Η παραγωγικότητα του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα ακολουθεί αντίθετη πορεία από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat. Την ώρα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση η παραγωγικότητα της αγροτικής εργασίας αυξήθηκε κατά 9,2%, στην Ελλάδα καταγράφηκε μείωση 8,8%, μία από τις χειρότερες επιδόσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τρίτη χειρότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην τρίτη χειρότερη θέση στην ΕΕ, μετά την Κροατία (-14,9%) και την Πορτογαλία (-10,7%). Η πτώση αυτή δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες αγρότες εργάζονται λιγότερο ή παράγουν λιγότερα προϊόντα, αλλά ότι η εργασία τους δεν μεταφράζεται σε αντίστοιχη οικονομική απόδοση. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες του αγροτικού κόσμου για έναν πρωτογενή τομέα που πιέζεται συστηματικά, ενώ την ίδια στιγμή τεράστια κοινοτικά κονδύλια καταλήγουν σε λάθος χέρια, όπως ανέδειξε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Υψηλή προστιθέμενη αξία, χαμηλή απόδοση εργασίας
Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο αντιφατική αν συνυπολογιστεί ότι ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα διατηρεί υψηλή προστιθέμενη αξία. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση της Eurostat για την ευρωπαϊκή αλυσίδα τροφίμων, το 2024 η προστιθέμενη αξία του αγροτικού κλάδου στην Ελλάδα αντιστοιχούσε στο 3,2% του ΑΕΠ, ποσοστό από τα υψηλότερα στην ΕΕ και υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (1,2%).
Παρά τη σημασία του κλάδου για την οικονομία, η εκτόξευση του κόστους παραγωγής, συχνά πάνω από τις τιμές παραγωγού, οδηγεί πολλούς αγρότες σε οικονομική ασφυξία, υπερχρέωση και επαγγελματική ομηρία. Το αποτέλεσμα είναι η μαζική αποχώρηση νέων από τον πρωτογενή τομέα, με σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον της ελληνικής υπαίθρου.
Γιατί αυξάνεται η παραγωγικότητα στην ΕΕ
Σύμφωνα με τη Eurostat, η αύξηση της παραγωγικότητας της αγροτικής εργασίας στην ΕΕ οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες:
α) στην εκτιμώμενη αύξηση κατά 8,1% του πραγματικού εισοδήματος από τους συντελεστές παραγωγής των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και
β) στη μείωση κατά 1% του όγκου της γεωργικής εργασίας.
Το 2025, η παραγωγικότητα της γεωργικής εργασίας αυξήθηκε σε 19 χώρες της ΕΕ, με τις μεγαλύτερες ανόδους να καταγράφονται στο Λουξεμβούργο (+40,1%), την Πολωνία (+33,4%) και την Εσθονία (+30,9%). Αντίθετα, μείωση σημειώθηκε σε οκτώ χώρες, με την Ελλάδα να βρίσκεται σταθερά στο αρνητικό άκρο.
Αύξηση προστιθέμενης αξίας στην ΕΕ
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του γεωργικού τομέα αυξήθηκε κατά 10,3% το 2025 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Την ίδια περίοδο, η αξία της γεωργικής παραγωγής αυξήθηκε κατά 5,3%, ενώ η ενδιάμεση κατανάλωση αυξήθηκε μόλις κατά 1,5%.
Σε βάθος δεκαετίας, η εικόνα είναι ακόμη πιο ενδεικτική: το 2025 η παραγωγικότητα της γεωργικής εργασίας στην ΕΕ ήταν 49,4% υψηλότερη σε σχέση με το 2015, ενώ το πραγματικό εισόδημα των συντελεστών παραγωγής αυξήθηκε κατά 20,8% και ο όγκος της γεωργικής εργασίας μειώθηκε κατά 19,1%.
Τα στοιχεία σκιαγραφούν ένα σαφές χάσμα: η Ευρώπη βελτιώνει την απόδοση του αγροτικού της τομέα, ενώ η Ελλάδα, παρά το ισχυρό παραγωγικό της δυναμικό, χάνει έδαφος, με τον πρωτογενή τομέα να παραμένει εγκλωβισμένος σε υψηλά κόστη, θεσμικές δυσλειτουργίες και χαμηλή αποτελεσματικότητα.
