Οι διεργασίες και οι επαφές για τα μέτρα που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ ξεκίνησαν στις αρχές Αυγούστου και όσο πλησιάζουν οι ημερομηνίες της έκθεσης, τόσο και θα πυκνώνουν. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει, πολλάκις, υποστηρίξει ότι το μέγεθος των μέτρων θα εξαρτηθεί από τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο και πως ό,τι πλεόνασμα προκύψει θα επιστρέψει στους πολίτες.
Η μεγάλη έκπληξη της φετινής ΔΕΘ αναμένεται να είναι οι ανακοινώσεις για τη στέγαση. Πρόκειται για ένα σχέδιο που καταρτίζει -σχεδόν «μυστικά»- εδώ και μήνες το κυβερνητικό επιτελείο και στο οποίο αναφέρθηκε ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος. Ο κ. Σκέρτσος τόνισε ότι η κυβέρνηση εδώ και ενάμιση χρόνο έχει ξεκινήσει μια συστηματική καταγραφή της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, κάτι που γίνεται «για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία».
Όπως είπε, είναι ένα θέμα που συνδέεται με τη φτηνότερη στέγη καθώς «η αύξηση της προσφοράς ακινήτων θα επιφέρει τη μείωση των τιμών». Ο Άκης Σκέρτσος προανήγγειλε «σημαντικές ανακοινώσεις από τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Έχουμε δουλέψει σειρά προτάσεων, παρεμβάσεων και πολιτικών που στοχεύουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας, ειδικότερα των νέων ανθρώπων σε φθηνότερα ακίνητα».
Τι εξετάζεται για το Airbnb
Ο κ. Σκέρτσος υπογράμμισε ότι πρέπει να αντλήσουμε τα καλά παραδείγματα από πόλεις του εξωτερικού με σημαντική τουριστική κίνηση, ενώ επισήμανε ότι «δεν μπορεί, άλλωστε, το κέντρο κάθε μεγαλούπολης να γίνεται μια απέραντη τουριστική ζώνη. Πρέπει να προστατεύσουμε τις πολλές και διαφορετικές χρήσεις, αυτό σημαίνει ένα ζωντανό, δυναμικό και δημοκρατικό κέντρο μιας μεγαλούπολης». Σε εκείνο το σημείο είπε με νόημα ότι «δεν μπορεί να είναι μονοθεματική Ντίσνεϊλαντ του τουρισμού η Αθήνα. Κι εδώ πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για τους όρους υπό τους οποίους κάποιος νοικιάζει Airbnb».
Παρότι τα μέτρα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακόμη εξετάζονται, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Γιώργου Παππού στο iefimerida, υπάρχει ένα που έχει σχεδόν «κλειδώσει». Συγκεκριμένα, ο πυρήνας του κυβερνητικού σχεδιασμού προβλέπει κρατικές ενισχύσεις, ως κίνητρο σε ιδιοκτήτες, προκειμένου να εκσυγχρονιστούν και να ανακαινιστούν παλιά ακίνητα που είτε είναι κλειστά είτε δεν τα πλησιάζει κανείς, καθώς δεν πληρούν απολύτως καμία από τις ελάχιστες απαιτήσεις ενός νοικοκυριού. Με αυτόν τον τρόπο, όπως ανέφερε και ο κ. Σκέρτσος, θα «πέσουν» περισσότερα ακίνητα στην αγορά και θα υποχωρήσουν οι τιμές των ενοικίων.
Σημαντική παράμετρος του σχεδιασμού είναι ότι η παροχή αυτών των κρατικών ενισχύσεων θα έχει ως βασική προϋπόθεση ότι αυτά τα ακίνητα ΔΕΝ θα μπορούν να δοθούν για βραχυχρόνια μίσθωση. Κατά τις ίδιες πηγές του iefimerida.gr, στο «τραπέζι» του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται και πρόταση για θέσπιση ειδικών και περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ειδικά στο ιστορικό Κέντρο, στο πλαίσιο των νομοθετικών αλλαγών που προετοιμάζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Transparent, στρατηγικού συνεργάτη του STAMA Greece, το σύνολο των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης της χώρας -εξαιρουμένων των διπλοεγγραφών- είναι 187.695. Από αυτά, τα 11.328 βρίσκονται στο Λεκανοπέδιο της Αττικής (Αθήνα και Πειραιά). Να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη πλειοψηφία των καταχωρήσεων του λεκανοπεδίου αφορά σε διαμερίσματα. Η Θεσσαλονίκη, από την άλλη, διαθέτει 3.047 καταλύματα που νοικιάζονται στις πλατφόρμες. Πρόκειται για καταλύματα όλων των ειδών που βρίσκονται τόσο στο κέντρο της πόλης όσο και στην ευρύτερη περιοχή της.
