNICEF και τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) με την συνεργατική αρωγή της σουηδικής πολυεθνικής εταιρείας δικτύωσης και τηλεπικοινωνιών Ericsson, έχει θέσει στόχους. Ο κεντρικός είναι να συνδέσει «κάθε σχολείο στον πλανήτη με το Διαδίκτυο έως το έτος 2030 και κάθε νέο άτομο με την πληροφόρηση, τις ευκαιρίες και τις επιλογές».
Ο ρόλος του metaverse
Ο Yuval Rooz, επικεφαλής της εταιρείας Digital Asset, ανέλυσε στο πλαίσιο του OT FORUM 2 τις απόψεις του σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο metaverse, ποιες είναι οι προκλήσεις του μέλλοντος αλλά και πώς η νέα πραγματικότητα θα αλλάξει τις κοινωνικές μας σχέσεις, τον τρόπο που δουλεύουμε αλλά και την επιχειρηματικότητα.
Στο ερώτημα του πώς το metaverse θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, εξέφρασε μία προσωπική άποψη λέγοντας ότι «δεν είναι το ίδιο να κάθομαι εδώ από το να είμασταν μαζί και να συζητάμε». Ωστόσο, ορισμένοι τομείς της οικονομίας θα ωφεληθούν από το metaverse καθώς θα προσφέρει ταχύτερη επίλυση προβλημάτων αλλά και εκπαίδευση του προσωπικού.
Η τεχνολογία, είπε ο κ. Rooz, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εποχή της πανδημίας για να συνεχίσουν πολλές οικονομικές δραστηριότητες, ενώ το metaverse μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο και στο μέλλον. Παρόλα αυτά σημείωσε ότι «δεν θέλω το metaverse να αντικαταστήσει την ανθρώπινη αλληλεπίδραση».
Τι είναι όμως το μετασύμπαν και πώς αλλάζει την εργασία;
«Ακόμα δεν υπάρχει ακριβής ορισμός. Η μεγαλύτερη συναίνεση σήμερα είναι ότι δεν υπάρχει συναίνεση» δήλωσε στο δεύτερο OT Forum, με θέμα «Meta Living», ο Yu Yuan, εκλεγμένος πρόεδρος του συνδέσμου τυποποίησης του IEEE (Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών), κληθείς να απαντήσει για το τι είναι τελικά το metaverse.
Ο όρος «μπορεί να σημαίνει την επέκταση της πραγματικότητας του Σύμπαντος σε ένα ψηφιακό Σύμπαν» είπε ο κ. Γιουάν.
«Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι η υπέρτατη και ύψιστη μορφή του ψηφιακού μετασχηματισμού».
Το ΙΕΕ, ο μεγαλύτερος οργανισμός επαγγελματιών τεχνολογίας με περισσότερα απο 400.000 μέλη σε όλο τον κόσμο, είναι ένας από τους βασικούς φορείς που εργάζονται για την ανάπτυξη προτύπων στο metaverse.
«Θα δουλέψουμε για να αναπτύξουμε πρότυπα, ορισμό και ορολογία» είπε ο κ. Γιουάν.
Αντίκτυπος στην οικονομία και την αγορά εργασίας
Το metaverse «πιστεύω πως θα έχει σημαντικό αντίκτυπο σε κάθε τομέα της οικονομίας» εκτίμησε ο πρόεδρος του συνδέσμου τυποποίησης του IEEE.
Η τρισδιάστατη εικονική πραγματικότητα που συχνά συνδέουμε με το μετασύμπαν θα είναι στην πραγματικότητα μόνο μια από τις λειτουργίες του, επισήμανε.
Άλλε εφαρμογές θα προσφέρουν σημαντικά οφέλη στις επιχειρήσεις βελτιώνοντας την παραγωγικότητα και μειώνοντας τα κόστη, είπε. Ως παράδειγμα ανέφερε τις αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες θα μπορούν να δοκιμάζουν τα αυτόνομα οχήματά τους όχι σε πραγματικές συνθήκες αλλά με προσομοιώσεις στο metaverse.
Απαντώντας σε ερώτηση για τα νέα επαγγέλματα του μετασύμπαντος, ο κ. Γιουάν προέβλεψε σημαντικές αλλαγές στην αγορά εργασίας με νέες ειδικότητες όπως σχεδιαστές άβαταρ, εικονικούς γιατρούς, υπεύθυνους μάρκετινγκ και σχεδιαστές εικονικών χώρων και ρούχων.
«Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για νέα επαγγέλματα και ευκαιρίες απασχόλησης.
Ειδικά για χώρες αναπτυσσόμενες, όπου ήδη παράγεται εισόδημα από τις εφαρμογές του metaverse» δήλωσε ο κ. Γιουάν.
