Η εισαγωγή από την Ιρλανδία δραστικών προειδοποιήσεων στα αλκοολούχα ποτά για την υγεία φαίνεται ότι έδωσε ώθηση στους ίδιους προβληματισμούς και άλλων χωρών, στις οποίες οι υγειονομικές και πολιτικές αρχές το αιτιολογούν ανάλογα.
Για το ερευνητικό Ιστιντούτο Inserm, όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, δεν υπάρχει αμφιβολία: «Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι όλη η κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβλαβής για την υγεία».
Η εποχή του γαλλικού παραδόξου έχει τελειώσει: τώρα, από το πρώτο ποτό, το αλκοόλ χαρακτηρίζεται από τις υγειονομικές αρχές σε πολλές χώρες ως επιβλαβές. Ξεκινώντας από τη Γαλλία, μια έκθεση του ερευνητικού Ινστιτούτου Inserm που εκδόθηκε από τη Santé Publique France τον Ιούνιο του 2023 επιβεβαιώνει ότι : «Καθώς κάθε κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβλαβής για την υγεία, είναι απαραίτητο να περιοριστεί η πρόσβαση σε αυτό και να μειωθεί η «ελκυστικότητά» του. Η συλλογική τεχνογνωσία του ερευνητικού ινστιτούτου διαψεύδει την ίδια την ύπαρξη θετικής επίδρασης, δηλώνοντας ότι «τα «προστατευτικά» αποτελέσματα στη βάση του περίφημου γαλλικού παράδοξου, είναι αβάσιμα».
Ο ΠΟΥ θέλει να κινητοποιήσει περισσότερο τα κράτη μέλη
Τι πρέπει να περιμένουμε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος μόλις ανέλαβε το έργο της προετοιμασίας ενός σχεδίου εγγράφου συζήτησης, για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών στο πλαίσιο του Codex, κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής του τον περασμένο Μάιο στον Καναδά ? Χωρίς αμφιβολία στο θέμα της ιεράρχησης και ανάληψης φακέλων, καμία χώρα-μέλος δεν ήθελε να αναλάβει το έργο της προετοιμασίας αυτού του εγγράφου, αφήνοντας ανοιχτό τον δρόμο στον ΠΟΥ. «Από όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα σχέδιο δεν υιοθετείται εθελοντικά από ένα κράτος στον Codex», εκμυστηρεύεται μια ανώνυμη πηγή που γνωρίζει το θέμα. Όταν γνωρίζουμε τη θέση του ΠΟΥ σε αυτό το θέμα, μπορούμε να φανταστούμε το επίπεδο αντικειμενικότητάς του, ενώ οι συγκρούσεις συμφερόντων είναι προφανείς. Εδώ και αρκετό καιρό, ο ΠΟΥ έχει γνωστοποιήσει ότι θα ήθελε τα κράτη μέλη να είναι πιο ενεργά στην επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, ιδίως με ενδείξεις υγείας που συνδέονται με τον καρκίνο, υποκαθιστώντας το νομικό κενό σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, τα αλκοολούχα ποτά είναι από τα πιο ελεγχόμενα προϊόντα στον κόσμο.
Προς το παρόν, ο ΠΟΥ δεν έχει προτείνει συγκεκριμένο τύπο μηνύματος, αλλά η μορφή του αφήνει ελάχιστες αμφιβολίες, σίγουρα θα είναι παρόμοια με αυτή που υιοθετεί η Ιρλανδία. Η θέση των επαγγελματιών παραμένει λεπτή, γιατί κινδυνεύουν να κατηγορηθούν ότι πιέζουν την κατανάλωση εις βάρος της δημόσιας υγείας, αλλά η έλλειψη πλαισίου και λεπτομερειών στα μηνύματα που στέλνονται είναι το λιγότερο ,…λυπηρό γεγονός. Ενώ πολλές από τις πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες που έχουν κάνει θραύση, συνδέουν το αλκοόλ με τον καρκίνο, δεν είναι αρκούντως επιστημονικές και μάλλον είναι προκατειλημμένες, υπάρχουν ενδείξεις ότι δημιουργούνται φραγμοί ,ενάντια σε άρθρα που δείχνουν θετικά αποτελέσματα για μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Πράγματι, ο απόηχος από οικονομολόγους και νομικούς του κλάδου υποδηλώνει , ότι ορισμένοι ερευνητές δεν έχουν δημοσιεύσει άρθρα, τα οποία δεν βρίσκουν αρνητική σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και της υγείας. Άρθρα που δεν δημοσιεύονται γιατί δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή συντακτική γραμμή.
Πολλαπλασιασμός προειδοποιήσεων υγείας
Πρέπει να τονισθεί ότι παρατηρείται , ένα γενικό φαινόμενο που αφορά τα θέματα επισήμανσης, στο οποίο το αλκοόλ δεν αποτελεί εξαίρεση. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ήδη μελετούν ιδιαίτερα περιοριστικά μέτρα για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών, πέρα από τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούν το σχέδιό της για την καταπολέμηση του καρκίνου. Έτσι, οι νορβηγικές υγειονομικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι «βρίσκονται στη διαδικασία μελέτης της μορφής που θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια επισήμανση και του τρόπου με τον οποίο θα εποπτευόταν, έργο που τους έχει ανατεθεί από το νορβηγικό Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας» . Ο Øyvind Giæver, Επικεφαλής του Τμήματος Προσδιοριστικών Παραγόντων Υγείας, διευκρίνισε ότι η Γενική Διεύθυνση Υγείας στη Νορβηγία «παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή αυτό το θέμα στην Ευρώπη, όπως την πρόσφατη πολιτική της Ιρλανδίας σχετικά για την επισήμανση των αλκοολούχων ποτών και στη συνέχεια το έγγραφο της επιτροπής της ΕΕ « Beating Cancer», στο οποίο προτείνονται προειδοποιήσεις για την υγεία, καθώς και τη δραστηριότητα του ΠΟΥ Ευρώπης, σε αυτό το θέμα».
Η Λιθουανία μελετά επίσης αυτή τη δυνατότητα, καθώς και η Χιλή ,που κοινοποίησε στον ΠΟΕ την περασμένη άνοιξη ένα σχέδιο κανονισμού σχετικά με προειδοποιήσεις για την υγεία και τις ενδείξεις για την ενεργειακή αξία των αλκοολούχων ποτών. Δύο από τα προτεινόμενα εικονογράμματα δείχνουν ένα ποτήρι κρασί.
Μέχρι την επόμενη συνεδρίαση του Codex το 2025, ο ΠΟΥ θα πρέπει να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την επισήμανση και τις δηλώσεις που θα πρέπει να εμφανίζονται . Αυτό υποδηλώνει ότι οι επόμενοι 18 μήνες θα είναι κρίσιμοι για τον κλάδο, είτε σε ευρωπαϊκό είτε σε διεθνές επίπεδο.