«Έξτρα» αναξιοποίητα ακίνητα στην αγορά
Από τα μέτρα που θα ανακοινωθούν για τη φθηνότερη στέγη φαίνεται πως απορρίφθηκε -τουλάχιστον για την παρούσα φάση- η πρόταση για επιδότηση – χρηματοδότηση δανείων, με το επιχείρημα ότι ήδη προβλέπεται η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος για τα πιο αδύναμα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida.gr, για τη χρηματοδότηση των παρεμβάσεων, που θα περιλαμβάνει η στεγαστική πολιτική την οποία θα ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, θα αξιοποιηθεί ο “κουμπαράς” της ΔΥΠΑ, δηλαδή του πρώην ΟΑΕΔ. Αυτήν τη στιγμή διαθέτει 1- 1,5 δισ ευρώ από εισφορές υπέρ του πρώην ΟΕΚ, τα οποία με απόφαση του δ.σ. μπορούν να διατεθούν ΚΑΙ για την άσκηση στεγαστικής πολιτικής. Επιπλέον, η ΔΥΠΑ έχει και «προίκα» περίπου 200 οικοπέδων, τα οποία μπορούν να διατεθούν είτε για εμπορική χρήση “αυγατίζοντας” έτσι τα έσοδα της είτε για κατοικίες.
Μεσομακροπρόθεσμα, θα αποδώσει καρπούς και το «ξεκαθάρισμα» των ακινήτων του Δημοσίου, που “τρέχει” εδώ και ενάμιση χρόνο, προκειμένου να αξιοποιηθούν και για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Για παράδειγμα, με τις μαζικές μετακινήσεις υπουργείων στον υπό διαμόρφωση χώρο του πρώην εργοστασίου της ΠΥΡΚΑΛ, θα εξασφαλιστούν και ακίνητα και πόροι (40 εκ ευρώ).
Συναγερμός για την ενεργειακή ακρίβεια
Στη ΔΕΘ, ωστόσο, θα αποτυπωθεί το σχέδιο για την αντιμετώπιση των συνεπεπειών της ενεργειακής κρίσης.
Το οικονομικό επιτελείο ήδη γνωρίζει ότι το κόστος θέρμανσης φέτος αναμένεται να είναι πολύ υψηλό, καθώς σε όλες τις εναλλακτικές πηγές καταγράφονται μεγάλες μεταβολές. Υπενθυμίζεται πως σε ό,τι αφορά το ρεύμα αναμένονται σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια του Σεπτεμβρίου. Η ετήσια αύξηση 345% στο φυσικό αέριο, η ανατίμηση κατά 211% στο ηλεκτρικό ρεύμα και κατά 31% στο πετρέλαιο αλλά και οι υψηλότερες τιμές ακόμη και στα καυσόξυλα ανοίγουν από τώρα τη συζήτηση για μέτρα στήριξης.
Η τιμή του φυσικού αερίου έχει αυξηθεί κατά 36% τον τελευταίο μήνα και είναι 345% ακριβότερη σε σχέση με πέρυσι, ενώ, σύμφωνα με την ΕΡΤ, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος διαμορφώνεται τον Αύγουστο στα 376 ευρώ ανά μεγαβατώρα, που είναι και τα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.
Τιμή φυσικού αερίου
213 € / MWh
+36% σε έναν μήνα
+345% σε έναν χρόνο
Τιμή ηλεκτρικού ρεύματος
376 € / MWh
+11% σε έναν μήνα
+211% σε έναν χρόνο
Παρά την υποχώρηση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου κάτω από τα 90 δολάρια το βαρέλι, με τα σημερινά δεδομένα η τιμή ενός λίτρου πετρελαίου θέρμανσης θα ξεπερνούσε το 1,5 ευρώ. Οι έμποροι πετρελαιοειδών επιμένουν στην ανάγκη να μειωθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης.
Τιμή αργού πετρελαίου
88 $ / βαρέλι
-11% σε έναν μήνα
+31% σε έναν χρόνο
Εκτός από την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος, το καλάθι των μέτρων στήριξης αναμένεται να περιλαμβάνει την επιδότηση της τιμής του φυσικού αερίου και την αύξηση του επιδόματος θέρμανσης.
Τι μέτρα εξετάζει η κυβέρνηση
Με αυτά τα δεδομένα, είναι πλέον ανοικτό το ενδεχόμενο διεύρυνσης των εισοδηματικών κριτηρίων του επιδόματος θέρμανσης, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των δικαιούχων.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας με δηλώσεις του έχει προαναγγείλει ότι «ο πρωθυπουργός θα είναι απολύτως έτοιμος τον Σεπτέμβριο με κοστολογημένα μέτρα». Σύμφωνα με τον υπουργό, «φαίνεται να δημιουργείται πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος μέσα στο καλοκαίρι, που θα αξιοποιηθεί στο σύνολό του προς όφελος της κοινωνίας από τον Σεπτέμβριο και μετά» για πρόσθετα μέτρα στήριξης.
