Η Καστοριά είναι από τις ομορφότερες πόλεις της βόρειας Ελλάδας, πλαισιωμένη από τα επιβλητικά βουνά Γράμμο και Βίτσι, η φημισμένη πόλη των γουναράδων, αντικατοπτρίζεται αιώνες τώρα στα νερά της λίμνης. Χτισμένη αμφιθεατρικά, πάνω σε μια στενή χερσόνησο, με την αρχοντιά και τη γαλήνια αύρα της.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποκτήσεις μια «σφαιρική» εικόνα της πόλης είναι κάνοντας το μικρό γύρο της λίμνης, ξεκινώντας από τη νότια παραλία και καταλήγοντας στη βόρεια. Γραφικός παραλίμνιος δρόμος. Πυκνές οξιές και θεόρατα πλατάνια δημιουργούν ένα εντυπωσιακό σκηνικό. Ντόπιοι ψαράδες στις καστοριανές βάρκες τους, τις πλάβες, συναγωνίζονται τα υδρόβια πουλιά στο ψάρεμα.
Μια στάση στο Σπήλαιο του Δράκου με τις επτά υπόγειες λίμνες και τις δέκα αίθουσες με τους εντυπωσιακούς σταλακτίτες. Διαδρομή 300 µ. Ώρες 09:00-17:00, (Μαυριώτισσα, τηλ. 2467026777)
Σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη είναι η παλιά συνοικία Ντολτσό, από τις πιο γραφικές γειτονιές της πόλης, με τα αρχοντικά του 17ου και 18ου αιώνα, μάρτυρες μιας οικονομίας που άνθισε χάρη στην κατεργασία και το εμπόριο της γούνας. Πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε επισκέψιμα μουσεία, όπως το αρχοντικό Νεράτζη Αϊβάζη (Λαογραφικό), το αρχοντικό Εμμανουήλ (Μουσείο Ενδυματολογίας), το Δεληνάνειο Λαογραφικό Μουσείο, το Βυζαντινό Μουσείο στην πλατεία Δεξαµενής µε µια από τις μεγαλύτερες και πιο αξιόλογες ελληνικές συλλογές βυζαντινών και µμεταβυζαντινών εικόνων, κ.ά.
Στη βόρεια παραλία είναι η άλλη παλιά γειτονιά της πόλης, το Απόζαρι με την αριστοκρατική ατμόσφαιρα, τις περίτεχνες βυζαντινές εκκλησίες και τα όμορφα αρχοντικά με τη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική.
Οι πολλές – πάνω από 60 – βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησιές χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 19ο αι. Όλες είναι τύπου βασιλικής, εκτός από την Παναγία Κουμπελίδικη, η οποία πήρε το όνομά της από το χαρακτηριστικό της τρούλο (κουμπέ).
Από τις πιο εντυπωσιακές, θεμελιωμένη στις όχθες της λίμνης, είναι η Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας (1802) με τις τοιχογραφίες του καθολικού, αλλά και τις εξωτερικές, που απεικονίζουν αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Ξεχωρίζουν επίσης οι ναοί των Ταξιαρχών και των Αγίων Αναργύρων (από τα αρχαιότερα μνημεία της πόλης) στο Ντολτσό, του Αγίου Στεφάνου, του Αγίου Παντελεήμονα και των Εισοδίων της Θεοτόκου στο Απόζαρι.
Στο Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης (πλατεία Δεξαμενής) εκτίθενται αντικείμενα της Βυζαντινής περιόδου: πάνω από 700, άριστα συντηρημένα, φορητές εικόνες από τους ναούς της πόλης, γλυπτά, τοιχογραφίες και αγιογραφίες.
Τις ομορφιές της λίμνης και μια πανοραμική εικόνα της πόλης μπορείς να τις απολαύσεις και «εν πλω» με το τουριστικό σκάφος που πραγματοποιεί τον περίπλου της χερσονήσου
Αν θέλεις να θαυμάσεις την πόλη από ψηλά, ακολούθησε την καταπράσινη διαδρομή που οδηγεί στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία ή συνέχισε ακόμη ψηλότερα μέχρι το ύψωμα του Αγίου Αθανασίου.
Άλλα αξιοθέατα της πόλης είναι το πρότυπο ενυδρείο, το μεγαλύτερο γλυκού νερού των Βαλκανίων. Επίσης τα πολλά εργαστήρια – εκθετήρια γούνας (ένα από αυτά και το Κέντρο Γούνας Ε.ΔΗ.ΚΑ).
Για µια διαφορετική οπτική γωνία της λίµνης αξίζει να διανύσεις 5 χλµ. µετά το προάστιο της Χλόης, στον γραφικό οικισμό Απόσκεπο. Λιθόστρωτη πλατεία µε τις 12 πέτρινες βρύσες, αιωνόβιοι πλάτανοι και πανοραμική θέα.
Αν έχεις χρόνο, αξίζει ακόμα να επισκεφθείς:
- Το Δισπηλιό (7 χλμ. ΝΑ της Καστοριάς), πασσαλόκτιστο προϊστορικό λιμναίο οικισμό από το 5.000 π.Χ. Καθημερινά πλην Δευτέρας – τηλ. 2467021910.
- Το χωριό Νόστιμο (17 χλμ. ΝΔ), γνωστό για το απολιθωμένο δάσος του, ηλικίας 20 εκατομμυρίων χρόνων.
- Τα Κορέστεια χωριά στα βόρεια του νομού με την ιδιαίτερη κατασκευή των σπιτιών τους από πλίνθους, τα ονομαζόμενα «σπίτια της λάσπης».
- Το χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, κοντά στο γραφικό χωριό Πολυκέρασο (22 χλμ. ΒΑ).
Η Καστοριά απέχει 210 χλμ. από Κατερίνη – μέσω Εγνατίας Οδού, έξοδος προς Σιάτιστα.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
