Μια νέα περίοδο σημαντικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στον πρωτογενή τομέα της χώρας θα σημάνει η Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) συνολικού προϋπολογισμού 13,4 δισ. ευρώ, που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2023 με ισχύ έως και το τέλος του 2027.
«Η νέα ΚΑΠ ουσιαστικά αποτελεί μια νέα Συμφωνία για τη Γεωργία και τις Αγροτικές Περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εδράζει στην συναντίληψη και πίστη των Κρατών-Μελών της για το κοινό μέλλον της Αγροτικής Πολιτικής στην Ευρώπη» δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Μπαγινέτας.
Στόχος για τη χώρα μας με την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ είναι η ενσωμάτωση, με ισορροπημένο τρόπο, των στόχων για οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική αειφορία η οποία προβλέπει την από κοινού συνεισφορά των δύο Πυλώνων της, τόσο του Πυλώνα Ι των άμεσων ενισχύσεων, όσο και τον Πυλώνα ΙΙ των επενδύσεων, στην επίτευξη συγκεκριμένων προτεραιοτήτων με μετρήσιμα αποτελέσματα.
Οι προτεραιότητες οι οποίες ενσωματώθηκαν στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της χώρα μας σύμφωνα με τον κ. Μπαγινέτα είναι «σχεδιασμένες με βάση των ιδιαιτεροτήτων και εξειδικευμένων αναγκών του πρωτογενή μας τομέα και αφορούν»:
- – στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων παραγωγών μας, μέσα από τον εξορθολογισμό και τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων (βασική ενίσχυση, αναδιανεμητική, συνδεδεμένες, νέοι γεωργοί, επενδύσεις) και πόρων της ΚΑΠ,
- – στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και επάρκειας, με έμφαση στη στήριξη της κτηνοτροφίας,
- – στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, με μεγαλύτερη έμφαση στη διασύνδεση έρευνας, τεχνολογίας, ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, κατάρτισης και συμβουλευτικής υποστήριξης των παραγωγών,
- – στην ισχυροποίηση των αγροτών στην αλυσίδα αξίας μέσω την προώθησης του συνεργατισμού,
- – στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος,
- – στην προσέλκυση νέων γεωργών, διαμορφώνοντας περισσότερα κίνητρα πρώτης εγκατάστασης και επενδύσεων, καθώς και
- – στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές για την ολοκληρωμένη στήριξη της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής τους.
Όπως σημείωσε ο γ.γ. του ΥΠΑΑΤ φιλοδοξία είναι «να διαμορφώσουμε μια νέα δυναμική για την Ελληνική Γεωργία και τους Έλληνες παραγωγούς» προσθέτοντας πως «για εμάς, η επιτυχής εφαρμογή της νέας ΚΑΠ αποτελεί τη σημαντικότερη πρόκληση για τον παραγωγικό μετασχηματισμό του πρωτογενή τομέα της χώρας μας, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τις αλλεπάλληλες κρίσεις».
Οι αλλαγές που φέρνει η νέα ΚΑΠ
Σημαντικές είναι οι διαφοροποιήσεις στη νέα ΚΑΠ σε σχέση με την τρέχουσα. Μεταξύ άλλων, στόχος είναι η δημιουργία μιας έξυπνης και ανθεκτικής γεωργίας, με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο.
«Η “ Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία” αποτελεί μια από τις νέες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ασκεί ιδιαίτερη επίδραση στον προσανατολισμό της νέας ΚΑΠ, καθώς συνιστά ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο αναπτυξιακό σχέδιο προώθησης της πράσινης οικονομίας, με στόχο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μπαγινέτας συμπληρώνοντας ότι «το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει και δράσεις για την Γεωργία, τις οποίες ομαδοποιεί στις στρατηγικές «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και «Βιοποικιλότητα», στρατηγικές που προβλέπουν τη μετάβαση σε ένα δίκαιο, υγιεινό και φιλικό προς το περιβάλλον διατροφικό σύστημα».
Επίσης, ενσωματώθηκαν πρόνοιες για τη θωράκιση του αγροδιατροφικού τομέα της Ένωσης απέναντι σε αλλεπάλληλες κρίσεις, οι οποίες το προηγούμενο διάστημα ανέδειξαν νέες ανάγκες και επέβαλλαν την αναζήτηση αποτελεσματικών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Ζητήματα, όπως η ενεργειακή αυτονομία και η εντατικότερη αξιοποίηση των ΑΠΕ, η μείωση τους κόστους εισροών με ενθάρρυνση επενδύσεων σε νέες και ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας» ανέφερε μεταξύ άλλων ο γ.γ. του ΥΠΑΑΤ.
Μεγάλη βαρύτητα έχει δοθεί στη διασύνδεση της έρευνας και της εκπαίδευσης καθώς στόχος είναι η αλλαγή στην παραγωγικής κουλτούρας και ο επαναπροσδιορισμός του γεωργικού παραγωγικού μοντέλου.
Τέλος, σημαντική αλλαγή συνιστά η μετατόπιση που επιχειρείται από το μοντέλο της συμμόρφωσης σε αυτό των επιδόσεων (new delivery model). Το νέο μοντέλο εστιάζει στη μέτρηση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται από τις παρεμβάσεις που σχεδιάζουν και υλοποιούν τα Κράτη Μέλη μέσα από τα Στρατηγικά τους Σχέδια.
Αλλαγές σε ενισχύσεις και στα προγράμματα για τους αγρότες
Σειρά αλλαγών θα πραγματοποιηθούν σε ό,τι αφορά τις ενισχύσεις αλλά και για τα προγράμματα των αγροτών. Κάτι που όπως ανέφερε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Μπαγινέτας έχει ως σκοπό την αλλαγή «στην παραγωγική μας κουλτούρα και στον τρόπο προσέγγισης της αγροτικής δραστηριότητας υπό το πρίσμα των νέων προκλήσεων».
Με τη νέα ΚΑΠ να έχει πιο «πράσινο» πρόσημο, η εφαρμογή της εστιάζει στην υιοθέτηση νέων και περισσότερων φιλοπεριβαλλοντικών καλλιεργητικών δεσμεύσεων και γεωργικών πρακτικών. Γεγονός που μεταφράζεται στην παροχή αυξημένων κινήτρων με υψηλότερα ποσά ενίσχυσης στις εστιασμένες γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις και στα οικολογικά σχήματα και των δύο Πυλώνων για την προστασία του περιβάλλοντος και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Στο Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας μας έχει προβλεφθεί μια σειρά από παρεμβάσεις «ελκυστικούς όρους ενίσχυσης για την υιοθέτηση πρακτικών καλής διαβίωσης των ζώων, προστασίας της βιοποικιλότητας, καθώς και υλοποίησης επενδύσεων από νέους και συλλογικά σχήματα στη κατεύθυνση ενσωμάτωσης στην παραγωγική διαδικασία νέων τεχνολογιών και καινοτομιών που συμβάλλουν στη μείωση του κόστους εισροών, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην προστασία από φυσικές καταστροφές, στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και στην ορθολογικότερη χρήση αγροχημικών, λιπασμάτων και αντιβιοτικών» ανέφερε ο κ. Μπαγινέτας.
Τέλος, αλλαγές υπάρχουν και στο μοντέλο των άμεσων ενισχύσεων, για το οποίο προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων έως το 2027, ενώ για πρώτη φορά θα ενεργοποιηθεί η αναδιανεμητική ενίσχυση για την άμβλυνση των επιπτώσεων της εσωτερικής σύγκλισης και την προστασία του εισοδήματος των μικρομεσαίων παραγωγών.
Θ. Παπακώστας