Ο ίδιος είπε πως αρχές Σεπτεμβρίου θα αξιολογηθεί τι δημοσιονομικός χώρος δημιουργείται το καλοκαίρι, και κατόπιν υπάρξει ιεράρχηση από τον πρωθυπουργό. Επιπλέον εμφανίστηκε αισιόδοξος για τη συνεισφορά του τουρισμού, καθώς ενώ οι αρχικές προβλέψεις για έσοδα από εισπράξεις ήταν 15 δισ. ευρώ εν τέλει φαίνεται πως θα ανέλθουν κοντά στα 18 δισ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι από τον Γενάρη του 2023 καταργείται και η εισφορά αλληλεγγύης, ένα μέτρο που θα φέρει σημαντικά οφέλη για τους εργαζόμενους.
Στη ΔΕΘ αναμένεται να ξεκαθαρίσει και το τί θα γίνει με το τέλος επιτηδεύματος, με το «κούρεμα» να θεωρείται βέβαιο. Συγκεκριμένα, ανάλογα με την πορεία των εσόδων θα κριθεί αν θα καταργηθεί ή αν θα μειωθεί έως και κατά 50%.
Επιπλέον, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να επισημοποιήσει το σενάριο για αύξηση των συντάξεων το 2023, μετά από «πάγωμα» 12 ετών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αν και οι αρχικές εκτιμήσεις ήταν για αυξήσεις συντάξεων της τάξεως του 5% με 5,5%, ο καλπασμός του πληθωρισμού φαίνεται να ανεβάζει το ποσοστό στο 6% με 6,5%, γεγονός που σημαίνει αύξηση έως 65 ευρώ για σύνταξη 1000 ευρώ. Πραγματικές αυξήσεις αναμένεται να δουν 1,2 εκατ. συνταξιούχοι με μηδενική ή αρνητική προσωπική διαφορά. Επιπλέον 250.0000 εκτιμάται ότι είναι οι συνταξιούχοι που θα μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά και θα πάρουν μικρές αυξήσεις.
Αυξάνεται ο κατώτατος μισθός το πρώτο τρίμηνο του 2023
Μπαίνοντας στην τελική ευθεία για το «κλείδωμα» των μέτρων στήριξης, που αντέχει ο προϋπολογισμός, γίνεται σαφές ότι ως αντίβαρο στα κύματα ακρίβειας δεν θα χρησιμοποιηθούν μόνο τα «εργαλεία» των έκτακτων επιδοτήσεων είτε των λογαριασμών ρεύματος είτε των καυσίμων είτε της αγοράς ειδών διατροφής είτε της θέρμανσης. Ως δεύτερο ανάχωμα θα χρησιμοποιηθούν οι μισθολογικές αυξήσεις και στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα.
Για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα είναι ειλημμένη η απόφαση να επισπευσθούν οι διαδικασίες αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, έτσι ώστε οι νέες αυξήσεις να δοθούν ει δυνατόν μέσα στο πρώτο τρίμηνο- τετράμηνο του 2023.
Οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι ο συνδυασμός των ρυθμών ανάπτυξης- πληθωρισμού επιτρέπει αύξηση τουλάχιστον 5,5% κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο κατώτατος μισθός θα επιστρέψει στα 752 ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, οι νέοι κατώτατοι μισθοί αναμένεται να διαμορφωθούν ως εξής:
- Εισαγωγικός κατώτατος μισθός: από τα 713 ευρώ θα ανέβει στα 752 ευρώ (αύξηση 39 ευρώ)
- Κατώτατος με 1 τριετία: από τα 784 ευρώ θα ανέβει στα 827 ευρώ (αύξηση 43 ευρώ)
- Κατώτατος με 2 τριετίες: από τα 856 ευρώ θα ανέβει στα 903 ευρώ (αύξηση 47 ευρώ)
- Κατώτατος με 3 τριετίες: από τα 927 ευρώ θα ανέβει στα 978 ευρώ (αύξηση 51 ευρώ)
Ανοικτό παραμένει το εάν θα γίνει και το τελευταίο βήμα ως προς τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Ήδη, με τη νέα μείωση των εισφορών στις επικουρικές, που «τρέχει» από την αρχή του καλοκαιριού, οι εισφορές έχουν μειωθεί κατά 4,4 μονάδες κι απομένουν μόλις 0,6 μονάδες.
Ωφελημένοι από τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα είναι και οι άνεργοι, οι οποίοι σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία θα δουν την επιδότηση τους να αυξάνεται από τα 17,51 ευρώ στα 18,47 ευρώ κι αυτό συνεπάγεται ότι σε μηνιαία βάση το επίδομα ανεργίας θα ανέβει από τα 407,25 ευρώ στα 461,82 ευρώ.
